Dobrze zaplanowane praktyki to klucz! Sprawdź, do kiedy trzeba załatwić formalności na studiach.
Obowiązkowe praktyki studenckie to jeden z najważniejszych etapów na drodze do zdobycia wykształcenia wyższego i wkroczenia na rynek pracy. Odpowiednie zaplanowanie terminu ich odbycia oraz dopełnienie wszystkich formalności jest kluczowe, aby bez przeszkód przystąpić do obrony pracy dyplomowej. W tej części sprawdzimy, do kiedy trzeba załatwić praktyki, jakie są terminy zgłaszania praktyk i na którym roku najlepiej je odbyć.
Do kiedy muszę załatwić praktyki na studiach – kluczowe terminy
W Polsce terminy praktyk zawodowych są regulowane indywidualnie przez uczelnie, a także zależą od kierunku i trybu studiów. Mimo to można wyróżnić kilka ogólnych zasad, które obowiązują większość studentów.
Ogólne zasady i najczęstsze terminy
W przypadku studiów inżynierskich praktyki studenckie należy najczęściej zaliczyć do końca III roku, natomiast na studiach licencjackich do końca II roku. Harmonogram praktyk studenckich jest zwykle zapisany w programie studiów, a jego szczegóły znajdziesz w sylabusie kierunku lub w regulaminie praktyk dostępnym na stronie wydziału.
Co istotne – praktyki muszą być zaliczone przed przystąpieniem do egzaminu dyplomowego (licencjackiego, inżynierskiego lub magisterskiego). Brak zaliczenia praktyk może skutkować wstrzymaniem dopuszczenia do obrony i opóźnieniem ukończenia studiów.
Przykład: Na większości uczelni, jak np. AGH czy Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej, obowiązuje zasada, że praktyki powinny być zaliczone do końca semestru, w którym student planuje zakończyć naukę.
Terminy zgłaszania i formalności
Formalności przed praktykami są równie ważne jak samo odbycie praktyki. Do kiedy zgłosić praktyki? Na wielu uczelniach zgłoszenia miejsca praktyk studenckich należy dokonać najpóźniej dwa tygodnie przed planowanym rozpoczęciem.
W ramach zgłoszenia należy zwykle:
wypełnić formularz rejestracyjny (zapisy na praktyki),
przedstawić umowę o praktyki lub porozumienie z uczelnią i pracodawcą,
uzyskać zgodę opiekuna praktyk,
potwierdzić ubezpieczenia NNW (ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków).
Po zakończeniu praktyk, w określonym przez uczelnię terminie, studenci muszą dostarczyć:
dzienniczek praktyk z wpisami dotyczącymi realizowanych zadań,
zaświadczenie o odbyciu praktyk podpisane przez zakład pracy,
pozostałe wymagane dokumenty do praktyk wskazane w regulaminie (np. ocena praktykanta przez pracodawcę).
Ważne: Składanie dokumentów na praktyki powinno nastąpić nie później niż w ciągu dwóch tygodni od zakończenia praktyk, a na niektórych uczelniach – do końca sesji egzaminacyjnej.
Przykład terminów formalności:
Uczelnia
Termin zgłoszenia praktyk
Termin zaliczenia dokumentacji
AGH
Do końca III roku (inżynierskie) / II roku (licencjackie)
Po zakończeniu praktyk zgodnie z wytycznymi wydziału
Akademia WSB
Formularz zgłoszeniowy przed rozpoczęciem
Do 9.02.2025 (zima) lub do 30.06.2025 (lato)
Uniwersytet Wrocławski
Najpóźniej 30 dni przed końcem semestru
Zgodnie z harmonogramem
Na którym roku odbywa się praktyki studenckie?
Terminy rozpoczęcia praktyk oraz rok ich realizacji zależą od kierunku studiów, rodzaju uczelni i specyfiki programu nauczania. Mimo to, można wskazać pewne wspólne reguły.
Ogólne zasady
Obowiązkowe praktyki zawodowe są wpisane w program większości kierunków pierwszego i drugiego stopnia. Najczęściej przewiduje się ich realizację:
na II lub III roku studiów,
zwykle po zakończeniu zajęć dydaktycznych lub w okresie wakacyjnym.
Przykłady:
Politechnika Warszawska (Wydział Administracji i Nauk Społecznych): praktyki wpisane na 6. semestrze, realizowane dowolnie podczas studiów.
Politechnika Wrocławska (Wydział Mechaniczny): zapis na kurs praktyk w 6. semestrze, praktyki w wakacje.
AGH: praktyki zawodowe do końca III roku (inżynierskie) lub II roku (licencjackie), możliwe również w trakcie roku akademickiego.
UWM: realizacja praktyk w wakacje (lipiec-wrzesień) lub w wyznaczonym semestrze.
Ważne informacje
Studenci mogą odbywać praktyki w trakcie semestru, pod warunkiem że nie kolidują one z innymi zajęciami dydaktycznymi.
Istnieje możliwość odbycia praktyk w ramach stażu lub wolontariatu, jeżeli spełnione są wymagania programu praktyk.
Praktyki mogą odbywać się w dowolnej firmie, ale muszą być zgodne ze specyfiką pracy na kierunku studiów i zaakceptowane przez opiekuna.
W niektórych przypadkach dopuszcza się zaliczenie praktyk na podstawie pracy zawodowej, po spełnieniu określonych formalności.
Podsumowując
Najczęściej praktyki na studiach realizuje się na II lub III roku, jednak ostateczny termin zawsze wynika z programu studiów i regulaminu praktyk. Studenci samodzielnie muszą znaleźć miejsce praktyk lub skorzystać z pomocy uczelni. Praktyki muszą być zaliczone przed przystąpieniem do obrony pracy dyplomowej, co czyni ich terminowe odbycie absolutnie kluczowym dla ukończenia studiów.
Czy praktyki są obowiązkowe na wszystkich kierunkach?
Na uczelniach wyższych w Polsce praktyki zawodowe są często postrzegane jako nieodłączny element procesu kształcenia, ale – co warto podkreślić – ich obowiązkowość nie jest taka sama na wszystkich kierunkach. Wiele zależy od programu studiów, stopnia kształcenia, a czasem nawet od przepisów branżowych. Sprawdźmy, jak wygląda to w praktyce.
Praktyki obowiązkowe – ogólne zasady
Obowiązkowe praktyki studenckie występują wtedy, gdy są wyraźnie wpisane do programu nauczania danego kierunku i przypisane jako osobny przedmiot do zaliczenia. W takim przypadku student jest zobowiązany nie tylko do odbycia praktyki, ale także do uzyskania jej zaliczenia, podobnie jak w przypadku każdego innego obowiązkowego kursu.
Na większości uczelni, zarówno na studiach licencjackich, inżynierskich, jak i magisterskich II stopnia, praktyki są integralną częścią planu nauczania. Przykładowo, w programie studiów inżynierskich budownictwa czy architektury harmonogram praktyk studenckich przewiduje odbycie praktyk zawodowych najczęściej między II a III rokiem, a zaliczenie praktyk jest niezbędne do ukończenia studiów.
Jeśli więc w planie Twoich zajęć znajduje się przedmiot „Praktyki zawodowe” lub podobny, oznacza to, że musisz odbyć praktyki, złożyć odpowiednie dokumenty do praktyk studenckich i uzyskać ich zaliczenie na uczelni.
Kiedy praktyki są obowiązkowe?
Obowiązek odbycia praktyk jest szczególnie rygorystycznie przestrzegany na kierunkach, które przygotowują do wykonywania zawodów regulowanych i wymagających wysokiej specjalizacji. Przykładowo:
Medycyna, farmacja, pielęgniarstwo, ratownictwo medyczne – tutaj czas trwania praktyk oraz ich zakres są dokładnie określone w przepisach prawa, takich jak rozporządzenie Ministra Zdrowia.
Prawo, administracja, pedagogika, nauczanie szkolne – studenci tych kierunków muszą realizować obowiązkowe praktyki dydaktyczne lub administracyjne.
Architektura, budownictwo, inżynieria, informatyka, nauki techniczne – praktyki są nie tylko obowiązkowe, ale często ich zaliczenie jest warunkiem przystąpienia do egzaminu inżynierskiego lub obrony pracy magisterskiej.
Nauki społeczne i ekonomiczne – choćby na kierunku zarządzanie czy ekonomia, praktyki pomagają zdobywać doświadczenie zawodowe i są standardowym wymogiem zaliczenia cyklu studiów.
