Więźby dachowe

Konstrukcje więźb dachowych

Kategoryzujemy takie główne konstrukcje w postaci wiązarów:

-krokwiowe, (uprawnienia budowlane kontakt)

-jętkowe,

-kleszczowo-płatwiowe,

-wieszarowe (coraz rzadziej używane).

Wiązary krokwiowe, to konstrukcje w jakich krokwie mogą mieć dwa wsparcia:

-ponad murem zewnętrznym bez pośrednich wsparć,

-w kalenicy jako złącza krokwi.

Stosowanie wsparcia

Używa się wsparcia przy szerokościach dachu do 7m przy murach zewnętrznych. Długość krokwi musi równać się 4.5m, a przy delikatniejszych okryciach dachu do 5m. Konstrukcja dachu stromego musi posiadać usztywnienia przed wiatrem, czyli wiatrownice. W dachach niższych, funkcję usztywnienia pełni odeskowanie połaci dachowych. Wiatrownicę robi się z desek o średnicy 3,8 x I0-f-5 x 12 cm., jakie umieszcza się dwoma gwoździami do wszystkich krokwi od dołu, czyli od kierunku poddasza. Patrząc na metodę wsparcia krokwi na murach zewnętrznych kategoryzujemy rozwiązania wiązarów krokwiowych. (uprawnienia budowlane 2021)

Jednym z nich jest ustrój krokwiowo-belkowy, w jakim rozmieszczenie krokwi bywa identyczne jak rozmieszczenie belek stropowych w stropie od poddasza. (uprawnienia budowlane program) Krokwie są wsparte na belkach stropowych. Zestawienie krokwi z belką wysuniętą poza krokwie robi się na wrąb frontowy czy centralny, a przy belkach idealnie naciętych z krokwią korzysta się złącza na wrąb cofnięte.

Krokwie

Wolne miejsce wśród krokwią do dołu okrycia zapełnia się murem. Płatew krokwi odseparowuje się od ściany rzędem papy. Kiedy krokwie posiadają niedużą obszerność, zestawienie to robi się z nakładkami umieszczając je do krokwi i jętki złączonej w dotyk z krokwią. Zestawienie krokwi z jętką robi się we wszystkich parach krokwi. Zestawienie krokwi z kleszczami robi się w wiązarach centralnych, w jakich kleszcze ze wszystkich kierunków mają krokwie i kolumny. (akty prawne uprawnienia budowlane) Kleszcze z kolumnami złączone są na wrąb cały wzajemny i na śrubę o przekroju 18mm, a z krokwiami na wrąb. Zestawienie to musi zostać uodpornione kołkiem czy śrubą gruzów 12mm. W zestawieniach z płatwiami kleszcze posiadają wręby na 13cm. Dwie różne elementy krokwi rozmieszcza się blisko siebie i przybija do płatwi w sytuacjach, kiedy da się przesunąć górną czy dolną krokiew o ich obszerność na zamek skośny z nakładami umocowanymi gwoździami. To zestawienie warto zrobić nad wsparciem krokwi na wsporze średnim. Pojawiają się one w więźbach dachowych konstrukcji jętkowo-płatwiowej w sytuacji wielkich szerokości okryć dachowych.

Przekroje poprzeczne płatwi

Przekroje poprzeczne płatwi różnią się patrząc na masę, jaką będą musiały transportować i ich szerokość wśród podpór i odchylenia połaci dachowych. W przypadku dachów stromych, gdy pojawia się dwukierunkowe zginanie płatwi, nie można stworzyć za smukłych średnic, stosunek rozpiętości do rosłości musi równać 5:7. (program egzaminu na uprawnienia) W przypadku nachylenia dachów mniejszych od 1:4 da się korzystać z płatwi smuklejszych, ale za to wyższych, o rozmiarach 1:2, przykładowo 10×18, 10×20, 8x22cm i tak dalej. Kolumny używa się o średnicy kwadratowej czy prostokątnej przypominającą kwadrat, umieszczając je większym bokiem w powierzchni mieczy, przez osłabianie ich wrębami w zestawieniu z mieczami. (segregator egzamin ustny uprawnienia)

Więźby dachowe

Jest to element konstrukcyjny budynku stanowiący zwieńczenie budynku, tak aby z połacią stworzyło pokrycie dachowe odporne na czynniki zewnętrzne. Więźbę wykonujemy z elementów drewnianych, a dokładniej mówiąc: z tarcicy powstałej z półproduktu drzewnego, czyli po podłużnym piłowaniu okrągłych pni. (uprawnienia budowlane program)

Elementy więźb dachowych

Na więźbę składają się takie elementy jak :

• krokwie- belki ułożone równolegle do kierunku nachylenia połaci
• płatwie- belki poziome, ułożone równolegle do kalenicy dachu
• murłaty- belki ułożone poziomo na murze, do nich mocowana jest konstrukcja i za ich pośrednictwem przekazywane są obciążenia na mur
• słupki- pionowe elementy połączone z płatwiami
• łaty- pionowe listwy, które ułatwiają ułożenie pokrycia dachowego,
• kotrłaty- listwy ale o jeszcze mniejszym przekroju niż łat; są mocowane do łat tak aby stworzyć szczelinę wentylacyjną pod pokryciem

Dodatkowe elementy: jętki, kleszcze, oczep, miecze, podwaliny. (program na uprawnienia budowlane)

Rodzaje dachów

Ilość i dobór elementów zależy od rodzaju budynku i jego specyfiki. Wyróżniamy następujące rodzaje dachów w zależności od kształtu:

• jednospadowy
• dwuspadowy
• czterospadowy
• mansardowy- dach dwuspadowy wzbogacony o mansardę, dolną i górną warstwę dachu o mniejszym nachyleniu, tak że tworzy zagięcie
• namiotowy- dach 4 spadowy, przy czym każda połać jest taka sama, co tworzy nam czworościan foremny
• naczółkowy- dach dwuspadowy z dodanym na górze, na zwieńczeniu kalenicy naczółka
• przyczółkowy- podobnie jak naczółkowy, z tym że na dole, wzdłuż elewacji dodaje się  przyczółek

Konstrukcje więźb dachowych

Jeżeli mowa o samej konstrukcji to dopasowujemy ja również do rozpiętości budynku (uprawnienia egzamin ustny):

• krokwiowa- bez słupków. Stosuje się do rozpiętości 7m, podstawowym elementem są krokwie o długości 4/6 m, w rozstawie 80/120cm
• jętkowa- stosowana powyżej 7m do 12m, przy kącie nachylenia 35 stopni, konstrukcja krokwiową wzmacnia się poziomym elementem-jętką; jętka jest oporą więc całe obciążenie spoczywa na ścianach zewnętrznych , co obliguje do zakotwienia murłat  i zabezpieczania przed rozsunięciem się ścian; należy pod murłatę przygotować wieniec z ewentualnymi żelbetowymi, wypuszczonymi do ścinaki kolankowej żelbetowymi rdzeniami
• płatwiowo-kleszczowa- przypomina na pierwszy rzut oka  jętkową,  z tym że obejmuje krokwie -zakleszcza obustronnie , dzięki temu rozwiązaniu możemy wykonać dach o nachyleniu 45 stopni, obciążenia natomiast przekazywane są na słupy, więc tylko część obciążeń spoczywa na ścianach, jest to ekonomiczne rozwiązanie, lecz nie pozwala na zagospodarowanie mieszkalne poddasza (informacje o egzaminie na uprawnienia budowlane)