Okna

Funkcją okien jest:

– doprowadzenie światła dziennego do pomieszczeń,

– umożliwienie wietrzenia pomieszczeń szczególnie w budynkach wielokondygnacyjnych, które mają ograniczoną liczbę przewodów wentylacyjnych (uprawnienia budowlane).

Okno zbudowane jest z:

a) oboknia:

– tworzy je ościeżnica, krosno lub skrzynka, która składa się z połączonej z krosnem ościeżnicy i ewentualnie ślemienia,

– stosuje się w nim słupki pośrednie (w przypadku okna wielodzielnego),

– obokniem w metalowych oknach jest ościeżnica, która wykonana jest z metalowych profili,

b) pola okiennego:

– są to skrzydła, które mają najczęściej kształt prostokąta bądź kwadratu,

– może się ono składać z dowolnej liczby skrzydeł,

c) okuć,

d) zamków.

Okna można wykonać jako:

– pojedyncze,

– podwójne,

– zespolone.

W zależności od liczby skrzydeł wyróżnia się okna jedno-, dwu- i trójdzielne oraz wielodzielne. W niektórych typach okien podwójnych skrzydła zewnętrzne nazywane są skrzydłami letnimi. Z kolei skrzydła wewnętrzne noszą nazwę skrzydeł zimowych. Spowodowane to jest tym, że latem są one zdejmowane i zakładane dopiero na okres zimy (testy uprawnienia budowlane).

W zależności od położenia osi obrotu skrzydeł lub kierunku ich przesuwania wyróżnia się okna, które mają skrzydła:

– o poziomej górnej osi obrotu,

– o poziomej środkowej osi obrotu,

– przesuwanymi pionowo,

– przesuwanymi poziomo,

– o różnym położeniu osi obrotu.

W najpopularniejszych oknach, które mają skrzydła o pionowej bocznej osi obrotu wyróżnia się:

– skrzydła lewa, w których zawiasy widać po lewej stronie dla osoby, która stoi przed oknem,

– skrzydła prawe, w których zawiasy widać po prawej stronie dla osoby, która stoi przed oknem

Jest to niezbędny podział z powodu odmiennej konstrukcji skrzydeł oraz różnych zawiasów.

Elementami, które są związane z oknem są podokienniki. Wyróżnia się podokienniki:

– wewnętrzne, czyli parapet,

– zewnętrzne (program do egzaminu na uprawnienia na komputer).

Moduł podstawowy

W międzynarodowej koordynacji modularnej wymiarem podstawowym wysokości okien jest moduł podstawowy M=100 mm. Do wymiarowania szerokości okien przyjęto multimoduł M3=300 mm. Jednak dopuszcza się również stosowania modułu M=100 mm.

Moduły są niezbędne do tego, żeby móc ustalić wymiary zewnętrznych okien z uwzględnieniem:

– odchyłek od wymiarów teoretycznych, jakie powstają w czasie produkcji okien,

– odchyłek w produkcji prefabrykatów ściennych lub murowaniu ścian.

Okna ościeżnicowe

W zależności od cech konstrukcyjnych ościeżnic oraz sposobu otwierania skrzydeł w Polsce produkuje się aktualnie 4 typy drewnianych okien. Są to okna:

– ościeżnicowe – polskie,

– krosnowe,

– zespolone – szwedzkie,

– skrzynkowe.

Okna ościeżnicowe produkowane są w niewielkiej ilości. Ich głównym przeznaczeniem jest wiejskie budownictwo indywidualne. Obokniem jest ościeżnica. Skrzydła otwierane charakteryzują się posiadaniem pionowej bocznej osi obrotu. Jest to możliwe dzięki zawieszaniu ich na zawiasach, które są wbite w słupki ościeżnic.

Wyróżnia się okna ościeżnicowe jedno-, dwu- oraz trójdzielne. W przypadku okien trójdzielnych nie otwiera się środkowych skrzydeł. Okna umieszcza się w otworach ściennych, które nie mają węgarów. W związku z tym:

– skrzydła zewnętrzne (letnie) otwierają się na zewnątrz,

– skrzydła wewnętrzne (zimowe) otwierają się do wewnątrz pomieszczeń.

Największymi zaletami takich okien są przede wszystkim prosta konstrukcja oraz szczelność. Minusem jest z kolei otwieranie skrzydeł letnich na zewnątrz. W związku z tym ograniczono stosowanie takich okien jako zewnętrznych wyłącznie do budynków parterowych, które wznosi się poza linią zabudowy (program egzamin uprawnienia 2021).

Okna ościeżnicowe pojedyncze pełnią funkcję naświetli wewnątrz budynku. Dodatkowo są to tzw. okna podawcze np. w restauracjach czy stołówkach. Obokniem jest ościeżnica, która ma identyczne wymiary jak w przypadku okien podwójnych. Różnicą jest to, że posiada ona jeden wręb przylgowy. Skrzydła w naświetlach z reguły się nie otwierają albo posiadają górną poziomą oś obrotu.