Na tych kierunkach praktyki zawodowe muszą być potwierdzone odpowiednią dokumentacją: dzienniczkiem praktyk, zaświadczeniem o odbyciu praktyk oraz podpisanym porozumieniem z uczelnią i umową o praktyki zawodowe.
Kiedy praktyki mogą być nieobowiązkowe?
Nie na wszystkich kierunkach praktyki są obligatoryjne. Na przykład na części studiów humanistycznych, matematycznych czy przyrodniczych uczelnie pozostawiają odbycie praktyk jako opcję fakultatywną.
W takich przypadkach:
student może, ale nie musi odbywać praktyk, aby ukończyć studia,
realizacja praktyk może pomóc w zdobyciu dodatkowych punktów ECTS lub wpisać się w indywidualny tok kariery,
wybór odbycia praktyk może zależeć od chęci zdobycia doświadczenia zawodowego przed wejściem na rynek pracy.
O tym, czy praktyki są obowiązkowe, decyduje rada wydziału lub odpowiedni organ uczelni, ustalając szczegóły w programie studiów. Warto więc dokładnie sprawdzić zapisy swojego regulaminu lub skonsultować się z opiekunem ds. praktyk.
Przykłady kierunków z obowiązkowymi praktykami
Kierunek
Obowiązek praktyk
Uwagi
Medycyna
Tak
Regulowane ustawą i rozporządzeniami
Budownictwo
Tak
Praktyka zawodowa wpisana w harmonogram
Prawo
Tak
Praktyki zawodowe w kancelarii lub sądzie
Zarządzanie
Tak (na niektórych uczelniach)
Często elastyczna forma zaliczenia
Informatyka
Zależnie od uczelni
Czasem fakultatywne lub zaliczane na podstawie stażu
Terminy i formalności związane z praktykami – co musisz wiedzieć
Załatwienie praktyk studenckich to nie tylko znalezienie odpowiedniego miejsca i podpisanie umowy. Kluczowe są także odpowiednie terminy i dopełnienie wszystkich formalności przed praktykami. Przegapienie jednej z tych dat może skutkować poważnymi problemami – od przesunięcia terminu odbycia praktyk po brak możliwości ukończenia studiów w terminie. W tej części przeprowadzimy Cię przez najważniejsze kwestie: od terminów zgłaszania praktyk po składanie dokumentów potwierdzających ich odbycie.
Terminy zgłaszania praktyk na uczelni
Terminy praktyk zawodowych i ich zgłoszenia są ustalane indywidualnie przez każdą uczelnię i często dodatkowo przez wydział. Jednak pewne reguły powtarzają się na większości polskich szkół wyższych.
Generalnie zgłoszenie praktyk powinno nastąpić z odpowiednim wyprzedzeniem – zazwyczaj od 2 tygodni do 2 miesięcy przed planowanym rozpoczęciem praktyki.
Przykłady terminów zgłaszania praktyk na uczelniach:
Uniwersytet Łódzki (WPiA): rejestracja na praktyki śródroczne dla studentów prawa trwa od 9 grudnia 2024 r. do 7 stycznia 2025 r., przez system USOS i formularz.
Akademia WSB w Cieszynie: zgłoszenie praktyk zawodowych na semestr letni należy złożyć do 30 czerwca 2025 r., po akceptacji formularza przez opiekuna praktyk.
Varsovia: Karta zgłoszenia praktyk musi być złożona minimum 30 dni przed planowanym rozpoczęciem praktyki.
Uniwersytet Medyczny w Łodzi (praktyki zagraniczne, Erasmus+): zgłoszenia aplikacji między 23 a 30 kwietnia 2025 r..
Te różnice wynikają z harmonogramu praktyk studenckich konkretnej uczelni i specyfiki kierunku. Warto pamiętać, że w przypadku programów międzynarodowych, takich jak Erasmus+, terminy mogą być jeszcze bardziej rygorystyczne i wymagają wcześniejszego planowania.
Do kiedy zgłosić praktyki? – praktyczne wskazówki
Do kiedy trzeba załatwić praktyki? Najbezpieczniejszą zasadą jest zgłoszenie ich co najmniej 30 dni przed planowanym rozpoczęciem. W praktyce, im szybciej dostarczysz wszystkie formalności, tym lepiej – pozwoli to uniknąć problemów z uzyskaniem zgody na praktyki.
Jeżeli praktykę organizuje uczelnia, musisz zmieścić się w wyznaczonym okienku rejestracyjnym:
Grudzień – styczeń dla praktyk śródrocznych,
Maj – czerwiec dla praktyk wakacyjnych.
W przypadku, gdy student samodzielnie musi znaleźć miejsce praktyk, obowiązuje go zgłoszenie znalezionej firmy poprzez system uczelniany lub formularz oraz uzyskanie zgody opiekuna praktyk przed rozpoczęciem pracy.
Warto pamiętać:
Niedotrzymanie terminu zgłoszenia może skutkować odmową zatwierdzenia praktyki przez uczelnię,
Praktykant naraża się wtedy na konieczność oczekiwania na kolejną turę zapisów lub przesunięcie terminu realizacji praktyki, co może opóźnić ukończenie studiów.
Wskazówka: Rejestracja na praktyki i dopełnienie formalności przed praktykami to nie miejsce na improwizację. Regularnie sprawdzaj komunikaty uczelni i konsultuj się z opiekunem ds. praktyk.
Jakie są terminy składania dokumentów na praktyki?
Kiedy już zakończysz swoją praktykę, Twoim obowiązkiem będzie terminowe złożenie wymaganych dokumentów. W przeciwnym razie praktyka może nie zostać zaliczona, mimo że została faktycznie odbyta.
Najczęściej wymagane dokumenty do praktyk studenckich:
Dzienniczek praktyk zawierający opis wykonywanych zadań,
Zaświadczenie o odbyciu praktyk podpisane przez pracodawcę,
Umowa o praktyki zawodowe lub porozumienie z uczelnią,
Czasami dodatkowo: sprawozdanie, ocena opiekuna w firmie.
Przykładowe terminy składania dokumentacji:
Uczelnia
Termin złożenia dokumentów po praktyce
Uniwersytet Dolnośląski DSW
Do 14 dni po zakończeniu praktyki
MWSE
Do 14 dni, zaliczenie do 15 marca (zima) / 15 października (lato)
Varsovia
Do 15 dni kalendarzowych po zakończeniu praktyki
Politechnika Wrocławska (Wydz. Informatyki i Telekomunikacji)
Do 30 września
Akademia WSB
Do końca czerwca lub zgodnie z harmonogramem wydziału
Na niektórych uczelniach ostatecznym terminem rozliczenia praktyk jest koniec sesji egzaminacyjnej lub letnia sesja poprawkowa – np. do 20 września na UMK.
Podsumowanie najważniejszych zasad:
Zgłoszenie praktyk: najczęściej minimum 30 dni przed rozpoczęciem, a w przypadku praktyk zagranicznych nawet kilka miesięcy wcześniej.
Składanie dokumentów po praktyce: najczęściej 14–15 dni po zakończeniu lub do końca sesji egzaminacyjnej.
Terminy praktyk studenckich oraz wymogi formalne zależą od uczelni, wydziału i programu studiów – zawsze warto sprawdzić harmonogram praktyk studenckich oraz regulamin na stronie swojej jednostki.
Jak wygląda proces organizacji i rejestracji na praktyki?
Załatwienie praktyk studenckich to coś więcej niż znalezienie firmy i rozpoczęcie pracy. Proces organizacji i rejestracji praktyk zawodowych obejmuje szereg formalności, których trzeba dopilnować, aby praktyka została uznana przez uczelnię i zaliczona w systemie. W tej sekcji przeprowadzimy Cię krok po kroku przez wszystkie etapy – od wyboru miejsca praktyk po finalne rozliczenie.
Jak wygląda proces rejestracji na praktyki studenckie krok po kroku?
Rejestracja praktyk studenckich, choć może różnić się detalami w zależności od uczelni czy kierunku studiów, zazwyczaj obejmuje następujące kroki:
1. Wybór miejsca praktyk
Student może:
samodzielnie znaleźć miejsce praktyk w firmie lub instytucji odpowiadającej kierunkowi studiów,
skorzystać z listy partnerów uczelni, jeśli taka istnieje.
W przypadku samodzielnego wyboru student musi uzyskać wstępną zgodę firmy na przyjęcie na praktykę i często podpisać wstępne ustalenia dotyczące zakresu obowiązków.
