– przygotowywanie zamówień na dekoracje rzeźbiarskie i detale architektoniczne,
– strojenie całych kaplic, które trafiały m.in. do Włocławka.
Do najważniejszych dzieł należy dekoracja rzeźbiarska kaplicy Firlejów w Bejscach. Była ona zaliczana do grupy renesansowych kopułowych kaplic grobowych. Należała ona do najciekawszych kaplic w sztuce polskiej XVI i XVII wieku. Kaplicami podobnego typu były kaplice:
– Fodygów przy kościele parafialnym w Chęcinach,
– Branickich przy klasztorze franciszkanów,
– Oleśnickich na Świętym Krzyżu.
warsztaty pińczowskie
W XVII wieku kontynuowano budowlę kaplic, które charakteryzowały się barokową dekoracją. Przykładem jest ośmioboczna kaplica różańcowa, która powstała w 1663 roku w Nowym Korczynie. Ośrodki kamieniarskie działały w Pińczowie, Chęcinach oraz Kunowie.
Innowiercze świątynie
Wiele budowli traktowane było jako innowiercze – kalwińskie czy ariańskie. W rzeczywistości ich przeznaczenie było zupełnie inne, jak np. dwór w Skowronnie czy bóżnica w Wodzisławiu. Część z tych budowli była z innych, późniejszych czasów niż myślano. Klatka schodowa pałacu Lanckorońskich w Brzeziu pochodzi z XVIII wieku. Wcześniej uważano ją za kalwińską kaplicę. Z kolei za zbór ariański uważano lamus przy dworze Ludyni. Jednak wiadomo, które świątynie były reformacyjne (program przygotowujący do uprawnień budowlanych).
W Sobkowie i Oksie można było spotkać zbory kalwińskie. Powstały one kolejno w 1560 r. i 1570 r. Budowano je na planie krzyża greckiego. Charakteryzują się one skromnością. Wykonano je z cegły. Wewnątrz były z reguły jedna bądź dwie izby, sień i mieszkanie ministra, czyli proboszcza. Kolejne zbory były w:
– Węchadłowie, Rakowic oraz Pęczelicach – z XVI wieku,
– Cieszkowych, Kolosach – z XVII wieku.
Przebudowano je na spichlerze.
W XVI wieku zaczynają występować murowane budowle, w których sala główna jest sklepiona, a wnętrze jest w stylu renesansowym. Budowla z Szydłowa, która powstała po 1534 roku, jest bryłą późnogotycką, która łączy się z późnorenesansową dekoracją wnętrza. Elewacje były wykończone attykowym murkiem. Osłaniał on pogrążone dachy. Bóżnica w Pińczowie, która charakteryzowała się bogatym wnętrzem, została także przykryta dachem pogrążonym. Z kolei te budowle, które powstały w latach 30. i 40. XVII wieku miały wysokie, łamane dachy. Mowa tu o budynkach w Wodzisławiu, Chmielniku czy Chęcinach. Są to obiekty, które są zaliczane do najważniejszych zabytków żydowskiego budownictwa sakralnego. Drewniane bóżnice pojawiły się na Kielecczyźnie w XVII i XVIII wieku. Znajdowały się one m.in. w Końskich, Rakowicach czy Ostrowcu Świętokrzyskim. Hitlerowcy zniszczyli je całkowicie (program z aktami na uprawnienia budowlane).
Nowożytnym przykładem założenia obronnego jest fortalicja w Sobkowie nad Nidą. Powstała ona w ok. 1560 roku.
Dzieła architektury wczesnobarokowej
Na początku XVII wieku można było zobaczyć wpływy nowych tendencji architektonicznych. Było to widoczne we wnętrzach np. w nowym sposobie podpierania sklepień i stiukowej dekoracji. Można to było zobaczyć w farze chęcińskiej czy kolegiacie pińczowskiej (1615 – 1619). System filarowo-ścienny znalazł swoje zastosowanie w prezbiterium fary szydłowskiej z 1630 roku. Pod koniec XVII wieku na Kielecczyźnie można było znaleźć pierwsze dzieła architektury wczesnobarokowej.
Do najważniejszych z budowli jest pałac biskupi w Kielcach. Powstał on dla Jakuba Zadzika, który był krakowskim biskupem. Budowano go w latach 1637 – 1641. Autorem projektu był prawdopodobnie Jan Trevano. Była to bryła w kształcie prostokąta, miała piętra. Na osiach elewacji widać było loggie i cztery sześcioboczne baszty-alkierze. Jest to modyfikacja Zamku Ujazdowskiego w Warszawie. Pałac był położony osiowo. W XVIII wieku rozbudowano go o skrzydła. Wcześniej przebudowano kolegiatę, która stanowiła ośrodek kształtującego się od XII do XIX w. zespołu zabudowy kieleckiego Wzgórza Zamkowego (segregator z aktami prawnymi do egzaminu na uprawnienia budowlane).
