Wody artezyjskie

Wody, które wywodzą się z otworów w czwartorzędzie charakteryzują się:

– pod względem higienicznym – dobrą jakością,

– pod względem chemicznym – są średnio twarde ((10 do 15°n) i średnio żelaziste (1-3 mg Fe/l).

Wody pochodzące z trzeciorzędu są czerpane z większej głębokości niż wody czwartorzędu (nauka do uprawnień budowlanych). Charakteryzują się one wyższą temperaturą niż wody z czwartorzędu. Wody artezyjskie w trzeciorzędzie, które znajdują się w niecce mazowieckiej mają takie cechy charakterystyczne:

– są mało twarde – od 7 do 12°n twardości,

– są średnio żelaziste – zawartość żelaza wynosi od 3 do 6 mg w litrze wody,

– dobra jakość wody pod względem higienicznym,

– temperatura na głębokości czerpania (ok. 220 m) wynosi ok. 14,5^oC.

W przypadku wód artezyjskich trzeciorzędu, które wypływają w Poznaniu dają samowypływ na wysokość ok. 1 m nad terenem. W przypadku wód artezyjskich we Wronkach samowypływ jest na poziomie ok. 12 m nad terenem. Cechami charakterystycznymi wód artezyjskich niecki poznańskiej są:

– niska twardość – Poznań: 3°n,

– mała ilość żelaza,

– duża ilość substancji organicznych z piasków lignitowych,

– zawartość wolnego dwutlenku węgla – może powodować rdzewienie rur,

– jakość wody pod względem higienicznym – dość dobra,

– temperatura na głębokości czerpania (ok. 120 m) – ok. 12,5^oC.

Wody z triasu, które występują na Śląsku i w zachodniej części województwa krakowskiego charakteryzują się tym, że są:

– dość miękkie – ok. 10^on,

– średnio żelaziste (programy do uprawnień budowlanych).

Zmiękczanie wody

Woda, która pochodzi z wodociągu miejskiego spełnia wszystkie warunki. Jej cechy charakterystyczne to:

– nadaje się do picia,

– ilość bakterii okrężnicy – maksymalnie 1 na 50 cm3 wody,

– nie jest nadmiernie żelazista – poniżej 0,3 mg żelaza na 1 litr wody.

Jednak należy pamiętać o tym, że woda, która jest z miejskiego wodociągu może być za twarda dla wielu przemysłowych zastosowań. Z tego też powodu w wielu miejscach woda miejska, która trafia do zakładu przemysłowego, oczyszczana jest ze związków wapnia i magnezu. Dzieje się to na skutek zmiękczania. Dotyczy to takich przemysłów jak:

– zasilanie kotłów w elektrowniach i elektrociepłowniach,

– przemysł farbiarski,

– pralnie usługowe,

– różne przemysły chemiczne.

Najpopularniejszym urządzeniem, które pozwala na zmiękczenie wody jest filtr kationitowy (permutytowy). Permutyty sodowe to związki sodu z krzemianami glinowo- potasowymi (szczegółowy program egzaminu na uprawnienia budowlane). W filtrze kationitowym dochodzi do reakcji chemicznej. Permutyt do filtrów ma postać zielonego piasku, którego ziarna mają średnice od 0,5 do 2 mm.

Kiedy filtr przestaje być skuteczny? W momencie, kiedy podczas działania filtru kationitowego wapień, który pochodzi z wody zmiękczającej, zastąpi w pełni sód, który znajduje się w grysie permutytowym. Filtr ten można zregenerować poprzez przepuszczanie przez niego wody z solą kuchenną. W trakcie regeneracji dochodzi do reakcji chemicznej, w efekcie której ponownie powstaje permutyt sodowy. W dalszym ciągu może on zmiękczać wodę.

Zanim wprowadzi się wodę na filtr, należy pozbawić wodę dwutlenku węgla (CO2). Jest to uwarunkowane tym, że CO2 działa szkodliwie na permutyt poprzez wypieranie z niego części sodu. Jak usunąć nadmiar CO2? W urządzeniu, które służy zmiękczaniu wody w pierwszej kolejności stosuje się filtr z grysu marmurowego. Grys i CO2 łączą się i w efekcie zwiększa się początkowa twardość wody.

Prędkość filtrowania wody

Woda, która znajduje się w filtrze kationitowym, jest filtrowana z prędkością od 5 do 18 m3 wody na godzinę. Od czego zależy szybkość przepływu wody przez zbiornik? Głównie od:

– twardości wody,

– wysokości warstwy filtracyjnej (egzamin ustny na uprawnienia architektoniczne).

 W efekcie w ciągu doby na 1 m2 powierzchni złoża w zbiorniku przypada od 100 do 400 m3 przefiltrowanej wody. Średnio szacuje się, że filtrowane jest ok. 10 m3 wody na godzinę na 1 m2 przekroju zbiornika (twardość wody: ok. 15°n, grubość warstwy filtracyjnej: ok. 0,6 m).