2. Zgłoszenie praktyk do uczelni
Kiedy miejsce praktyk jest już wybrane, student:
wypełnia formularz zgłoszeniowy lub deklarację odbycia praktyk,
wskazuje firmę, okres praktyk oraz ich charakter,
składa dokumenty w systemie uczelni (np. USOS) lub bezpośrednio w dziekanacie.
Do kiedy zgłosić praktyki? Z reguły zgłoszenie powinno być dokonane na minimum 30 dni przed rozpoczęciem praktyki, zgodnie z harmonogramem praktyk studenckich.
3. Uzyskanie akceptacji opiekuna praktyk
Opiekun praktyk z ramienia uczelni:
ocenia, czy zaproponowane miejsce i zakres zadań są zgodne z programem studiów i zasadami odbywania praktyk,
zatwierdza zgłoszenie (w formie podpisu lub elektronicznej akceptacji).
Bez uzyskania zgody opiekuna nie można podpisać porozumienia ani rozpocząć praktyki.
4. Podpisanie porozumienia/umowy o praktyki
Student, uczelnia i pracodawca podpisują porozumienie o organizacji praktyk lub umowę o praktyki zawodowe. Dokumenty te określają:
czas trwania praktyk,
zakres wykonywanych zadań,
prawa i obowiązki praktykanta oraz pracodawcy.
Jeśli praktyki organizuje wyłącznie uczelnia, student otrzymuje tzw. skierowanie na praktyki.
5. Przedłożenie dokumentów
Przed rozpoczęciem praktyk student powinien złożyć komplet dokumentów do dziekanatu lub biura praktyk:
formularz zgłoszeniowy,
podpisane porozumienie lub umowę,
potwierdzenie ubezpieczenia (NNW lub OC),
ewentualne dodatkowe dokumenty wymagane przez uczelnię.
6. Odbycie praktyki
W trakcie praktyk student realizuje zaplanowane zadania, prowadzi dzienniczek praktyk oraz zbiera podpisy i opinie od opiekuna praktyk w firmie.
7. Rozliczenie i zaliczenie praktyk
Po zakończeniu praktyki student składa:
dziennik praktyk,
zaświadczenie o odbyciu praktyk,
opinię zakładowego opiekuna praktyk.
Na podstawie tych dokumentów uczelnia dokonuje zaliczenia praktyk.
Jak uzyskać zgodę opiekuna praktyk?
Uzyskanie zgody opiekuna praktyk to nieformalny „przepustka” do legalnego odbycia praktyki w wybranym miejscu. Proces wygląda następująco:
Przedstawienie opiekunowi informacji o wybranym miejscu praktyk, planowanym czasie ich trwania i programie zadań.
Weryfikacja przez opiekuna, czy miejsce i zakres praktyk spełniają wymagania programu kształcenia dla danego kierunku studiów.
Zatwierdzenie poprzez podpisanie formularza zgłoszeniowego lub elektroniczną akceptację w systemie.
Kiedy zgoda opiekuna jest niezbędna?
Gdy student samodzielnie wybiera miejsce praktyk.
Gdy praktyki mają być realizowane w nietypowych miejscach (np. praca zawodowa, praktyki zagraniczne).
W przypadku praktyk realizowanych w formie wolontariatu lub stażu.
Bez pozytywnej decyzji opiekuna student nie może podpisać umowy ani rozpocząć praktyk, a wszelkie formalności muszą być załatwione przed rozpoczęciem praktyki, zgodnie z obowiązującymi terminami zgłaszania praktyk.
Porozumienie z uczelnią i pracodawcą – kluczowe dokumenty
Formalności przed praktykami wymagają podpisania kilku istotnych dokumentów. Najważniejsze z nich to:
Dokument
Opis
Porozumienie o organizacji praktyk
Trójstronna umowa między uczelnią, studentem i pracodawcą, określająca zasady odbywania praktyk.
Skierowanie na praktyki
Dokument wystawiany przez uczelnię, umożliwiający odbycie praktyki w konkretnym miejscu.
Program praktyk
Szczegółowy opis zadań i efektów kształcenia, często załącznik do porozumienia.
Dzienniczek praktyk
Codzienne dokumentowanie wykonywanych czynności, wymagane do rozliczenia praktyk.
Zaświadczenie o odbyciu praktyk / Opinia
Dokument od pracodawcy potwierdzający zrealizowanie programu praktyk.
Ubezpieczenie NNW/OC
Potwierdzenie ochrony ubezpieczeniowej na czas trwania praktyk.
Kiedy trzeba podpisać dokumenty?
Wszystkie wymagane dokumenty powinny być podpisane i złożone przed rozpoczęciem praktyki, zgodnie z harmonogramem praktyk studenckich danej uczelni. Niedopełnienie tych formalności grozi niezaliczeniem praktyki i problemami przy ukończeniu studiów.
Czy uczelnia pomaga w załatwieniu praktyk, czy muszę działać samodzielnie?
Jeśli zastanawiasz się, czy uczelnia znajdzie Ci miejsce praktyk, czy też musisz działać na własną rękę – odpowiedź brzmi: zależy. Większość uczelni w Polsce oferuje wsparcie organizacyjne i doradcze, ale ostateczna odpowiedzialność za znalezienie miejsca i dopełnienie formalności przed praktykami w dużej mierze spoczywa na studencie. W tej sekcji omówimy szczegółowo, jak to wygląda w praktyce.
Czy mogę samodzielnie znaleźć miejsce praktyk?
Tak, większość uczelni umożliwia studentom samodzielne znalezienie miejsca odbywania praktyk zawodowych. To standardowa praktyka, szczególnie na kierunkach, gdzie zakres i profil działalności firmy muszą być zgodne z efektami kształcenia określonymi w programie studiów.
Jak wygląda samodzielne szukanie praktyk?
Student może:
przeglądać oferty praktyk na portalach pracy takich jak Pracuj.pl, OLX, LinkedIn,
uczestniczyć w targach pracy i branżowych wydarzeniach organizowanych przez uczelnię lub instytucje zewnętrzne,
bezpośrednio kontaktować się z firmami – np. za pomocą e-maila lub aplikując przez zakładki „kariera” na stronach internetowych,
korzystać z grup i ogłoszeń w mediach społecznościowych, gdzie często pojawiają się aktualne oferty praktyk i staży.
Ważne jednak, aby wybrane miejsce:
spełniało wymogi programu studiów,
gwarantowało realizację odpowiednich efektów kształcenia (np. zdobycie umiejętności praktycznych związanych z kierunkiem),
zostało zaakceptowane przez opiekuna praktyk.
Bez względu na to, gdzie student znajdzie praktyki, musi dopełnić formalności: zgłoszenie miejsca do uczelni, uzyskanie zgody opiekuna, podpisanie porozumienia o organizacji praktyk i przedłożenie wszystkich wymaganych dokumentów.
Uwaga na nietypowe miejsca praktyk
Jeżeli student planuje realizować praktyki w niestandardowym miejscu – np. w formie wolontariatu lub pracy zawodowej – musi liczyć się z tym, że konieczne będzie indywidualne zatwierdzenie przez opiekuna praktyk lub dziekana wydziału.
Czy uczelnia organizuje praktyki branżowe dla studentów?
Tak, zdecydowana większość uczelni wspiera studentów w organizacji praktyk branżowych – choć zakres tej pomocy może się różnić w zależności od uczelni i wydziału.
W jaki sposób uczelnia pomaga w załatwieniu praktyk?
Uczelnie działają na kilku płaszczyznach:
Akademickie Biura Karier – niemal każda uczelnia prowadzi specjalną jednostkę, która:
udostępnia aktualne oferty praktyk i staży,
organizuje szkolenia z pisania CV i rozmów kwalifikacyjnych,
pośredniczy w kontaktach z pracodawcami.
Bazy ofert praktyk – wiele uczelni przygotowuje własne bazy danych firm, które chętnie przyjmują studentów na praktyki. Takie oferty są aktualizowane co semestr lub rok i dostępne w systemach online albo na stronach wydziałowych.
Targi pracy i dni kariery – organizowane wydarzenia, podczas których studenci mogą bezpośrednio rozmawiać z przedstawicielami firm, aplikować na praktyki i budować pierwsze kontakty branżowe.
Umowy partnerskie z firmami – niektóre uczelnie mają podpisane stałe porozumienia z przedsiębiorstwami i instytucjami. Dzięki temu proces organizacji praktyk jest uproszczony: student tylko wybiera ofertę, a formalnościami zajmuje się uczelnia.
Praktyki grupowe – na niektórych kierunkach uczelnia organizuje miejsca praktyk dla całych grup studentów. Student może wtedy zadeklarować udział w zorganizowanej praktyce lub szukać miejsca we własnym zakresie.
