W zakładzie koksowniczym produkuje się, jak sama nazwa wskazuje, koks, a także produkty uboczne, czyli gaz koksowniczy, smołę czy benzol. Koks i gaz surowy produkuje się z węgla koksującego na skutek suchej destylacji. Z reguły są to średnie lub duże zakłady pracy i powstają tam, gdzie wydobywany jest węgiel kamienny. Jest to podstawowy surowiec potrzebny do produkcji koksu. W Polsce czynnie działa osiem koksowni i są to m.in. Koksownia Zdzieszowice, Koksownia Przyjaźń czy Koksownia Radlin (egzamin na uprawnienia budowlane).
Zakład koksowniczy
Decydując się na konkretne miejsce, gdzie zostanie wybudowany zakład koksowniczy, liczą się w zasadzie dwa czynniki: a) lokalizacja przy dostawcy surowca (np. koksownia przykopalniana), b) lokalizacja przy odbiorcy koksu lub gazu (np. koksownia przyhutnicza lub gazokoksownia).
Na ostateczny kształt zakładu, w tym rozplanowanie oddziałów i obiektów w nich, ma wpływ proces technologiczny. Żeby wszystko mogło dojść do skutku, to wymagania tego procesu muszą iść w parze ze wszystkimi innymi wymaganiami przestrzennego ukształtowania zakładu (pytania na egzamin ustny do uprawnień).
Wybór układu jest zależny w dużej mierze od warunków terenowych, a także od charakteru koksowni i tego, gdzie się znajduje (czy jest przykopalniana, przyhutnicza czy niezależna). Za każdym razem trzeba przeprowadzić dokładną analizę techniczną. Wskaźnik zabudowy terenu koksowni powinien wynosić 0,25-0,30. Kolejnym ważnym czynnikiem jest istnienie odpowiednich warunków gruntowych i wodnych. Niektóre elementy koksowni są skomplikowane w kwestii posadowienia. Mowa tu m.in. o wieżach węglowych, bateriach koksowniczych, zbiornikach wgłębnych wyładowni czy fundamentach pod ciężkie kolumny. Problem związany jest w tym przypadku z wagą danego obiektu, jego naciskami na grunt czy wrażliwością obiektów na nierównomierne osiadanie, jak np. przy bateriach koksowniczych.
Posadowienie zbiornika wgłębnego
Umieszczenie zbiornika wgłębnego (ewentualnie innych zbiorników, które są głębokie) sprawia wiele problemów przy realizacji i eksploatacji, zwłaszcza w sytuacji, kiedy na danym terenie pojawia się płytkie zaleganie wód gruntowych. Budowa na terenach takich bądź o małej nośności sprawia kłopoty pod względem technicznym, a także powoduje wzrost kosztów. Trzeba wówczas zastosować przy budowie posadowienia na palach, odwadniania głębokich wykopów, stosowania drogich izolacji itp.
Nie można budować koksowni na terenach górniczych, gdzie jest co najmniej II kategoria zagrożenia. Specjalnych zabezpieczeń wymagają też takie budowle, które będę na terenach sejsmicznych (akty zgodnie z wykazem Izby Inżynierów).
Oddziały zakładu koksowniczego
Jednym z podstawowych oddziałów jest piecownia. Zadaniem piecowni jest rozdzielenie części węglowej od części chemicznej. To w niej przeprowadza się proces odgazowania węgla w wysokiej temperaturze. W piecowni znajdują się obiekty, urządzenia i maszyny, które służą do uformowania i wprowadzenia wsadu do komory koksowej, a następnie przeprowadzenia procesu koksowania. Po zakończonym procesie następuje wypchnięcie bryły koksu z komory koksowej, zgaszenia koksu i odesłania go do sortowni (uprawnienia budowlane).
Do urządzeń i maszyn związanych z baterią koksowniczą zalicza się:
– blok ceramiczny wraz z konstrukcją okotwienia i osprzętem baterii, spoczywający przeważnie na żelbetowej podbudowie,
