Charakterystyka zawodu

Zbrojarz obok betoniarza, cieśli, spawacza i innych robotników budowlanych jest bardzo ważnym fachowcem, który należy do brygady budowlanej odpowiedzialnej za realizację projektu budowy, np.: bloku mieszkalnego, biurowca, sklepu czy hali produkcyjnej. Praca zbrojarza może odbywać się bezpośrednio na placu budowy lub w specjalistycznych zakładach budowlanych.

Celem pracy zbrojarza jest odpowiedni dobór i zamontowanie stalowego zbrojenia wzmacniającego budowaną konstrukcję, dzięki czemu budowla jest trwała i wytrzymała na obciążenia. Stal przeznaczona do wykonywania zbrojenia powinna mieć zaświadczenie jakościowe, czyli atest zawierający wszystkie niezbędne informacje o jej właściwościach. Jeśli tego nie posiada uznana jest za wadliwą i nie może być zastosowana. Zatem każdy zbrojarz, przed przystąpieniem do wykonania zbrojenia powinien sprawdzić czy stal, którą chce zastosować posiada atest. Zbrojenie jest montowane we wcześniej przygotowanym przez cieślę szalunku i zalewane betonem.

 

Obowiązki zbrojarza

Zbrojarz oprócz zbrojenia betonu podczas budowy (umacniania go stalowymi prętami, drutami, czy siatkami zbrojeniowymi), współuczestniczy także w produkcji prefabrykatów budowlanych. Są to gotowe elementy, czyli części składowe niezbędne do wznoszenia budowli, np.: słupy nośne, płyty betonowe i wreszcie całe stropy i ściany żelbetowe. Odbywa się to najczęściej w stacjonarnych firmach budowlanych lub halach produkcyjnych. Jego zadaniem jest formowanie prefabrykatów żelbetonowych, strunobetonowych poprzez przygotowanie odpowiedniej konstrukcji zbrojeniowej. Proces produkcji przebiega następująco: przed przystąpieniem do realizacji zadań zbrojarz wykonuje pewne czynności przygotowawcze, a mianowicie – przygotowuje narzędzia i sprzęt do formowania zbrojenia, wybiera odpowiedni rodzaj wiązania oraz gatunek stalowych prętów o określonej średnicy np.: gładkie lub żebrowane, jeśli jest to konieczne czyści je, następnie mierzy i docina wymagane długości. Może je także powyginać w odpowiednie kształty jeśli zbrojenie tego wymaga.

Zbrojarz zaczyna swoją pracę od dokładnej analizy rysunków roboczych i odczytuje z nich dane techniczne dotyczące przygotowywanego elementu. Na ich podstawie ustala rozwiązania konstrukcyjne i materiałowe. Jest to konieczne, aby zbrojenie spełniało określone wymagania normowe i jakościowe. Samo zbrojenie powstaje poprzez połączenie szkieletu prętów odpowiednimi rodzajami wiązań, np.: węzłem prostym, dwurzędowym czy krzyżowym. Przygotowane zbrojenie jest montowane najczęściej na dwa sposoby: montaż zbrojenia na stanowisku zbrojarskim i układanie go do deskowania, poprzedzone transportem za pomocą dźwigów lub suwnic lub montaż prętów zbrojeniowych w przygotowanym deskowaniu, czy szalunku. Tutaj wspólnie z betoniarzem następuje zalewanie go betonem w sposób zgodny z projektem konstrukcyjnym. Po odbyciu całego procesu utwardzania i osiągnięciu potrzebnej wytrzymałości gotowy prefabrykat transportowany jest na stanowiska magazynowe lub bezpośrednio na budowę. Zarówno podczas przygotowywania zbrojenia jak i jego montażu niezbędna jest umiejętność czytania rysunków technicznych.

 

Sprzęt stosowany w zawodzie zbrojarza

Większość wykonywanych zadań wymaga zastosowania specjalistycznego sprzętu mechanicznego i odpowiednich narzędzi. Przy przygotowywaniu zbrojenia używane są agregaty do cięcia i prostowania stali, nożyce zbrojarskie ręczne i mechaniczne. Wyginanie prętów w różne kształty możliwe jest dzięki giętarce (ręcznej lub mechanicznej). Prostowanie zagiętych drutów lub prętów odbywa się za pomocą prościarki. Do wiązania drutu służą specjalne cążki. Oprócz tego sprzętu zbrojarz do wykonania różnych czynności stosuje mniej skomplikowane narzędzia, np.: klucze zbrojarskie, suwmiarki, podcinaki, kleszcze, młotki, ręczne szczotki druciane (do czyszczenia stali). Pracę swą wykonuje w ubraniu roboczym lub specjalistycznym ubraniu ochronnym, np.: w skórzanym fartuchu, okularach, kasku (szczególnie na terenie budowy), kombinezonie, a także rękawicach zabezpieczających przed urazami i zabrudzeniem.

Oprócz przygotowywania zbrojenia, zbrojarz dość często wykonuje także inne czynności, np.: czynności betoniarskie, a mianowicie wytwarza elementy betonowe. Powstają one w wyniku połączenia ze sobą różnych surowców, takich jak: żwir, żużel, piasek, cement. Sytuacja taka ma miejsce szczególnie w małych zakładach zajmujących się produkcją prefabrykatów. Aby prawidłowo wykonać powierzone zadania, od zbrojarza wymagana jest dokładna znajomość materiałoznawstwa, technologii i odpowiednich norm budowlanych.