Co zapewnia uczelnia?
Nadzór nad realizacją praktyk – poprzez wyznaczenie opiekuna praktyk, który monitoruje postępy i zgodność z programem studiów,
Formalną obsługę praktyk – uczelnia wystawia skierowania, przygotowuje umowy i pilnuje ubezpieczenia NNW/OC,
Wsparcie w razie problemów – np. w przypadku chęci przesunięcia terminu praktyk lub zmiany miejsca.
Uwaga:
Nawet jeśli uczelnia organizuje praktyki lub udostępnia oferty, student nadal odpowiada za dopełnienie formalności – m.in. rejestrację na praktyki, zgłoszenie miejsca, podpisanie dokumentów i terminowe składanie dokumentów po praktyce.
Jakie dokumenty są potrzebne do rozpoczęcia i zaliczenia praktyk?
Formalności przed praktykami i po ich zakończeniu to jeden z najważniejszych etapów całego procesu odbywania praktyk studenckich. Bez właściwie przygotowanych i złożonych dokumentów nie tylko nie rozpoczniesz praktyki, ale możesz też nie otrzymać jej zaliczenia, co z kolei opóźni ukończenie studiów. Poniżej kompleksowo omawiamy, jakie dokumenty są potrzebne na poszczególnych etapach.
Jakie dokumenty są potrzebne do rozpoczęcia praktyk studenckich?
Aby rozpocząć praktyki zawodowe w wybranej firmie lub instytucji, student musi przygotować i złożyć określony zestaw dokumentów. Wymagania mogą się różnić w zależności od uczelni, kierunku czy trybu studiów (stacjonarne/niestacjonarne), ale najczęściej obejmują:
Podstawowe dokumenty wymagane przed rozpoczęciem praktyk:
Skierowanie na praktyki – oficjalny dokument wystawiany przez uczelnię, potwierdzający uprawnienie studenta do odbywania praktyk w konkretnym miejscu i czasie. Zawiera dane studenta, nazwę zakładu pracy oraz harmonogram praktyk studenckich.
Porozumienie o organizacji praktyk – umowa (dwustronna lub trójstronna) zawierana pomiędzy uczelnią, studentem i pracodawcą, która określa warunki, czas trwania i zakres obowiązków.
Indywidualny program praktyk – szczegółowy plan obejmujący zadania, które student ma realizować podczas praktyki oraz efekty kształcenia wymagane programem studiów.
Oświadczenie instytucji o przyjęciu studenta – dokument wymagany na wielu uczelniach, potwierdzający gotowość firmy do przyjęcia praktykanta.
Ubezpieczenie NNW (i czasami OC) – obowiązkowe ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków, które musi obejmować cały czas trwania praktyk. Niekiedy wymagane jest również ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.
Oświadczenie o braku kolizji – dokument potwierdzający, że praktyki nie będą kolidować z zajęciami dydaktycznymi.
Podanie o przyjęcie na praktyki – jeżeli student samodzielnie znajduje miejsce praktyk, musi dostarczyć do firmy oficjalne podanie wraz z CV.
Ważne: Wszystkie wymagane dokumenty należy złożyć do odpowiedniej jednostki uczelni (dziekanatu, biura karier, biura praktyk) najczęściej minimum 30 dni przed rozpoczęciem praktyki.
Jakie dokumenty są potrzebne do zaliczenia praktyk studenckich?
Po zakończeniu praktyk studenckich nie wystarczy samo ich odbycie – konieczne jest jeszcze formalne rozliczenie się z uczelnią i udokumentowanie efektów kształcenia.
Dokumenty wymagane do zaliczenia praktyk:
Zaświadczenie o odbyciu praktyk – oficjalne potwierdzenie od pracodawcy, zawierające daty rozpoczęcia i zakończenia praktyk, zakres wykonywanych zadań oraz podpis i pieczęć instytucji.
Dziennik praktyk (lub sprawozdanie) – codzienny zapis czynności wykonywanych podczas praktyki, podpisywany przez opiekuna praktyk w miejscu odbywania stażu.
Karta praktyki/Karta praktykanta – dokument oceniany przez opiekuna w firmie, zawierający m.in. informacje o zaangażowaniu, umiejętnościach i samodzielności studenta.
Opinia o praktykancie – kwestionariusz lub wolna opinia przygotowana przez opiekuna praktyk w zakładzie pracy.
Ankieta ewaluacyjna – ocena miejsca praktyk i doświadczeń studenta, obowiązkowa na niektórych uczelniach.
Wniosek o zaliczenie praktyk – oficjalne pismo składane do uczelni w celu zaliczenia praktyk na podstawie dostarczonych dokumentów.
Sprawozdanie z praktyk/stażu – szczegółowy raport opisujący przebieg praktyki, zdobyte doświadczenia i wnioski.
Dodatkowe załączniki – np. portfolio, projekty lub inne wymagane dokumenty, zależne od profilu studiów i kierunku.
Ważne: Dokumenty należy złożyć w wyznaczonym terminie, zwykle do 14 dni po zakończeniu praktyki, zgodnie z regulaminem praktyk danej uczelni.
Umowa o praktyki i umowa o praktyki zawodowe – najważniejsze zapisy
Umowa o praktyki i umowa o praktyki zawodowe to kluczowe dokumenty formalizujące proces odbywania praktyk. Chronią one zarówno interesy studenta, jak i pracodawcy oraz uczelni.
Najważniejsze elementy umowy o praktyki zawodowe:
Element
Opis
Nagłówek
Numer umowy, data i miejsce zawarcia.
Strony umowy
Uczelnia/szkoła, firma, student/uczeń.
Dane opiekunów
Dane opiekuna praktyk po stronie uczelni i firmy.
Okres praktyk
Daty rozpoczęcia i zakończenia praktyk, wymiar godzinowy.
Miejsce praktyk
Dokładny adres firmy/instytucji.
Zakres obowiązków
Szczegółowy opis zadań realizowanych przez praktykanta.
Obowiązki stron
M.in. zapewnienie ubezpieczenia NNW, przestrzeganie zasad BHP, prowadzenie dziennika praktyk.
Wynagrodzenie
Informacja, czy praktyka jest płatna, i ewentualna wysokość świadczenia.
Ubezpieczenie
Wskazanie, kto odpowiada za ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków.
Załączniki
Program praktyk, dziennik praktyk itp.
Podpisy stron
Uczelnia, firma, student.
Umowa o praktykę absolwencką – szczególne zapisy:
Praktyki absolwenckie (dla osób po ukończeniu studiów) reguluje specjalna umowa zawierana pomiędzy firmą a praktykantem.
Okres trwania: maksymalnie 3 miesiące.
Wymiar czasu pracy: do 40 godzin tygodniowo.
Wynagrodzenie: fakultatywne, ale jeśli praktyka jest płatna, należy podać wysokość świadczenia.
Warunki rozwiązania umowy: np. tygodniowy okres wypowiedzenia przy praktykach odpłatnych.
Gdzie i kiedy można odbywać praktyki studenckie?
Odbycie praktyk to obowiązkowy element studiów na wielu kierunkach, ale pytanie „gdzie i kiedy można odbyć praktyki?” wcale nie jest tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać. W tej sekcji szczegółowo omawiamy, gdzie możesz realizować praktyki zawodowe i w jakich okresach najlepiej to zrobić, aby zaliczenie odbyło się bez przeszkód.
Czy praktyki można odbyć w dowolnej firmie?
Praktyki studenckie dają sporo swobody w wyborze miejsca ich realizacji, ale nie oznacza to, że każda firma będzie odpowiednia.
Najważniejsze zasady dotyczące wyboru miejsca praktyk:
Profil działalności firmy musi być zgodny z kierunkiem studiów i umożliwiać realizację efektów kształcenia określonych w programie studiów. Na przykład student budownictwa nie może odbywać praktyk w sklepie odzieżowym – miejsce musi mieć branżowy charakter.
Wybór miejsca musi zostać zaakceptowany przez opiekuna praktyk. Student, zanim podejmie praktykę, powinien przedłożyć propozycję miejsca do akceptacji, składając odpowiednie dokumenty.
Porozumienie lub umowa o praktyki musi być podpisana pomiędzy uczelnią a firmą. W niektórych przypadkach uczelnia wymaga także dodatkowego oświadczenia o przyjęciu praktykanta.
Miejsce praktyk powinno zapewniać odpowiednie warunki pracy, przestrzegać zasad BHP i umożliwiać zdobywanie realnych umiejętności zawodowych.
