Mosty

Mosty

Z rozwojem sieci dróg ściśle wiążą się mosty (uprawnienia budowlane 2021). Trasy pierwszych dróg, kiedy trafiły na przeszkody w postaci różnych rzek, prowadziły do płytkich miejsc. Nosiły one nazwę brodów. Im bardziej rozwijała się żegluga rzeczna, tym bardziej kolidowało to z trasami dróg. Z tego też powodu brody zaczęły być z czasem likwidowane. Zastąpiły je przeprawy promowe, które z kolei zostały zastąpione mostami typu pontonowego.

Mosty typu pontonowego były mostami prowizorycznymi. Jednak do dnia dzisiejszego można je spotkać. W tym samym czasie, co pontonowe, zaczęły powstawać mosty stałe drewniane oraz kamienne. Najwięcej mostów, które były powiązane z rozwojem sieci dróg powstawało na początkach Imperium Rzymskiego.

Średniowieczne mosty

W średniowieczu podczas budowy mostów nie wniesiono nowych elementów rozwiązań konstrukcyjnych. Cała budowa to była w zasadzie kopiowanie rzymskich mostów. W okresie późnego średniowiecza wykorzystywano różne wzmocnienia belek drewnianych. Wówczas rozpoczęto stosować pierwsze dźwigary kratowe.

Sylwetki mostów zaczęły się kształtować na skutek:

– wpływu żeglugi na rzekach, która zaczęła się rozwijać,

– stałego wzrostu ruchu na drogach.

Zaczęto budować mosty, które miały coraz większą rozpiętość przęseł. Jednocześnie charakteryzowały się one mniejszą grubością filarów, a sklepienia mostów łukowych były coraz bardziej płaskie.

Mosty z żeliwa, żelazne belkowe oraz wiszące

Żelazo zaczęło być stosowane do budowy mostów od końca XVIII wieku. Budowano wówczas pierwsze mosty:

– łukowe z żeliwa,

– żelazne belkowe,

– wiszące.

Początek XIX wieku to czas, kiedy nagle zaczęła się rozwijać budowa mostów wiszących, które były łatwe w montażu (program na uprawnienia budowlane). Wiązało się to z tym, że nie wymagały one pośrednich podpór, co jest istotne zwłaszcza przy głębokich i szerokich rzekach.

Mosty wiszące znano już w starożytności, jednak były one prymitywne. Pierwszym mostem wiszącym, który miał konstrukcję podobną do współczesnych mostów, był most, który powstał w 1796 roku w Pensylwanii w USA. Pomost został podwieszony przy użyciu żelaznych wieszaków do łańcuchów nośnych, które oparto na wieżach i zakotwiono na brzegach rzeki.

Od 1845 roku coraz częściej stosowano mosty żelazne kratowe. W Polsce most kratowy powstał w 1957 roku. Miał on znaczną rozpiętość przęseł. Umiejscowiono go w Tczewie i przechodził przez Wisłę.

Mosty betonowe i żelbetowe

Budowa mostów betonowych rozpoczęła się dopiero wtedy, kiedy wynaleziono środek, który wiąże kruszywo (program przygotowujący do uprawnień budowlanych). Był to cement portlandzki, który wynaleziono w 1824 roku. Jednak dopiero wtedy, kiedy wprowadzono materiał, który jest wytrzymały i na ściskanie, i na rozciąganie (żelbet), pozwoliło to na budowanie mostów żelbetowych. Miały one szerokie zastosowanie i eliminowały stalowe mosty, które charakteryzowały się małą i średnia rozpiętością przęseł. Aktualnie mosty z żelbetu są eliminowane przez mosty, które posiadają konstrukcję nośną sprężoną. Są to mosty kablobetonowe oraz strunobetonowe.

Wielkość i stan sieci komunikacyjnej

Do wskaźników cywilizacji i kultury narodu należy czynnik wielkości i stanu sieci komunikacyjnej danego państwa.

Średnia gęstość sieci twardych dróg na 100 km2 powierzchni przed II wojną światową wynosiła 16,25 km. Jednak w 1971 roku ta przeciętna gęstość wzrosła kilkukrotnie i wynosiła 41,9 km. Należy jednak pamiętać o tym, że sieć drogowa nie rozkłada się równomiernie. Przykładowo w 1970 roku gęstość sieci dróg twardych wynosiła 27,5 km/100 km2 w województwie lubelskim. Dla porównania w województwie wrocławskim wynosiła ona 57,1 km/100 km2.

Ze względu na twardy rodzaj nawierzchni, aktualna sieć polskich drów jest w o wiele lepszej sytuacji niż przed 1939 rokiem. W 1939 roku drogi, które miały twardą ulepszoną nawierzchnię stanowiły ok. 5% ogólnej długości dróg twardych. Z kolei w 1970 roku drogi, które miały twardą, ulepszoną nawierzchnię stanowiły już ok. 58 % ogólnej długości twardych dróg (program z aktami na uprawnienia budowlane).