W budownictwie wodnym sklepieniem żelbetowym są zapory jedno- i wielołukowe (program uprawnienia budowlane). Duże siły rozporu sklepienia są przekazywane na zbocza doliny, którą przegradza zapora. Siły te mogą zostać przejęte:
– przez grunt o dużej wytrzymałości,
– przez skałę, ponieważ w takich sklepieniach nie stosuje się ściągów.
Zapora Pilchowicka – Widok z lotu ptaka
Grubość łupiny żelbetowej w kopule, która zastosowana została jako przekrycie wynosi 15 cm. Spowodowane to jest tym, że przenosi ona ciężar własny oraz obciążenie śniegiem. Jednak w przypadku grubości łupiny, która ma wysokość 136 m i długość cięciwy łuku ok. 150 m jest ona dużo większa z tego względu, że przenosi ona znacznie większe obciążenia.
Podstawowym obciążeniem zapory jest parcie wody. Łupina na dnie doliny jest gruba na ok. 13 m, a przy koronie zapory grubość ta wynosi ok. 6 m.
Zapory jednołukowe stosuje się jako ciężkie betonowe. W większości są to zapory żelbetowe łupinowe, których grubość łupiny zależy od działających na nią sił. Znajdują one zastosowanie głównie w dolinach rzek wąskich i głębokich, Jednak w przypadku szerokich dolin wymiary zapory jednołukowej byłyby za duże. W związku z tym bardziej opłacalne jest wykonanie zapory wielołukowej. Jest to lepsze rozwiązanie pod względem mniejszego zużycia materiałów. Zapora wielołukowa zbudowana jest z filarów, które są rozstawione w takich samych odległościach i na sklepieniach opartych. Łuki, które są nachylone do poziomu mają taki sam promień i zmienną grubość, która rośnie wraz ze wzrostem głębokości.
Stropy
Wszystkie stropy są konstrukcjami nośnymi (materiały do nauki na egzamin do uprawnień budowlanych). Przenoszą one ciężar własny oraz obciążenie użytkowe. Dodatkowo można uzyskać przestrzenne usztywnienie budowli na skutek połączenia stropów ze ścianami. Zadaniami stropów są:
a) zadania konstrukcyjne,
b) zadania funkcjonalne, które stanowią przegrody:
– wzrokowe,
– akustyczne,
– termiczne.
Stropy powinny charakteryzować się wysoką odpornością ogniową, która ma wartość zależną od przeznaczenia budowli. Stropy w budynkach można sklasyfikować w zależności od:
– materiałów, z których są wykonane,
– konstrukcji usytuowania w budynku,
– sposobu wykonania.
Ze względu na to, jaki rodzaj materiału wykorzystano, wyróżnia się stropy:
– drewniane,
– ceramiczne,
– na belkach stalowych,
– ceramiczno-żelbetowe,
– żelbetowe.
W zależności od rodzaju konstrukcji wyróżnia się stropy:
– belkowe,
– płytowe,
– płytowo-żebrowe,
– gęstożebrowe,
– rusztowe.
Z kolei ze względu na usytuowanie w budynku rozróżnia się stropy:
Duży wpływ na konstrukcję stropu mają obciążenia stałe i zmienne. Są one ujęte w normie PN-64/B-02009 „Obciążenia w obliczeniach statycznych. Obciążenia stałe i zmienne”. W zależności od przeznaczenia budowli występują różne wielkości obciążeń.
Na obciążenia stałe stropów składają się:
– ciężar własny,
– ciężar stałych elementów wyposażenia.
Obciążenia zmienne i ich wielkości są zależne od rodzaju budynku. Przykłady wielkości obciążeń stropów w różnych budynkach:
a) w salach, pokojach domów mieszkalnych, hotelach i szpitalach: p=150 kg/m2 (1471,5 N/m2),
b) na korytarzu: p = 200 kG/m2 (1962 N/m2),
c) na klatkach schodowych i galeriach: p = 300 kG/m2 (2943 N/m2).
Wartość p=500 kg/m2 (4905 N/m2) osiągają obciążenia zmienne stropów w budynkach:
– mieszkalnych,
– użyteczności publicznej,
– przemysłowych.
Obciążenie zmienne w wielu budowlach może wynosić co najmniej p=2000 kg/m2 (19 620 N/m2). Jest to ważne zwłaszcza w przypadku stropów, na których mogą się znajdować części maszyn podczas montażu czy remontów.