Gdzie można odbyć praktyki?
Przedsiębiorstwa państwowe i prywatne
Organizacje pozarządowe
Instytucje administracji publicznej
Firmy zagraniczne (np. w ramach programu Erasmus+)
Biura projektowe, firmy budowlane, jednostki badawcze – zależnie od kierunku
Podsumowanie: Miejsce praktyk musi być powiązane z kierunkiem studiów i zatwierdzone przez uczelnię. W przypadku nietypowych instytucji warto wcześniej uzyskać indywidualną zgodę opiekuna praktyk.
Czy praktyki można odbyć w trakcie roku akademickiego?
Tak, odbycie praktyk w trakcie roku akademickiego jest możliwe, ale wymaga spełnienia kilku warunków.
Kluczowe zasady:
Praktyki nie mogą kolidować z zajęciami dydaktycznymi. Oznacza to, że muszą być realizowane:
poza godzinami zajęć,
w dni wolne od zajęć (np. weekendy),
w systemie godzinowym rozłożonym na dłuższy okres.
Zgoda opiekuna lub dziekana jest niezbędna, zwłaszcza gdy praktyki w jakikolwiek sposób nakładają się na zajęcia akademickie.
Indywidualny harmonogram – w niektórych przypadkach możliwe jest rozłożenie praktyk np. na kilka godzin tygodniowo przez cały semestr.
Zaliczenie praktyk na podstawie pracy zawodowej lub stażu – studenci już pracujący w branży zgodnej z kierunkiem studiów mogą, po spełnieniu wymogów, uzyskać zaliczenie praktyk na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej.
Przykład: Student informatyki, który pracuje w firmie IT na pół etatu, może wnioskować o zaliczenie praktyk na podstawie umowy o pracę i zakresu obowiązków zgodnych z efektami kształcenia.
Podsumowanie: Praktyki w trakcie roku akademickiego są możliwe, ale muszą być tak zorganizowane, by nie utrudniały uczestnictwa w zajęciach ani realizacji programu studiów.
Czy praktyki można odbyć w trakcie wakacji?
Zdecydowanie tak – i jest to najpopularniejsze i najbardziej rekomendowane rozwiązanie.
Dlaczego warto odbyć praktyki w wakacje?
Brak kolizji z zajęciami – wakacje (lipiec–wrzesień) to czas wolny od obowiązków akademickich, dzięki czemu student może w pełni skupić się na praktykach.
Lepsza dostępność ofert – wiele firm planuje przyjęcia praktykantów właśnie na okres letni, organizując programy stażowe i praktyki wakacyjne.
Elastyczność terminów – w przypadku praktyk wakacyjnych łatwiej dostosować długość i harmonogram praktyk do wymagań uczelni i własnych możliwości.
Programy zagraniczne – np. Erasmus+ umożliwia realizację praktyk poza Polską właśnie w wakacje, w terminach zgodnych z indywidualnymi ustaleniami.
Przykłady organizacji praktyk w wakacje:
Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie: praktyki obowiązkowo realizowane w lipcu i sierpniu.
Politechnika Warszawska: większość wydziałów rekomenduje praktyki w lipcu–wrześniu, z obowiązkiem rozliczenia praktyki do końca września.
Firmy takie jak Biedronka, PKN Orlen, PKO BP organizują programy typu „Letnie staże”, w które można aplikować już wiosną.
Podsumowanie: Wakacje to idealny czas na odbycie praktyk studenckich. Brak zajęć akademickich i dostępność licznych ofert praktyk wakacyjnych sprzyjają spokojnemu zdobywaniu doświadczenia zawodowego.
Czas trwania praktyk na studiach – ile trwa praktyka zawodowa?
Czas trwania praktyk zawodowych to jeden z kluczowych aspektów, o którym każdy student powinien pamiętać, planując swoją ścieżkę kształcenia. W tej sekcji dokładnie przyjrzymy się, ile godzin praktyk trzeba zaliczyć w zależności od kierunku studiów oraz jak wygląda sytuacja na studiach licencjackich i zaocznych.
Jak długo trwają praktyki na moim kierunku?
Czas trwania praktyk studenckich nie jest przypadkowy – każda uczelnia ustala go indywidualnie, dostosowując liczbę godzin do specyfiki kierunku oraz wymagań rynku pracy.
Przykładowe wymiary czasowe praktyk:
Kierunki medyczne (np. lekarski, pielęgniarstwo, farmacja): Wymagają odbycia od 1200 do nawet 2000 godzin praktyk. Taki wymiar wynika bezpośrednio z przepisów prawa oraz konieczności zdobycia szerokiego zakresu praktycznych umiejętności klinicznych.
Kierunki techniczne (np. informatyka, budownictwo, mechanika): Praktyki trwają zwykle od 300 do 600 godzin, co pozwala na zapoznanie się z realiami branżowymi, obsługą specjalistycznego oprogramowania czy maszyn.
Kierunki ekonomiczne (np. finanse, rachunkowość, zarządzanie): Wymiar praktyk to zazwyczaj 200–400 godzin, odbywanych w firmach z sektora usługowego, bankowego lub consultingowego.
Kierunki humanistyczne (np. filologia, historia, filozofia): Najczęściej wymagają 150–300 godzin praktyk. Praktyki realizowane są m.in. w szkołach, wydawnictwach, muzeach czy instytucjach kulturalnych.
Kierunki pedagogiczne (np. pedagogika wczesnoszkolna, pedagogika specjalna): Czas trwania jest ściśle regulowany – przykładowo, przygotowanie pedagogiczne dla psychologów to minimum 150 godzin, a dla nauczycieli oligofrenopedagogiki – około 180 godzin.
Podsumowanie: Niezależnie od kierunku, czas trwania praktyk określony jest w harmonogramie praktyk studenckich i programie studiów. Przed rozpoczęciem praktyki warto dokładnie sprawdzić wymagane minimum godzin oraz terminy praktyk zawodowych na swojej uczelni.
Jak długo trwają praktyki na studiach licencjackich i zaocznych?
Studia licencjackie (I stopnia)
Na studiach pierwszego stopnia obowiązują ściśle określone ramy czasowe:
Minimum 960 godzin praktyk – odpowiada to mniej więcej 6 miesiącom pracy.
Praktyki są często rozłożone na kilka semestrów (np. po 160 godzin na semestr).
Na niektórych kierunkach (np. zarządzanie, informatyka) dopuszcza się mniejszy wymiar godzinowy – od 120 do 300 godzin, jednak nie mniej niż 150 godzin.
Przykład: Na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie studenci zarządzania muszą zaliczyć 240 godzin praktyk w firmach branżowych.
Studia magisterskie (II stopnia)
Na studiach II stopnia (uzupełniających magisterskich) wymogi są niższe:
Zazwyczaj 480 godzin praktyk (czyli ok. 3 miesięcy).
Często praktyki są realizowane w trakcie trwania semestrów lub jako bloki w okresie wakacyjnym.
Studia jednolite magisterskie
W przypadku kierunków jednolitych (np. prawo, psychologia, farmacja):
Wymaga się ukończenia co najmniej 960 godzin praktyk – analogicznie do studiów licencjackich.
Studia zaoczne
Na studiach zaocznych (niestacjonarnych):
Wymiar godzinowy praktyk jest identyczny jak na studiach stacjonarnych.
Większa elastyczność: praktyki można odbywać w weekendy, ferie zimowe, wakacje lub indywidualnie ustalonym czasie.
W praktyce wiele uczelni pozwala rozłożyć realizację praktyk na dłuższy okres lub łączyć je z pracą zawodową.
Podsumowanie: Na wszystkich rodzajach studiów (dzienne, zaoczne, I i II stopnia) student musi zaliczyć określoną liczbę godzin praktyk. Harmonogram i formę odbycia praktyk warto ustalać wcześniej, aby uniknąć problemów przy zaliczeniu semestru lub przygotowaniu się do obrony pracy licencjackiej czy magisterskiej.
Tabela orientacyjna – czas trwania praktyk
Typ studiów
Liczba godzin praktyk
Uwagi
Studia licencjackie (I stopień)
min. 960 godzin
Często rozłożone na kilka semestrów
Studia magisterskie (II stopień)
min. 480 godzin
Realizowane w semestrze lub wakacje
Studia jednolite magisterskie
min. 960 godzin
Np. prawo, psychologia, farmacja
Kierunki medyczne
1200–2000 godzin
Najwięcej godzin praktyk
Kierunki techniczne
300–600 godzin
Zależne od specjalizacji
Kierunki humanistyczne
150–300 godzin
Często praktyki w instytucjach kultury
Kierunki ekonomiczne
200–400 godzin
Praktyki w sektorze usługowym
Studia zaoczne
Jak studia dzienne
Większa elastyczność w realizacji
Warunki finansowe praktyk – płatne czy bezpłatne?
