Zaprawy gipsowe i gipsowo-wapienne

Posiadają one duży użytek do murowania ścian z części gipsowych nie poddanych działaniu wody. Piasek używany do zapraw gipsowych czy gipsowo-wapiennych musi posiadać uziarnienie nie większe od 1mm. Podczas zautomatyzowanego mieszania zaprawy, zaczyna się od umieszczenia wody do mieszarki, a potem wsypuje się piasek i wapno, wszystko mieszając przez jedną minutę, a potem dodaje się gips i miesza wszystko aż powstanie idealna masa bez grudek. Robiąc zaprawę ręcznie, miesza się najpierw wszystkie  materiały suche, potem przesypuje się to do skrzyni z wodą. Całość mieszania w obu sytuacjach nie może być niższa od dwóch minut a dłuższa od pięciu. Zaprawa musi zostać wykorzystana w jak najkrótszym okresie od momentu jej zarobienia. (uprawnienia budowlane kontakt)

Zaprawy kwaso oraz ługoodporne. Robi się z odpowiednich do tego spoiw czy zapełniaczy, jakie nadają zaprawie solidność i wytrzymałość na kwasy. Do popularnych odmian wliczają się zaprawy siarkowe oraz krzemianowe.

Zaprawa krzemianowa  i siarkowa

W tej zaprawie spoiwem bywa szkło wodne, a zapełniaczem mączka krzemianowa. Są one wytrzymałe na kwasy, uzyskują wielką solidność i wytrzymałość termiczną. Do tych zaprawa korzysta się z dodatków, jakie wyrównują okres wiązania i stygnięcia. (uprawnienia budowlane 2021)

Zaprawy siarkowe, inna ich nazwa to kit siarkowy, szykuje się z rozpuszczonej siarki jako spoiwa, mączki mineralnej, czasami z dodaniem sadzy czy materiałów, jakie sprawią, że całość będzie bardziej plastyczna. Zaprawy takie są wytrzymałe na działanie kwasów. (uprawnienia budowlane program) W sytuacji działania kwasów pojawiających się w wodzie gruntowej czy niemocnych roztworach kwasów, pojawiających się blisko murów odpowiednią solidność na ich działanie pokazują nieprzepuszczające zaprawy cementowe z cementu hutniczego czy w nie tak dużym stopniu z cementu portlandzkiego. Do zapraw ługoodpornych kategoryzuje się każdą zaprawę o spoiwie z cementu portlandzkiego.

Okres wykorzystania zapraw cementowo-wapiennych

W takich zaprawach można skorzystać z żużla granulowanego jako kruszywa. Podczas robienia zaprawy, nie ważne czy mieszanie zachodzi zautomatyzowanie czy też nie, warto zacząć od połączenia materiałów sypkich, a dopiero potem dodać wodę i wszystko mieszać, aż powstanie masa bez grudek. W sytuacji, kiedy używamy wapna jako suchego ciasta wapiennego, warto je wcześniej połączyć z wodą i wtedy dolać to do materiałów suchych. Okres wykorzystania tych zapraw nie może być większy niż pięć godzin od momentu powstania. Podczas występowania temperatur większych niż 25°C, ten czas obniża się o godzinę. (akty prawne uprawnienia budowlane)

Zaprawy cementowo-gliniane

Te zaprawy robi się z cementu, zawiesiny glinianej i piasku. Wyróżnia je odpowiednia urabialność, zaczepność  i dobre warunki ciepłochronne. Do tego dzięki glinie, zaprawy są też wodoodporne. (program egzaminu na uprawnienia) Do zapraw glinianych da się wykorzystywać gliny tłuste, jakie mają 3% piasku, średniotłuste, które mogą mieć tego piasku od 3 do 15%, czy chude z ilością piasku 15-30%. Uszykowanie gliny do zmienienia jej w zawiesinę, jak też zmieszanie gliny z wodą pokazuje dokładnie zasada PN-65/B-14501. Warto wspomnieć, że zawiesinę można otrzymać nie poprzez normalnie mieszanie gliny z wodą, a trzeba do tego skorzystać z odpowiednich osadników. W sytuacji ręcznego mieszania zaprawy, zaczyna się od umieszczenia w skrzyni zawiesiny, potem dodaje się cement i miesza się wszystko aż się połączy. (segregator egzamin ustny uprawnienia) Potem do tego dodaje się piach i dolewa stopniowo wodę. Podczas mieszania jakimś przyrządem, dodaje się cement i osobno zawiesinę, miesza wszystko dwie minuty i wtedy dodaje piach i wodę. Miesza się wszystko od dwóch do czterech minut. Zaprawa musi zostać wykorzystania do dwóch godzin od momentu jej zamieszania, a podczas temperatury większej niż dwadzieścia stopni jedynie w trakcie godziny.

Spoiwa w zaprawach

Warstwy muru z reguły układa się na zaprawie (egzamin na uprawnienia budowlane). Jej zadaniem jest wypełnienie szczelin, które są pomiędzy cegłami i tworzy spoiny. Wyróżnia się trzy rodzaje spoin:

a) wsporne:

– są one poziome,

– znajdują się na powierzchni wspornej elementów muru,

b) podłużne:

– są one pionowe,

– równoległe do muru,

c) poprzeczne:

– są one pionowe,

– prostopadłe do muru.

