Na skutek rozwoju przemysłu w XIX w. doszło do wielu zjawisk i problemów społeczno-gospodarczych (uprawnienia budowlane). Dzięki postępującej koncentracji przemysłu, doszło do przyśpieszenia rozwoju ośrodków miejskich. To z kolei doprowadziło do nagromadzenia przemysłu i sieci osadniczej.
Na początku XX w. doszło do pierwszych prób opanowania niekorzystnych zjawisk, które występowały na skutek szybszej i bardziej żywiołowej rozbudowy przemysłu. Odpowiedzialni za to byli architekci oraz urbaniści.
W rozmaitych rozwiązaniach występuje jedna naczelna zasada, która mówi o rozdzieleniu poszczególnych funkcji miasta:
– pracy,
– zamieszkania,
– wypoczynku,
– transportu,
– oddzielenie przemysłu od miasta pasem zieleni izolacyjnej.
Na skutek uprzemysłowienia powstało w Polsce wiele problemów. Dotyczy to m.in. wzrostu dysproporcji pomiędzy regionami opóźnionymi w rozwoju gospodarczym a okręgami przemysłowymi.
Aktualnie obowiązująca jest ustawa z lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym. Zawarte są w niej informacje o sposobie postępowania w sprawach przeznaczenia terenów na określone cele i ustalania zasad ich zagospodarowania. Szczególnie uwzględnione są tam takie przypadki:
– wymagania ładu przestrzennego, urbanistyki i architektury,
– walory architektoniczne i krajobrazowe,
– wymagania ochrony środowiska przyrodniczego, zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia,
– wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury,
– walory ekonomiczne przestrzeni i praw własności gruntów,
– potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego należy przygotować zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu przestrzennym (program do egzaminu na uprawnienia na komputer).
Lokalizowanie zakładu przemysłowego
Ustalając lokalizację zakładu przemysłowego należy wziąć pod uwagę:
– oddziaływanie zakładu na środowisko,
– koszty budowy i eksploatacji, które wpływają na koszty produktu i opłacalność projektowanej inwestycji.
Dodatkowo należy także uwzględnić takie aspekty jak:
a) możliwość zaopatrzenia w surowce, paliwa, energię i wodę,
b) rozmieszczenie, liczbę i kwalifikacje siły roboczej,
c) możliwość i koszty transportu.
d) zagadnienia ochrony środowiska,
e) właściwości gruntu budowlanego, który powinien mieć odpowiednią nośność.
Podstawowy wpływ na wybór lokalizacji jest przede wszystkim występowanie bogactw naturalnych, surowców oraz pali. W rejonach taniej produkcji energii elektrycznej należy umieszczać te zakłady, które w procesach technologicznych zużywają duże ilości energii. Zakłady przemysłu chemicznego czy włókienniczego, które zużywają dużo wody, należy umiejscawiać w okolicy cieków o dużym przepływie.
Istotna także jest odległość:
– bazy surowców od miejsca produkcji,
– między miejscem produkcji a rynkiem zbytu.
Zanim dojdzie do zlokalizowania zakładu powinno się także przeanalizować technologię, warunki klimatyczne czy ukształtowanie terenu. Dzięki temu można uchronić środowisko naturalne przed zagrożeniami, które wiążą się z uprzemysłowieniem (materiały do nauki na egzamin do uprawnień budowlanych).
Wniosek o ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu
Inwestor, który przystępuje do budowy zakładu przemysłowego ma obowiązek złożyć właściwemu organowi administracji wniosek o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. We wniosku należy zawrzeć:
– granice terenu objętego wnioskiem,
– funkcje i sposób zagospodarowania terenu oraz charakterystykę zabudowy i zagospodarowania terenu.
– zapotrzebowanie na wodę, energię i sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków oraz innych potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej, a w szczególnych wypadkach sposobu unieszkodliwiania odpadów,
– charakterystyczne parametry techniczne inwestycji oraz ocenę jej oddziaływania na środowisko przyrodnicze, w wypadku braku obowiązku wykonania takie oceny, należy podać dane charakteryzujące wpływ inwestycji na środowisko.