Praktyki zawodowe to nie tylko szansa na zdobycie doświadczenia, ale też ważny temat od strony finansowej. Czy za praktyki dostaje się wynagrodzenie? Czy można odbywać praktyki jako wolontariat? Pora rozwiać wszystkie wątpliwości.
Czy praktyki są płatne czy bezpłatne?
W polskim systemie szkolnictwa wyższego praktyki studenckie mogą być zarówno płatne, jak i bezpłatne. To, czy otrzymasz wynagrodzenie, zależy od kilku czynników:
Brak obowiązku wypłaty wynagrodzenia: W Polsce nie istnieje przepis, który nakładałby obowiązek płacenia za praktyki wynikające z programu studiów. Oznacza to, że obowiązkowe praktyki studenckie – zwłaszcza krótkoterminowe lub realizowane w instytucjach publicznych – są najczęściej bezpłatne.
Płatne praktyki: Coraz więcej firm (szczególnie w sektorach IT, finansów, marketingu) oferuje płatne praktyki. Wynagrodzenia są bardzo różne i zależą od branży:
IT/programowanie: 4700–5500 zł brutto/miesiąc
Finanse/banki: 3500–4500 zł brutto/miesiąc
Marketing/media: 3000–4000 zł brutto/miesiąc
Tego typu praktyki często odbywają się na podstawie dodatkowej umowy (np. umowa zlecenie) i mogą być traktowane jako element rekrutacji do przyszłej pracy.
Bezpłatne praktyki: Najczęściej spotykane w:
administracji publicznej (urzędy, szkoły, instytucje kultury),
małych firmach i NGO,
praktykach organizowanych stricte w celu zaliczenia przedmiotu w programie studiów.
Staże z urzędu pracy: Warto odróżnić je od praktyk studenckich. Staże z PUP są płatne (tzw. stypendium stażowe), ale dotyczą osób zarejestrowanych jako bezrobotne lub absolwentów, a nie studentów w trakcie studiów.
Podsumowanie: Na studiach trzeba liczyć się z tym, że większość obowiązkowych praktyk jest bezpłatna. Jednak rosnąca liczba firm oferuje również atrakcyjne, płatne programy stażowe, szczególnie w branżach z deficytem wykwalifikowanych pracowników.
Czy można odbywać praktyki jako wolontariat?
Tak – w wielu przypadkach praktyki można zrealizować w formie wolontariatu, ale trzeba spełnić określone warunki:
Wolontariat w sektorze publicznym i pozarządowym: Wolontariat jest legalną i uznaną formą odbywania praktyk w:
organizacjach pozarządowych (np. fundacje, stowarzyszenia),
instytucjach publicznych (np. szkoły, urzędy, szpitale),
organach administracji publicznej.
Tutaj praktyki odbywają się na podstawie umowy wolontariackiej, zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Studenci są objęci podstawowymi formalnościami, w tym ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW).
Wolontariat w firmach komercyjnych: W firmach prywatnych nie można odbywać praktyk jako wolontariat. Jeśli miejsce praktyk to przedsiębiorstwo nastawione na zysk (np. agencja reklamowa, software house), praktyki mogą być:
bezpłatne (na podstawie porozumienia uczelni z firmą),
płatne (jeśli firma decyduje się wypłacić wynagrodzenie), ale nie mogą być formalnie określane jako „wolontariat”.
Dlaczego warto rozważyć wolontariat?
Zdobycie cennego doświadczenia zawodowego,
Rozbudowa sieci kontaktów w branży,
Realizacja wymagań praktyk studenckich bez presji finansowej,
Wzmocnienie CV i zwiększenie szans na rynku pracy.
Podsumowanie: Praktyki można odbywać jako wolontariat, ale tylko w organizacjach non-profit lub sektorze publicznym. W firmach komercyjnych obowiązują inne zasady – praktyki muszą być realizowane na podstawie umowy o praktyki zawodowe lub porozumienia z uczelnią.
Wnioski praktyczne:
Rodzaj praktyk
Czy płatne?
Uwagi
Praktyki obowiązkowe wynikające z programu studiów
Najczęściej bezpłatne
Wymagane do zaliczenia roku/semestru
Praktyki w korporacjach i dużych firmach
Często płatne
Wynagrodzenie zależy od branży
Wolontariat w sektorze publicznym/NGO
Bezpłatny
Opiera się na umowie wolontariackiej
Staże z urzędu pracy
Płatne
Dla bezrobotnych lub absolwentów
Praktyki a zatrudnienie – czy można zaliczyć praktyki na podstawie pracy?
Dla wielu studentów, którzy już pracują lub odbywają staż, pojawia się naturalne pytanie: czy można zaliczyć obowiązkowe praktyki na podstawie wykonywanej pracy zawodowej? Odpowiedź brzmi: tak – ale pod pewnymi warunkami. Sprawdź, kiedy i jak możesz połączyć pracę lub staż z zaliczeniem praktyk studenckich.
Czy praktyki można zaliczyć na podstawie pracy zawodowej?
W praktyce akademickiej zaliczenie praktyk na podstawie pracy zawodowej lub stażu jest jak najbardziej możliwe, ale wymaga spełnienia kilku istotnych kryteriów:
Zgodność pracy z kierunkiem studiów: Twoje obowiązki zawodowe muszą być bezpośrednio związane z programem kształcenia. Przykład? Jeśli studiujesz zarządzanie, a pracujesz w dziale HR, marketingu lub administracji – istnieje duża szansa na zaliczenie praktyk.
Odpowiedni okres zatrudnienia: Musisz przepracować co najmniej tyle godzin, ile wynosi obowiązkowy wymiar praktyk na Twoim kierunku (np. 90 godzin, 160 godzin lub nawet 960 godzin w przypadku studiów jednolitych magisterskich).
Forma zatrudnienia: Akceptowane są różne podstawy wykonywania pracy:
umowa o pracę,
umowa zlecenia,
umowa o dzieło,
własna działalność gospodarcza,
umowa wolontariacka (w określonych warunkach).
Wymagana dokumentacja: Aby zaliczyć praktyki na podstawie pracy, najczęściej trzeba złożyć:
zaświadczenie od pracodawcy (z okresem zatrudnienia, stanowiskiem i zakresem obowiązków),
opis efektów uczenia się, czyli wykazanie, że nabyłeś kompetencje wymagane programem studiów,
wniosek o zaliczenie praktyk wraz z innymi wymaganymi dokumentami (np. dzienniczek praktyk lub raport).
Decyzja uczelni: Wniosek rozpatruje opiekun praktyk, dziekan lub specjalna komisja. Pozytywna decyzja oznacza zaliczenie praktyk bez konieczności ich tradycyjnego odbywania.
Podsumowując: Jeśli Twoja praca lub staż spełnia wymagania programowe, możesz zaoszczędzić czas, zaliczyć praktyki i skupić się na dalszym rozwoju zawodowym. Warto jednak pamiętać o dopełnieniu wszystkich formalności przed terminem wyznaczonym w harmonogramie praktyk studenckich.
Staż a praktyka zawodowa – kiedy można je połączyć?
Staż i praktyka zawodowa to podobne, ale jednak różniące się formy zdobywania doświadczenia:
Staż:
Trwa zwykle dłużej (od kilku miesięcy do roku),
Może być płatny (np. staże absolwenckie, staże z urzędu pracy),
Realizowany jest na podstawie osobnej umowy (stażowej lub o pracę),
Zadania często przypominają normalną pracę w danym zawodzie.
Praktyka zawodowa:
Najczęściej trwa krócej (kilka tygodni do 3 miesięcy),
Ściśle powiązana z efektami kształcenia określonymi w programie studiów,
Realizowana na podstawie porozumienia uczelni z pracodawcą.
Kiedy można połączyć staż z praktyką zawodową?
Jeśli program stażu realizowanego w firmie lub instytucji pokrywa się z wymaganiami praktyk studenckich (np. w zakresie wykonywanych obowiązków i nabywanych kompetencji).
Jeśli czas trwania stażu odpowiada minimalnemu wymiarowi godzin praktyk wymaganych przez uczelnię.
