W przypadku kręgów splotu mikrometrem należy sprawdzić wymiary oraz odchylenia od norm. Średnice splotu należy zweryfikować przy użyciu mikrometra (uprawnienia budowlane 2021). Pomiar wykonuje się z dokładnością do 0,01 mm w trzech miejscach na obu końcach kręgu.
Powierzchnie drutów sprawdza się nieuzbrojonym okiem. Z kolei w sytuacjach, które budzą wątpliwości, powierzchnie należy sprawdzić lupą o pięciokrotnym powiększeniu. Powierzchnia drutów nie powinna posiadać pęknięć, łusek czy rozwarstwień.
Dodatkowo w splotach nie może być:
– uszkodzeń,
– złamań,
– spłaszczeń,
– ściąć,
– połączeń drutów.
Sploty drutu
Splot nie może się skręcać w spiralę. W sytuacji, kiedy się go rozwinie, to powinien tworzyć krąg o promieniu 0,5 m. Nie dopuszcza się śladów po smarach. Wytrzymałość na rozciąganie pojedynczego drutu wyjętego ze splotu powinna wynosić 210 kg/mm2.
Do badania przeginania należy pobrać po jednej próbce z jednego końca kręgu splotu. Pojedynczy drut musi wytrzymać co najmniej 4 przegięcia (testy 2021 uprawnienia).
Lina
Średnicę liny należy sprawdzić suwmiarką. Badanie powinno mieć dokładność do 0,1 mm. Należy ją zmierzyć w co najmniej dwóch miejscach na obwodzie liny. Próbki lin do badań mierzy się z dokładnością do 0,5 cm i waży z dokładnością 0,01 kg.
Wykorzystując podziałkę milimetrową mierzy się skok liny. Pomiar ten polega na zmierzeniu odległości, która znajduje się pomiędzy dwoma kolejnymi skrętami tego samego drutu. Z dziesięciu kolejnych pomiarów skoków oblicza się średnią arytmetyczną długości. Dopuszcza się to, że odchyłki skoku mogą wynosić 5%.
Oględziny zewnętrzne drutów w warstwach polegają na przesuwaniu ich wkrętem o ostrzu szerokości 3 cm. Rozkręconą linę należy sprawdzać nieuzbrojonym okiem. Wówczas weryfikuje się liczbę drutów. Wytrzymałość drutów, które mają średnicę 5 mm i są wyjęte z odcinka długości 350 mm, powinna wynosić 160 kg/mm2.
Siłę rozrywającą linę można wyznaczyć w maszynie zrywającej (program z aktami na uprawnienia budowlane). Jej moc jest dziesięciokrotnie większa niż przypuszczalna siła zrywająca linę. Długość liny między uchwytami powinna wynosić 50 średnic. Badanie powinno się powtórzyć w sytuacji, kiedy:
– zerwanie liny będzie miało miejsce w odległości mniejszej niż 50 mm od uchwytu,
– lina nie wytrzyma założonej siły zrywającej.
Dla próby siły zrywającej pobiera się próbkę o długości 2,5 m z jednego końca. Należy odgiąć druty na końcach próbki. Wkłada się je do stalowego pierścienia, który jest dopasowany do uchwytów maszyny wytrzymałościowej. Następnie zalewa się to cynkiem.
Naprężenie liny
Ogólne zbadanie naprężeń liny polega na tym, że w pierwszej kolejności sprawdza się linę od długości 10 m, którą odwinięto z bębna. Po rozwinięciu lina nie powinna samoczynnie wracać do swojego pierwotnego zwoju. Jeżeli zwija się ona samoczynnie, to jest to dowód na istnienie dużych naprężeń wewnętrznych. Dopuszcza się wyłącznie wystąpienie nieznacznego skręcenia bądź zwichrzenia końców. Liczbę przegięć sprawdza się na prostych próbkach drutu długości 250 mm bez korozji i uszkodzeń mechanicznych.
W sytuacji, kiedy jedno z badań na rozciąganie lub przeginanie drutu jest ujemne, konieczne jest powtórzenie badania (materiały do egzaminu na uprawnienia architektoniczne). Z kolei badanie jest dodanie w sytuacji, kiedy suma przekrojów pojedynczych drutów liny nie jest większa niż 3% całego przekroju liny.
Wytrzymałość lin na rozciąganie
Wytrzymałość lin na rozciąganie wyraża się wytrzymałością:
– nominalną Sn równą sumie nominalnej wytrzymałości poszczególnych drutów liny,
– średnią S-r równą ustalonej doświadczalnie sumie wytrzymałości rzeczywistej poszczególnych drutów,
– rzeczywistą Srz, równą maksymalnej sile zrywającej linę w całości.
Zgodnie z badaniami Kmity w zginanych linach nienaprężonych opory między drutami przy wzajemnych ich przemieszczeniach nie zapewniają współpracy tych drutów jako całości. ich praca jest oddzielna, dokładnie tak jak w przypadku pojedynczych drutów, których nie splata się w linę.
Konieczność określania wydłużeń oraz strat liny pod obciążeniem stwarza potrzebę oznaczenia modułu odkształcalności Ei. Dla lin skręcanych z dużej liczby drutów pracujących w złożonym stanie naprężeń Ei należy określić dla różnych zakresów naprężeń.
W przypadku danego stanu naprężeń modułu odkształcalności Ei najpierw on rośnie. Kiedy osiągnie już maksymalną wartość, zaczyna maleć. Wyniki badań czterech zakresów naprężeń dla lin wykazały, że dla określenia odkształceń lin pod obciążeniem nie wystarcza znajomość modułu sprężystości E drutów, z których wykonane są liny. Wielkość średniego modułu odkształcalności lin Ei dla określonego zakresu naprężeń maleje. Zależy to od:
– wzrostu liczby warstw drutów,
– wielkości kąta,
– długości skoku drutów w linie.
W sposób doświadczalny należy ustalić wielkości modułu Ei.