Zaprawa budowlana to związana i stwardniała mieszanina:

– drobnego kruszywa (najczęściej piasek naturalny),

– spoiwa,

– wody.

Wszystko dobrane jest w odpowiednich proporcjach.

Do spoiw w zaprawach zalicza się:

a) wapno gaszone:

– w postaci ciasta wapiennego,

– sucho gaszone – hydratyzowane,

– pokarbidowe,

– niegaszone mielone,

b) cementy:

– portlandzki,

– hutniczy,

c) gips:

– budowlany,

– przedni,

d) zawiesina gliniana.

W odpowiedniej normie określa się jakość wody do zapraw (testy uprawnienia budowlane). Okazuje się, że najlepszym wyborem jest wybór wody, która jest idealna do picia.

Domieszki do zapraw

Do zapraw dodaje się również domieszki, których zadaniem jest poprawa właściwości świeżej lub stwardniałej zaprawy. Domieszki do zapraw mogą:

– przyspieszać jej twardnienie,

– obniżać temperaturę zamarzania wody zarobowej w świeżej zaprawie,

– opóźniać wiązanie (w zaprawach gipsowych),

– zwiększać wodoszczelność lub mrozoodporność stwardniałej zaprawy.

Świeża zaprawa jest bezpostaciową masą. Można ją w dowolny sposób uformować. Twardnieje ona wraz z upływem czasu. Jednocześnie rośnie jej wytrzymałość.

Wytrzymałość zaprawy na ściskanie badana jest przede wszystkim na wykonanych z zaprawy próbkach. Mają one z reguły kształt walca, którego średnica i wysokość wynosi 8 cm. Wytrzymałość miarodajna to wytrzymałość, jaką osiąga próbka po 28 dniach twardnienia w określonej temperaturze i wilgotności. Jest to tzw. marka zaprawy. Na przykład, kiedy zaprawa jest marki 8 to oznacza, że po 28 dniach twardnienia jej wytrzymałość wynosi 8 kG/cm2 (0,785 MN/m2). Wytrzymałość zależy przede wszystkim od:

– rodzaju spoiwa,

– ilości spoiwa w stosunku do kruszywa.

Dozowanie składników

Dozowanie składników oraz ich poprawne wymieszanie wchodzą w proces przygotowania zaprawy. Składniki można dozować dwoma metodami:

a) metoda objętościowa:

– spoiwo i kruszywo odmierzane jest pojemnikami – taczkami, wiadrami, skrzyniami,

– woda dozowana jest w zależności od pożądanego stopnia ciekłości,

– jest to mało dokładny sposób dozowania – składniki zaprawy powinny być suche i luźno usypane (oprócz ciasta wapiennego),

b) metoda wagowo objętościowa:

– bardziej dokładny sposób,

– spoiwo dozuje się wagowo (oprócz ciasta),

– kruszywo i wapno dozuje się objętościowo.

Stosunki wagowo-objętościowe danych składników są ujęte w tabelach, które powstały na skutek długich doświadczeń i badań wytrzymałości zapraw (program do egzaminu na uprawnienia na komputer). Skład zaprawy określa się stosunkiem ilości spoiwa do piasku, czyli np. zaprawa 1:1,5 oznacza, że wykorzystano 1 część cementu i 1,5 części piasku.

Rodzaje zapraw

W zależności od tego, jaki rodzaj spoiwa zostanie wykorzystany w danym momencie wyróżnia się takie zaprawy:

a) wapienne:

– mała wytrzymałość na ściskanie (marki 4 i 2),

– brak odporności na wpływy atmosferyczne,

– wykorzystuje się je do murowania budynków jednokondygnacyjnych mieszkalnych i gospodarczych oraz do tynków wewnętrznych,

b) cementowe:

– większa wytrzymałość na ściskanie,

– odporność na wpływy atmosferyczne i chemiczne,

– zaprawy o markach 15, 30, 50, 80, 100, 120 stosuje się do murów, tynków, okładzin, łączenia i mocowania elementów budowlanych oraz z dodatkiem środków uszczelniających jako zaprawy wodoszczelne,

c) cementowo-wapienne:

– większa wytrzymałość na ściskanie,

– odporność na wpływy atmosferyczne i chemiczne,

– zaprawy o markach 8, 15, 30, 50 wykorzystuje się do robót murowych, tynków oraz okładzin zewnętrznych i wewnętrznych,

– najczęściej stosowane w budownictwie

d) cementowo-gliniane:

– stosuje się je przede wszystkim do murowania ław i murów, które są narażone na działanie wilgoci,

– tynki z tego typu zapraw są idealne do izolacji ścian budynków, które są posadawiane w gruntach wilgotnych, zbiorników, silosów na kiszonki,

e) gipsowo-wapienne:

– stosuje się je do murowania ścian z elementów gipsowych, gipsowo-betonowych, tynków wewnętrznych,

– nieodporne na wilgoć (program na uprawnienia budowlane w wersji android).