Jeśli staż odbywa się w odpowiednim terminie (nie później niż do końca ostatniego semestru praktyk).
Po uzyskaniu akceptacji opiekuna praktyk lub dziekana oraz złożeniu kompletnej dokumentacji (zaświadczenia, sprawozdania, wniosku o zaliczenie).
Ważne: Uczelnie wymagają, aby dokumenty potwierdzające realizację stażu (zakres obowiązków, efekty uczenia się) były kompletne i zgodne z wymaganiami regulaminu praktyk.
Co grozi za niedopełnienie formalności związanych z praktykami?
Formalności przed praktykami studenckimi mogą wydawać się żmudne, ale ich zaniedbanie ma poważne konsekwencje. Niedopilnowanie zgłoszeń, terminów praktyk zawodowych czy brak wymaganych dokumentów do praktyk studenckich potrafi skutecznie opóźnić ukończenie studiów, a w skrajnych przypadkach – kosztować dodatkowy rok nauki. Sprawdź, co może się wydarzyć, jeśli nie dopilnujesz obowiązków.
Jakie są konsekwencje niezaliczenia praktyk w terminie?
Zaliczenie praktyk jest równie ważne jak zdanie egzaminów końcowych czy oddanie pracy dyplomowej. Brak zaliczenia praktyk w terminie niesie za sobą poważne skutki, w tym:
Opóźnienie w ukończeniu studiów: Jeśli student nie zaliczy obowiązkowych praktyk studenckich, nie może ukończyć programu studiów w przewidzianym harmonogramie. Najczęściej skutkuje to koniecznością:
przedłużenia studiów o dodatkowy semestr lub rok,
powtarzania praktyki w kolejnym roku akademickim,
poniesienia dodatkowych kosztów.
Brak możliwości przystąpienia do egzaminu dyplomowego: Niedopełnienie formalności przed praktykami i brak zaliczenia praktyk wykluczają studenta z obrony pracy licencjackiej, inżynierskiej lub magisterskiej.
Obowiązek powtórzenia praktyki: W większości uczelni niezaliczone praktyki traktuje się jak niezaliczony przedmiot. Oznacza to konieczność:
powtarzania praktyk w nowym cyklu,
często również odpłatnego ponownego wpisu na przedmiot (zgodnie z regulaminem studiów).
Utrata cennego doświadczenia zawodowego: Niezrealizowane praktyki oznaczają brak ważnych wpisów w CV, utratę okazji do nawiązania kontaktów zawodowych oraz gorszy start na rynku pracy.
Dodatkowe koszty i presja: Powtarzanie praktyk, zapisy na dodatkowe przedmioty czy wniosek o przesunięcie terminu praktyk wiążą się często z opłatami administracyjnymi i presją czasu.
Co się stanie, jeśli nie zgłoszę praktyk w odpowiednim czasie?
Brak zgłoszenia praktyk na czas to nie tylko kwestia formalna – może zablokować możliwość ich odbycia i zaliczenia. Konsekwencje są poważne:
Brak możliwości rozpoczęcia praktyk: Praktyki muszą być zatwierdzone przez uczelnię. Jeśli student nie zgłosi miejsca praktyk w wymaganym terminie (np. minimum 30 dni przed rozpoczęciem według harmonogramu praktyk studenckich), praktyka nie będzie uznana za oficjalną część programu studiów.
Niezaliczenie semestru: Praktyki zawodowe są traktowane jak każdy inny obowiązkowy przedmiot. Ich brak powoduje niezaliczenie semestru i konieczność nadrabiania zaległości.
Konieczność składania wniosku o przesunięcie terminu: W przypadku nagłych problemów (np. brak miejsca praktyk, problemy zdrowotne) student może złożyć wniosek o przesunięcie terminu praktyk. Uczelnia indywidualnie rozpatruje taki wniosek. Brak reakcji lub odrzucenie prośby skutkuje obowiązkiem powtarzania przedmiotu.
Możliwość odpłatnego powtarzania praktyk: Praktyki powtarzane w kolejnym roku akademickim najczęściej wiążą się z opłatą za powtórzenie przedmiotu, zgodnie z regulaminem studiów i zarządzeniem rektora.
Problemy i pytania – najczęstsze wątpliwości studentów
Czy bez zaliczenia praktyk można przystąpić do obrony?
Nie, bez zaliczenia praktyk nie można przystąpić do obrony pracy dyplomowej – i to niezależnie od kierunku, trybu studiów czy poziomu (studia licencjackie, inżynierskie czy magisterskie).
Aby uzyskać prawo do przystąpienia do egzaminu dyplomowego, student musi:
Zaliczyć wszystkie przedmioty, w tym obowiązkowe praktyki studenckie, zgodnie z programem studiów.
Zdobyć wymaganą liczbę punktów ECTS, co obejmuje również zaliczenie praktyk zawodowych.
Dostarczyć wszystkie dokumenty: zaświadczenie o odbyciu praktyk, dzienniczek praktyk (jeśli wymagany), kartę oceny praktyk.
Spełnić inne wymagania uczelni, np. zaliczyć lektorat lub obowiązkowe kursy BHP.
W systemach uczelnianych zaliczenie praktyk funkcjonuje jak zaliczenie zwykłego przedmiotu. Jeśli w systemie brak zaliczenia praktyk, student nie uzyska absolutorium, a tym samym nie zostanie dopuszczony do obrony pracy dyplomowej.
Co więcej – brak zaliczenia praktyk może skutkować koniecznością przesunięcia obrony o semestr lub rok, co oznacza dodatkowe formalności i stres. Dlatego tak ważne jest pilnowanie terminów praktyk studenckich, odpowiednio wczesna rejestracja na praktyki i składanie wymaganych dokumentów.
Podsumowanie: Bez zaliczenia praktyk – ani obrony, ani dyplomu. Praktyki są obowiązkowym elementem programu kształcenia i nie można ich pominąć.
Czy można przesunąć termin odbywania praktyk?
Tak, można przesunąć termin praktyk, ale pod pewnymi warunkami. Przesunięcie terminu praktyk studenckich wymaga złożenia formalnego wniosku i uzyskania zgody władz uczelni.
Jak wygląda procedura przesunięcia terminu praktyk?
Złożenie podania: Student musi napisać podanie adresowane najczęściej do dziekana lub osoby odpowiedzialnej za organizację praktyk. We wniosku powinny znaleźć się:
imię, nazwisko, numer albumu, rok i kierunek studiów,
proponowany nowy termin praktyk,
uzasadnienie wniosku (np. problemy zdrowotne, praca, kolizja z innymi zajęciami, przesunięcie terminu praktyk w firmie).
Akceptacja opiekuna praktyk: Przed złożeniem podania dobrze jest uzyskać pozytywną opinię opiekuna praktyk lub koordynatora ds. praktyk.
Decyzja władz uczelni: Ostateczną decyzję podejmuje dziekan lub osoba upoważniona, rozpatrując każdy przypadek indywidualnie.
Forma składania dokumentów: Wniosek składa się pisemnie – bezpośrednio w dziekanacie, listownie lub elektronicznie, zgodnie z procedurą obowiązującą na danej uczelni.
Kiedy można przesunąć termin praktyk?
Przesunięcie terminu odbywania praktyk jest możliwe w przypadku:
choroby lub nagłych zdarzeń losowych,
kolizji praktyk z zajęciami dydaktycznymi lub egzaminami,
problemów organizacyjnych w miejscu praktyk (np. zmiana harmonogramu pracy),
innych ważnych przyczyn osobistych lub rodzinnych.
Uczelnie zwykle umożliwiają przesunięcie terminu praktyk również wtedy, gdy student nie jest w stanie odbyć ich w wymaganym okresie z powodów niezależnych od siebie, pod warunkiem, że nie zakłóci to realizacji programu studiów.
Co zrobić, jeśli pracodawca nie chce podpisać umowy o praktyki?
Brak zgody pracodawcy na podpisanie umowy o praktyki lub potwierdzenie ich odbycia to jeden z bardziej stresujących problemów, z jakimi mogą się spotkać studenci realizujący obowiązkowe praktyki studenckie. Taka sytuacja może poważnie zagrozić zaliczeniu praktyk, a w konsekwencji nawet ukończeniu studiów w planowanym terminie. Co robić krok po kroku?
1. Spróbuj rozwiązać sprawę polubownie
Pierwszym i najważniejszym krokiem jest rozmowa z pracodawcą – najlepiej bezpośrednio z osobą odpowiedzialną za organizację praktyk (opiekun praktyk, dział HR, bezpośredni przełożony).
