Podstawowe elementy w pasie ulicznym

Podstawowymi elementami w pasie ulicznym są:

– jezdnia przeznaczona do ruchu kołowego,

– chodniki przeznaczone do ruchu pieszego (nauka do uprawnień budowlanych).

Jezdnia uliczna otoczona jest krawężnikami ulicznymi, które są podniesione nad poziom jezdni o 0,08-0,12 m. Dzięki temu powstaje ściek, który odprowadza wody opadowe. Żeby łatwiej się odprowadzało wody opadowe, jezdnie powinny mieć pochylenie poprzeczne jednostronne lub dwustronne (przekrój poprzeczny jedno- spadkowy lub dwuspadkowy – daszkowy). Przekrój dwuspadkowy jezdni powinien być wyokrąglony pośrodku.

Pochylenia poprzeczne jezdni i ich wartości wahają się w zależności od rodzaju nawierzchni i pochylenia podłużnego. Wartości wynoszą od 1 do 4%.

Chodniki projektowane są bezpośrednio przy jezdni bądź jako odrębne ciągi piesze, które oddziela się od jezdni pasem zieleni przyulicznej. Szerokość chodnika powinna odpowiadać wielokrotności pasma  ruchu pieszego, który jest szeroki na 0,75 m. Najmniejsza szerokość chodnika stanowiącego dojście do domów powinna wynosić 1,5 m.

Pochylenie podłużne chodników nie może być większe niż 6%. Z kolei spadek poprzeczny powinien mieścić się w granicach od 1 do 3%. W sytuacji, kiedy warunki terenowe nie pozwalają na utrzymanie maksymalnego pochylenia podłużnego chodnika 6%, to schody powinny być zaprojektowane razem ze spocznikami.

Skrajnia

Skrajnią jest powierzchnia, która jest prostopadła do kierunku ruchu (program uprawnienia budowlane). Jej przeznaczeniem jest pomieszczenie zarysu pojazdu. Należy pamiętać o tym, że wewnątrz skrajni nie powinny znajdować się żadnej urządzenia.

Ważne jest, żeby odróżnić skrajnię drogi od skrajni pojazdu drogowego. Skrajnia pojazdu drogowego powinna się mieścić w skrajni drogi z uwzględnieniem zapasu przestrzeni na bezpieczne poruszanie się pojazdu.

Skrajnia powinna być wysoka na 4,5 m. Wysokość liczy się od najwyższego punktu ulicy. Z kolei wysokość nad chodnikami powinna wynosić 2,5 m. Szerokość skrajni ulicy powinna odpowiadać szerokości jezdni, która jest powiększona o pasy bezpieczeństwa. Można stosować skrajnię, która jest obniżona do 3,5 m pod warunkiem, że w odległości ok. 1 km jest zapewniony przejazd o normalnej skrajni.

Oś drogi

Oś drogi to krzywa przestrzenna. Jej rzut na płaszczyznę poziomą jest planem sytuacyjnym, który składa się przede wszystkim z odcinków prostych i łukowych.

Odcinki proste to kierunki osi drogi. Punkty załamania trasy (lub wierzchołki kierunków osi drogi) są punkty, w których kierunki trasy, które po sobie następują, przecinają się. Odcinkami łukowymi trasy są styczne do kierunków prostych trasy w miejscach ich przecięcia (programy do uprawnień budowlanych). Pozwala to na osiągnięcie płynności połączeń sąsiednich kierunków oraz ciągłości linii całej trasy.

Ustalenie trasy drogi

Zanim ustali się trasę drogi, należy wykonać analizę warunków:

– ekonomiczno-gospodarczych,

– geofizycznych,

– techniczno-ruchowych,

– estetyczno-krajobrazowych.

Analizując warunki ekonomiczno-gospodarcze należy wziąć pod uwagę:

– ustalenie trasy drogi w powiązaniu z ośrodkami gospodarczymi (miasta, osiedla, zakłady przemysłowe),

– wybór optymalnego wariantu trasy według oceny techniczno-ekonomicznej,

– powiązania trasy drogi z urządzeniami innych rodzajów transportu.

W analizie warunków geograficznych należy zawrzeć:

– rzeźbę terenu,

– warunki gruntowe, hydrologiczne i klimatyczne ze wskazaniem materiałów miejscowych do budowy drogi.

Celem analizy warunków techniczno-ruchowych jest uwzględnienie:

– bezpieczeństwa i wygody ruchu przy zachowaniu wymaganej szybkości,

– najkrótszego połączenia pomiędzy początkowym i końcowym punktem trasy lub pomiędzy ośrodkami gospodarczymi na niej leżącymi.

Analiza warunków estetyczno-krajobrazowych powinna zmierzać w kierunku powiązania trasy drogi z otaczającym terenem (nauka do uprawnień architektonicznych).