Szalunek z desek lub innych materiałów jest konieczny przy budowie jednolitego elementu budowlanego. Przy fundamentach szalunek jest wymagany do ławy, stopy i żelbetowych ścian oraz do płyt fundamentowych. (program egzaminu na uprawnienia)
Szalunek do ław i ścian
Po wykopaniu ziemi, na dnie wykopu ustawia się szalunek ław. Można je zrobić z desek sosnowych o grubości około 3cm. Łączy się je do wbitych po zewnętrznej stronie słupków drewnianych. Przeciwległe ściany stabilizuję się poprzecznymi deskami, tak by pod wpływem betonu się nie rozjechały. Zamiast desek, do szalunków można również użyć płyty OSB, lub specjalnej sklejki szalunkowej. (segregator egzamin ustny uprawnienia) Ta druga jest elastyczna i można ja do pewnego stopnia wyginać więc świetnie sprawdza się w miejscach gdy szalunek mam mieś kształt łuku.
Szalunki w zależności pory roku można ściągnąć dopiero po upływie kilku dni w lecie lub dopiero kilkunastu w porze wiosennej i jesiennej. Poza tym, gdy między betonem a szalunkiem powstanie wąska szpara , to znak że beton związał i szalunki można zdemontować. Po tygodniu od zdjęcia desek z ławy można stawiać ściany.
Szalunki przestawne
Praktycznym rozwiązaniem jest wynajęcie szalunków przestawnych. Rozwiązanie to nie należy do najtańszych ale znacznie przyspiesza i ułatwia pracę. (akty prawne uprawnienia budowlane) Poza tym powstałe fundamenty są gładkie i równe. Szalunki przestawne mają konstrukcję metalową obłożona sklejką szalunkową. Płyty łączy się ze sobą klamrami, a do narożników stosuję się profile metalowe. Szalunki przestawne w najmniejszym rozmiarze ważą około 10 kg więc można je z łatwością ustawiać. Dodatkowo posiadają uchwyty ułatwiające transport. Należy pamiętać, że w zależności od temperatury i pory roku, trzeba szalunki wypożyczyć na okres minimum 30 dni.
Szalowanie płyty fundamentowej
Szalunek płyty fundamentowej jest wykonywany podobnie jak ława. Jednak stosuje się też rozwiązanie z wykorzystaniem specjalnych obrzeży termoizolacyjnych. (uprawnienia budowlane 2022) Zastępują one tradycyjny szalunek z desek lub gotowych płyt. Elementy są ze styropianu o dużej gęstości i po zabetonowaniu pozostają w swoim miejscu by pełnić funkcję termoizolacji krawędzi płyty.
Fundament bez szalunku
Jest to dość rzadko spotykane rozwiązanie. Fundament taki jest możliwy do budynku o małym gabarycie i wymaga gruntu spoistego najlepiej z gliny. Robi się w tedy wykopy, wyściela je grubą folią hydroizolacyjną i zalewa betonem. Należy zwrócić uwagę żeby folia w żadnym miejscu nie została przerwana ani przebita. Rozwiązanie to jest znacznie tańsze i mniej pracochłonne niż w przypadku szalunku z desek. (uprawnienia budowlane pprzepisy) Jeżeli dodatkowo mamy zamiar ocieplić taki fundament, jeszcze przed zalaniem betonem należy umieścić w wykopie płyty termoizolacyjne.