Wyjaśnij jasno, że podpisanie porozumienia czy zaświadczenia o odbyciu praktyk to element wymagany przez uczelnię do zaliczenia praktyk zawodowych.
Podkreśl, że podpisanie dokumentu (takiego jak umowa o praktyki zawodowe) nie rodzi dla firmy żadnych dodatkowych zobowiązań finansowych czy kadrowych, a dotyczy wyłącznie potwierdzenia realizacji obowiązkowych godzin praktyk.
Warto przedstawić wzory dokumentów wymaganych przez uczelnię: porozumienie, zaświadczenie, dzienniczek praktyk, harmonogram, itp.
2. Skonsultuj się z uczelnią
Jeżeli rozmowy z firmą nie przynoszą efektu:
Skontaktuj się z opiekunem praktyk lub pracownikiem biura karier na uczelni.
Uczelnia może:
Pośredniczyć w rozmowach,
Wystosować oficjalne pismo wyjaśniające cel podpisu,
Zaproponować zmianę miejsca praktyk lub zaliczenie częściowego zakresu obowiązków.
W niektórych przypadkach uczelnia zgodzi się na zaliczenie praktyk na podstawie dostarczonych materiałów (np. opis wykonywanych zadań, e-maile służbowe, potwierdzenia realizacji projektów).
3. Zbieraj potwierdzenia na bieżąco
Jeśli to możliwe:
Po zakończeniu każdego większego zadania lub projektu staraj się zdobywać pisemne potwierdzenia realizacji zadań.
Możesz prowadzić dzienniczek praktyk na bieżąco i prosić o podpisy etapowe – nie tylko końcowe.
Dokumentowanie przebiegu praktyk znacznie ułatwia późniejsze zaliczenie praktyk na podstawie pracy/stażu, gdy pojawią się problemy.
4. Zmiana miejsca praktyk
Jeśli firma kategorycznie odmawia podpisania dokumentów:
Znajdź nowe miejsce praktyk i rozpocznij je od nowa, pilnując już od początku wszystkich formalności przed praktykami – w tym terminów zgłaszania praktyk i składania dokumentów na praktyki.
Choć takie rozwiązanie może wydłużyć czas odbywania praktyk lub przesunąć ich zakończenie, pozwoli uniknąć poważniejszych konsekwencji, takich jak brak zaliczenia semestru czy utrata prawa do przystąpienia do obrony.
5. Dodatkowe działania w szczególnych przypadkach
W branżach regulowanych (np. budownictwo, prawo) można zgłosić nieetyczne zachowanie opiekuna praktyk do odpowiedniej izby zawodowej.
Jeśli sytuacja dotyczy nie praktyk, a np. faktycznego świadczenia pracy bez umowy o pracę, możliwe jest zgłoszenie sprawy do Państwowej Inspekcji Pracy – ale dotyczy to tylko zatrudnienia, nie praktyk studenckich.
Uwaga: Brak podpisu pod umową o praktyki lub zaświadczeniem oznacza brak możliwości formalnego zaliczenia praktyk w systemie uczelni, co z kolei może skutkować obowiązkiem powtarzania semestru lub roku.
Obowiązki stron w czasie odbywania praktyk
Obowiązkowe praktyki studenckie to nie tylko okazja do zdobycia doświadczenia zawodowego, ale też formalny element programu studiów, regulowany przez rozporządzenia ministra edukacji i wewnętrzne regulaminy uczelni. Żeby praktyki zostały prawidłowo zaliczone, zarówno student (praktykant), jak i pracodawca muszą przestrzegać określonych zasad. Jakie dokładnie obowiązki mają obie strony?
Obowiązki praktykanta podczas praktyk zawodowych
Student decydujący się na odbycie praktyk musi pamiętać, że od samego początku ciąży na nim szereg zobowiązań wynikających z programu studiów i zawartego porozumienia o organizacji praktyk. Oto kluczowe obowiązki praktykanta:
Wykonywanie powierzonych zadań Praktykant ma obowiązek realizować zadania zgodne z programem praktyk oraz instrukcjami opiekuna w miejscu pracy. Zadania powinny być wykonywane rzetelnie, terminowo i z zachowaniem zasad jakości. Obejmuje to również dbanie o regularne aktualizowanie dzienniczka praktyk.
Prowadzenie dokumentacji praktyk Każdego dnia student powinien dokumentować przebieg praktyki w wyznaczonej formie, np. poprzez dziennik praktyk lub harmonogram zadań, który następnie musi zostać zatwierdzony podpisem opiekuna.
Przestrzeganie regulaminu i zasad BHP Student ma obowiązek przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących w firmie oraz uczestniczyć w szkoleniach BHP, które zapewnia pracodawca.
Zachowanie tajemnicy służbowej W wielu firmach praktykanci zapoznają się z dokumentacją zawierającą dane osobowe, know-how czy tajemnice przedsiębiorstwa. Obowiązuje ich bezwzględna dyskrecja.
Współpraca z opiekunem praktyk Regularne konsultowanie postępów i zadań z opiekunem w firmie oraz na uczelni jest niezbędne dla prawidłowej organizacji praktyk i zaliczenia ich w systemie uczelni.
Przestrzeganie dyscypliny pracy Punktualność, odpowiednia postawa i rzetelność w wykonywaniu obowiązków to podstawy, które wpływają zarówno na ocenę praktykanta, jak i zaliczenie praktyk.
Zgłaszanie nieprawidłowości W przypadku problemów (np. niezgodności zakresu obowiązków z programem praktyk, złamania przepisów BHP) student ma prawo i obowiązek zgłosić sytuację do uczelni.
Pamiętaj: Brak prowadzenia dziennika praktyk lub naruszenie regulaminu firmy może skutkować brakiem zaliczenia praktyk i koniecznością ich powtórzenia.
Obowiązki pracodawcy wobec praktykanta
Pracodawca, decydując się na przyjęcie praktykanta, również zobowiązuje się do przestrzegania określonych zasad wynikających z umowy lub porozumienia z uczelnią. Oto jego kluczowe obowiązki:
Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy Pracodawca jest zobowiązany przeprowadzić szkolenie BHP (ogólne i stanowiskowe) oraz zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy zgodne z przepisami prawa.
Wyznaczenie opiekuna praktyk Każdy praktykant powinien mieć przypisanego opiekuna w miejscu praktyk, który nadzoruje jego pracę, udziela wskazówek i ocenia postępy.
Zapoznanie praktykanta z regulaminem i strukturą organizacyjną firmy Na początku praktyk firma powinna przedstawić zasady panujące w zakładzie pracy oraz specyfikę organizacji – co znacząco wpływa na bezpieczeństwo i efektywność pracy.
Dostosowanie zakresu zadań do programu praktyk Zadania powierzone praktykantowi muszą odpowiadać programowi praktyk zatwierdzonemu przez uczelnię oraz umożliwiać realizację wymaganych efektów kształcenia.
Udostępnienie niezbędnych materiałów i narzędzi Firma musi zapewnić praktykantowi dostęp do materiałów, sprzętu, dokumentacji lub oprogramowania potrzebnego do wykonywania powierzonych obowiązków.
Umożliwienie korzystania z zaplecza socjalnego Praktykant powinien mieć dostęp do toalet, pomieszczeń socjalnych, miejsca do spożywania posiłków oraz bezpiecznego przechowywania rzeczy osobistych.
Prowadzenie dokumentacji praktyk i wystawienie opinii Po zakończeniu praktyk firma ma obowiązek wystawić praktykantowi zaświadczenie o odbyciu praktyk i sporządzić ocenę, która jest później podstawą do zaliczenia tego elementu programu studiów.
Współpraca z uczelnią W razie potrzeby pracodawca powinien współpracować z uczelnią w zakresie przebiegu praktyk, udzielać informacji o problemach lub nieprawidłowościach oraz potwierdzać wykonanie wymaganych efektów uczenia się.
Program uprawnienia budowlane na komputer
299,00zł
Segregator
305,00zł – 655,00zł
Jednolite akty prawne na telefon
100,00zł
Egzamin ustny segregator
499,00zł – 799,00zł
Program uprawnienia budowlane ON-LINE
299,00zł
Ochrona przed zalaniem domu Budowa Ochrona przed zalaniem domu Jeżeli przez dłuższy czas planujesz być poza domem bądź po prostu wyjeżdżasz… (czytaj dalej)
Tynki silikonowe na elewacje Budowa Tynki silikonowe na elewacje Stosując na elewację budynku tynk silikonowy można liczyć się tu z wieloma… (czytaj dalej)
