Pyły mineralne
Pyłami mineralnymi są ziarna, które mają wymiar poniżej 0,05 mm (program na uprawnienia budowlane w wersji android). Są to części ilaste bądź mułkowe. Określa się je najczęściej przez odsiewanie bądź metodą płukania. Druga z nich jest bardziej dokładną i pewną metodą. Krzywe przesiewu mogą być liniami łamanymi i pozbawionymi pewnych frakcji.
Kruszywa, które są pozbawione pewnych frakcji stosuje się do betonów, które charakteryzują się dużą wytrzymałością i są zagęszczane mechanicznie.
Do wydzielania pyłów z kruszywa wykorzystuje się przyrząd, który jest zbudowany ze:
– szklanego naczynia o pojemności 1000 cm3 do górnej rysy,
– łopatki,
– urządzenia, które pozwala pochylać naczynie o taki kąt, przy którym wyleje się z niego płyn do rysy dolnej.
Rysy w naczyniu są oddalone od siebie o 35 mm. Pochylenie naczynia reguluje się długością sznurka.
Należy pobrać ok. 500 g próbki badanego kruszywa. Pobiera się ją w stanie wilgotnym, żeby pyły z niej nie odpadały. Następnie należy wysuszyć próbkę w temperaturze 105 ± 2°C do stałego ciężaru. Przed wsypaniem do naczynia, należy daną próbkę zważyć z dokładnością do 1 g.
Badając kruszywo grube należy pamiętać o tym, że trudno skłócać je w szklanym naczyniu. Z tego powodu wysuszoną próbkę należy namoczyć w wodzie, a wymyte w tej wodzie większe ziarna usunąć. Następnie wodę z całą zawartością drobnego kruszywa i pyłu należy zbadać w przyrządzie.
Do zasług Paszkowskiego można zaliczyć przeprowadzenie podziału kruszyw na wiążące i wypełniające. Rozróżnienie to przeprowadzono zgodnie ze zjawiskiem lepkości wody, posługując się przyrządem (program jednolite akty prawne na egzamin uprawnienia).
Badanie więźliwości kruszywa
Przyrząd do badania więźliwości kruszywa zbudowany jest ze:
– szklanej rury, która jest zaopatrzona na dole w gęste sito,
– zamykającego korka, przez który przechodzi rurka z kranem.
W pierwszej kolejności należy nasypać do rury odpowiednią ilość danej frakcji piasku, a także nalać odpowiednią ilość wody przy zamkniętym kranie. Najbardziej ścisłe ułożenie ziaren piasku, który jest całkowicie pogrążony w wodzie następuje na skutek skłócenia zawartości rury i potrząsanie jej w pionie. Należy pamiętać o tym, żeby wody było na tyle dużo, żeby po skłóceniu i utrzęsieniu poziom jej w znalazł się wyżej od poziomu piasku. Kolejnym krokiem jest otwarcie kranu. Dzięki temu woda, która przesącza się przez piasek, wycieka i jej poziom opada.
Kiedy poziom wody będzie taki sam jak poziom piasku, to kran należy zamknąć. W tym momencie w rurze znajduje się piasek, którego próżnie są całkowicie wypełnione wodą. Następnie najpierw należy starować przyrząd i go zważyć. Dzięki temu można określić ciężar wody, który wypełnia próżnie. Dzięki pomiarowi wysokości słupka piasku udaje się obliczyć jego objętość. Dodatkowo możliwe jest określenie:
– procentowej zawartości próżni w badanej frakcji, która jest najściślej ułożona,
– ciężaru objętościowego piasku,
– ciężaru właściwego piasku.
Dzięki ponownemu otwarciu kranu, możliwe jest wypłynięcie z próżni wody w takiej ilości, w jakiej jest to możliwe ze względu na lepkość (program egzamin uprawnienia 2021). Po ustaniu wyciekania można ustalić ciężar wody uwięzionej lepkością w próżniach międzyziarnkowych. Dzieje się to na skutek zważenia przyrządu.
Wnioski z badania więźliwości
Zgodnie z Paszkowskim „więźliwością” nazywa się stosunek wody uwięzionej przez daną frakcję kruszywa do próżni stosu okruchowego. Z badań można wyciągnąć następujące wnioski:
a) frakcje pyłowo-piaskowe, tj. od fi do f4:
– wiążą całą lub prawie całą wodę, która wypełnia próżnie stosu okruchowego,
– na skutek nadania betonowi cech lepkości decydują o stopniu urabialności mieszanki betonowej,
b) frakcje piaskowe f5 i f6 wykazują:
– dość znaczną więźliwość,
– powinny być uznane za frakcje wiążące,
c) frakcja f7 wykazuje:
– więźliwość pośrednią,
– może być zakwalifikowana zarówno do piasków, jak i do żwirów,
d) frakcja fg i wyższe wykazują:
– więźliwość znikomą,
– zalicza się je do ziaren niewiążących, a więc wypełniających (jak wygląda egzamin na uprawnienia budowlane).