– prowadzi przez teren o dużych różnicach wzniesień,
– występuje znaczna liczba naturalnych przeszkód, które należy ominąć lub przekroczyć (uprawnienia budowlane 2021).
Trasa drogi
Jednocześnie należy zachować warunki nieprzekraczania dopuszczalnych spadków podłużnych. Takie sztuczne wydłużenie trasy nazywa się rozwinięciem trasy. Wyróżnia się takie rozwinięcia trasy drogowej:
– zakola,
– serpentyny,
– pętle,
– zakosy.
Na etapie kształtowania tras górskich w trudnych warunkach terenowych odchodzi się od zasady, żeby wpisywać trasę drogi w istniejącą niweletę terenu. Wówczas trasa prowadzona jest przez tunele bądź wiadukty.
Proste i krzywe
Do podstawowych elementów trasy w planie zalicza się proste i krzywe (łuki kołowe i krzywe przejściowe). Ich połączenie powinno zapewnić takie same warunki bezpieczeństwa ruchu (program przygotowujący do uprawnień budowlanych). Proste w planie drogi stosuje się wyłącznie w przypadku takich odcinków:
– które dobiegają do skrzyżowań,
– na których taki przebieg jest uzasadniony specyficznymi warunkami terenowymi i ekonomicznymi,
– na których taki przebieg trasy jest konieczny po to, aby uzyskać widoczność wyprzedzania.
Głównym powodem jest trudność dopasowania do krajobrazu oraz niekorzystne działanie na kierowcę.
Samochód, który przejeżdża z prostej w łuk nie przechodzi z ruchu prostoliniowego na ruch po kole. Zakreśla on pewną krzywą, która zależy od szybkości oraz promienia łuku. Promień krzywizny ulega zmianie w sposób ciągły. Krzywa, która jest zakreślona przez koła pojazdu samochodowego, nosi nazwę krzywej przejściowej. Idealną krzywą przejściową jest krzywa spiralna. Powstaje ona podczas równomiernego obrotu kierownicą i stałej prędkości ruchu. Krzywymi przejściowymi mogą być lemniskata albo parabola trzeciego stopnia.
Z kolej przejazd samochodu po łuku wiąże się z większą szerokością jezdni niż po prostej. Spowodowane to jest ukośnym ustawieniem się pojazdu na łuku w stosunku do osi drogi.
Poszerzenie jezdni powstaje w połowie po zewnętrznej stronie krzywej, a w połowie po jej stronie wewnętrznej. Jeżeli sytuacja tego wymaga, to poszerzenie jezdni można wykonać wyłącznie po stronie wewnętrznej krzywej. Przejście z normalnej szerokości jezdni na prostej do poszerzonej jezdni na łuku odbywa się w granicach krzywej przejściowej.
Szerokość poboczy drogi powinna być taka sama w przypadku prostej, jak i na odcinku poszerzonej drogi na łuku.
Ulica
Ulicą jest pas terenu w liniach rozgraniczających, którego zadaniem jest:
– przepuszczanie wszystkich lub niektórych rodzajów ruchu kołowego oraz pieszego,
– lokalizowanie urządzeń ulicznych podziemnych i naziemnych.
Linią rozgraniczającą jest linia, która oddziela ulicę od innego zagospodarowania (segregator z aktami prawnymi do egzaminu na uprawnienia budowlane). Oś ulicy w planie można zbudować z prostych albo z prostych i krzywych. Załamania ulicy należy łagodzić łukami poziomymi. Przekrojem podłużnym jest przecięcie drogi przez powierzchnię pionową, którą prowadzi się po osi drogi.
Niweleta
Niweleta drogi to linia nawierzchni drogowej w jej osi. Projektuje się ją poprzez dobranie odpowiednich pochyleń podłużnych, które są dowiązane do aktualnej konfiguracji terenu. Miejsca załamań niwelety wyokrąglą się łukami pionowymi: wypukłymi i wklęsłymi.
Projektując niweletę należy wziąć pod uwagę przede wszystkim to, żeby zapewnić widoczność pionową. Oprócz tego należy zachować płynność trasy na skutek dobierania odpowiedniego stosunku poszczególnych elementów technicznych drogi w planie i w przekroju podłużnym. Dodatkowo należy zachować płynność trasy poprzez dobranie odpowiedniego:
– wzniesienia korony drogi nad terenem w celu zabezpieczenia przed zaśnieżeniem,
– wzniesienia korony drogi nad poziomem wód gruntowych i powierzchniowych (z uwzględnieniem najwyższego poziomu tych wód).
Należy też zachować normatywne pochylenia. Ważne jest również to, że należy zapewnić optymalną wielkość robót ziemnych z jednoczesnym zachowaniem wymaganych warunków technicznych. Dodatkowo należy pamiętać o powiązaniach z krzyżującymi się drogami, kolejami, urządzeniami podziemnymi i naziemnymi oraz zabudowaniami położonymi w pobliżu drogi (egzamin na uprawnienia architektoniczne).
