Rodzaje zużycia nawierzchni

Różnego rodzaju zniszczenia nawierzchni mogą mieć formę:

– pęknięć przez całą grubość i szerokość bądź długość płyt,

– obłamywania narożników,

– wybojów,

– nierównomiernego osiadania płyt,

– ścierania górnej warstwy,

– przełomów (program uprawnienia budowlane).

Pęknięcia

Pęknięcia w nawierzchniach betonowych najczęściej powstają na skutek:

1) oddziaływania obciążeń na nawierzchnię:

a) pęknięcia obciążeniowe,

b) przechodzą przez całą grubość płyty,

c) są stosunkowo szerokie (od kilku do kilkunastu mm),

d) powstają na skutek:

– zbyt małej wytrzymałości płyt nawierzchni,

– za małej lub niejednakowej nośności podłoża,

– zbyt duże obciążenia nawierzchni, zwłaszcza dynamiczne,

2) zmiany objętości betonu:

a) pęknięcia strukturalne,

b) przechodzą przez całą grubość płyty,

c) charakteryzują się zmienną szerokością, która jest wynikiem większego lub mniejszego nasilenia wpływów, które wywołały te pęknięcia,

d) powstają w sytuacjach, kiedy siły, które powstają w płycie przy zmianach temperatury nie mogą pokonać oporów tarcia płyty po podłożu.

Niezależnie od opisanych pęknięć w nawierzchni mogą występować rysy powierzchniowo-włoskowate. Powstają one wyłącznie w górnej części płyty i tworzą siatkę. Ich szerokość nie jest większa niż 0,1 mm (program jednolite akty prawne na egzamin uprawnienia). Powstają one z powodu:

– nadmiernej ilości cementu użytego do mieszaniny,

– zbyt plastycznej masy betonowej,

– nieodpowiedniej pielęgnacji świeżo wykonanej nawierzchni  w czasie jej tężenia.

Rysy te mogą zmniejszyć odporność betonu na ścieranie. Jednak są one na tyle płytkie, że nie stanowią poważniejszego niebezpieczeństwa dla nawierzchni.

Obłamywanie narożników

Do obłamywania narożników płyt betonowych dochodzi na skutek zbyt małej wytrzymałości nawierzchni lub podłoża gruntowego.

Wyboje

Wybojami są zagłębienia, które najczęściej mają nieregularny kształt, a także różną głębokość i wielkość. Powstają one najczęściej z powodu niejednorodności masy betonowej oraz jej nierównomiernego zagęszczenia. Z koeli bezpośrednim powodem ich powstawania są uderzenia kół pojazdów, które się szybko poruszają.

Nierównomierne osiadanie płyt

Nierównomierne osiadanie płyt ma miejsce wtedy, kiedy:

– warstwa odsączająca jest wymywana,

– podłoże jest nierównomiernie zagęszczone,

– podłoże posiada odkształcenia (uprawnienia budowlane – egzamin).

Ścieranie nawierzchni

Ścieranie nawierzchni ma miejsce wtedy, kiedy między powierzchnią płyty a powierzchnią opony działają siły poziome. Jest to jeden z głównych objawów, które są odpowiedzialne za niszczenie nawierzchni. Jednocześnie należy pamiętać o tym, że jest to objaw naturalny.

Przełomy

Przełomy nawierzchni powstają najczęściej na skutek wysadzin podłoża. Mają one formę pęknięć płyt oraz pionowych przesunięć ich poszczególnych części. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na to, że nawierzchnie betonowe są najbardziej odporne na powstawanie przełomów.

Sposoby określania stopnia zużycia i ścieralności nawierzchni

Żeby móc ocenić stopień zużycia nawierzchni i ocenić jej stan, należy okresowo przeprowadzić badania, które określą wielkość ścieralności i nierówności.

Ścieralność nawierzchni można badać w laboratorium bądź w terenie. Badania laboratoryjne charakteryzują się tym, że są one umowne. Polegają one na tym, że bada się ściśle określone ciała próbne.

Ważniejsze jest jednak określenie ścieralności nawierzchni w terenie. Spowodowane to jest tym, że to są jej faktyczne warunki pracy. Wszystkie dotychczas stosowane metody pomiaru ścieralności nawierzchni polegają na bezpośrednim określeniu w różnych odstępach czasu odległości górnej powierzchni nawierzchni od stałych reperów pomiarowych, wbudowanych w nawierzchnię (pytania na egzamin ustny do uprawnień).