W Polsce system związany z ochroną zabytków jest złożony, a przeprowadzanie przy nich budowlanych prac warunkują przepisy prawa, a dokładniej ustawa o ochronie zabytków i Prawo Budowlane. Nieruchome zabytki to pomniki z dawnych epok, które są dokumentem narodowej tożsamości oraz pokazują historię ludzkości. Mają one wartość historyczną, kulturową społeczną, naukowo – dydaktyczną czy ekonomiczną. Podlegają one państwowej ochronie w związku z ustalaniem przeprowadzania prac budowlanych, jak i odnośnie wymagań, jakie określa się dla osób, które sprawują nadzór w realizacji takich prac. (uprawnienia budowlane kontakt)
Nieruchome rodzaje zabytków
Definicja zabytku
Ustawa dotycząca ochrony zabytków z dnia 3 lipca 2003 roku art. 3 pkt 1 wskazuje, że zabytek to nieruchomość albo ruchoma rzecz, ich zespoły bądź części, które są dziełem stworzonym przez człowieka albo wiążą się z jego działalnością. Zabytek stanowi świadectwo epoki, jaka minęła, albo dotyczy konkretnego zdarzenia o historycznej, naukowej albo artystycznej wartości. Nieruchomy zabytek to nieruchomość, które spełnia warunki stawiane zabytkom. Przeprowadzanie budowlanych prac przy zabytkach, które są wpisane do rejestru zabytków jest dużo bardziej rygorystyczne, niż w przypadku prac w budynku, który nie jest zabytkiem. (uprawnienia budowlane 2022)
Decyzja pozwolenia na budowę
Uzyskanie decyzji związanej z pozwoleniem na budowę należy poprzedzić uzyskaniem pozwolenia konserwatora wojewódzkiego zabytków na prowadzenie planowanych budowlanych prac. To oznacza, że ważna jest tu kolejność stosowanych procedur, a przed otrzymaniem decyzji związanej z pozwoleniem na budowę należy otrzymać pozwolenie na prowadzenie takich prac, wydane przez odpowiedniego konserwatora wojewódzkiego zabytków. Organ ten musi zająć odpowiednie stanowisko w oparciu o otrzymany wniosek pozwolenia na budowę w czasie 30 dni od dnia, w którym go doręczono. Jeżeli po upływie 30 dni nie zostanie przyjęte odpowiednie ustosunkowanie się do wniosku, w takim wypadku twierdzi się, że nie ma tu żadnych zastrzeżeń do projektowych rozwiązań ujętych we wniosku. Pozwolenie wydawane przez konserwatora wojewódzkiego zabytków wydaje się w formie administracyjnej decyzji. Niedopuszczalna jest w związku z tym inna forma zgody na prowadzenie budowlanych planowanych prac. (uprawnienia budowlane program)
Przepisy Prawa Budowlanego
Stosowanie przepisów Budowlanego Prawa nie powoduje zwolnienia z obowiązku otrzymania odpowiedniego pozwolenia organu właściwego ochrony zabytków, które jest wymagane zgodnie z przepisami ujętymi w ustawie. Dotyczy to także odwrotnej sytuacji. (segregator egzamin ustny uprawnienia) Ustawa o ochronie zabytków oraz o opiece nad nimi w art. 36 mówi o tym, że podstawowy warunek związany z prowadzeniem jakichkolwiek budowlanych prac przy zabytkach wpisanych do rejestrów oraz w otoczeniu wymaga tego, aby uzyskać pozwolenie od konserwatora wojewódzkiego zabytków. Kolejność w uzyskiwaniu zgód jest tu bardzo ważna i należy się do niej dostosować. Tylko w takim wypadku wszystkie z prac, jakie będą wykonywane na zabytku znajdą odpowiednie pokrycie w stosownych dokumentacjach oraz zgodach wydanych przez właściwe organy. (program egzaminu na uprawnienia)
