W zależności od stosowanych materiałów wyróżnia się dachy:
– drewniane,
– żelbetowe,
– metalowe,
– wielomateriałowe (program na uprawnienia budowlane).
Materiały, z których powstają pokrycia dachowe powinny być:
– trwałe,
– lekkie,
– nieprzepuszczające wody,
– ognioodporne.
Pokrycia dachowe powstają z:
– papy,
– dachówek,
– płyt azbestowo-cementowych,
– blachy,
– tworzyw sztucznych, które mają formę płyt falistych.
Dachy drewniane
Dachy drewniane obecnie nie są za często stosowane. Spowodowane to jest tym, że brakuje drewna, a konstrukcja jest łatwopalna. Takimi dachami przekrywa się:
– budynki mieszkalne i gospodarcze w budownictwie wiejskim,
– domy jednorodzinne,
– budynki tymczasowe,
– budynki remontowane.
W przypadku budownictwa wodnego dachy drewniane są wykorzystywane w budowlach towarzyszących.
Konstrukcje dachowe drewniane można podzielić na:
a) ciesielskie:
– więźby dachowe w budynkach, które mają niewielkie rozpiętości,
b) inżynierskie:
– dźwigary kratowe i belkowe,
– sklepienia o rozpiętości podpór ponad 10 m w świetle (wydrukowane akty prawne na egzamin na uprawnienia budowlane).
Rodzaje więźb
W zależności od układu elementów konstrukcji najpopularniejsze są więźby:
– krokwiowo-belkowe,
– jętkowe,
– płatwiowo-kleszczowe,
– wieszarowo-rozporowe.
Ustrój krokwiowy z reguły jest dwupołaciowy. Z kolei reszta jest dwu- lub czteropołaciowa.
Ustrój krokwiowo-belkowy
Ustrój krokwiowo-belkowy należy do przykładów najprostszej konstrukcji ciesielskiej. Konstrukcja nośna zbudowana jest z belek drewnianych, które są ułożone w sposób poziomy, które są połączone na wrąb z krokwiami, które są ustawione pod kątem. Podkładem pod pokrycie dachówką jest wykonane z łat drewnianych, które przybija się do krokwi.
Belki opierają się i łączą z namurnicami. Oznacza to, że układa się je wzdłuż ścian krawędziakami drewnianymi. Usztywnienie konstrukcji na siły od parcia wiatru, które działają wzdłuż budynku stanowią wiatrownice. Są to deski, które przybija się ukośnie do krokwi (jak wygląda egzamin na uprawnienia budowlane).
Ustrój jętkowy
Ustrój jętkowy znajduje zastosowanie w sytuacji, kiedy dach ma rozpiętość powyżej 6 m i jest bardzo nachylony. Krokwie w kalenicy i belka główna łączą się w ten sam sposób, co w przypadku więźb krokwiowych. Połączenie krokwi oraz jętki zapewnia sztywność ustroju na siły poziome prostopadłe do połaci dachowych. Miecze usztywniają ustrój, na który działają siły równoległe do połaci.
W przypadku budynków, których poddasza wykorzysta się do tego, żeby ludzie tam zamieszkali, należy je przekryć dachami, które mają ustroje jętkowe dwustolcowe lub trzystolcowe. Przekroje tych jętek powinny być tak dobrane, żeby można było wykonać na nich stropy, które znajdować się będą nad pomieszczeniami na poddaszu.
Ustrój płatwiowo-kleszczowy
Konstrukcje płatwiowo-kleszczowe należą do konstrukcji, które stosowano najczęściej. Z tego też powodu jest duży wybór konstrukcji tego rodzaju.
Należy pamiętać o tym, że więźbę dachową płatwiowo-kleszczowa powinno się wykonać w inny sposób niż więźba dachowa jętkowa. Płatwie, które wspierane są stolcami opierają się na podwalinach (egzamin na uprawnienia budowlane). Jest to identyczna sytuacja jak w przypadku dachu jętkowego. Jednak krokwie opierają się na:
– płatwi stropowej lub namurnicy (murłacie),
– płatwiach pośrednich.
Ustroje tego typu powstają w dachach:
– budynków gospodarczych,
– budynków mieszkalnych, które charakteryzują się niewielką rozpiętością.
W więźbie dachowej płatwiowo-kleszczowej występują wiązary pełne oraz tzw. puste, które znajdują się pomiędzy nimi. Są to wyłącznie krokwie, które przymocowane są do płatwi. W kalenicy krokwie łączy się na nakładkę bądź zwidlenie.