Projektowanie dworca

Projektowanie budynków dworcowych

Projektowanie budynków dworcowych i wybór układu konstrukcyjnego podlega zasadom i przepisom obowiązującym w budownictwie powszechnym (segregator z aktami prawnymi do egzaminu na uprawnienia budowlane). Jednocześnie należy pamiętać o tym, że specyfika funkcji wewnętrznych pomieszczeń i urządzeń dworcowych wiąże się ze spełnieniem specjalnych warunków. Warunki te dotyczą układu konstrukcyjnego, który operuje dużymi rozpiętościami siatki podpór.

Dzięki układowi na zasadzie szkieletu można pozwolić sobie na elastyczniejsze kształtowanie nie tylko wnętrza budynku, a także jego wyrazu architektonicznego.

W budownictwie dworcowym stosuje się żelbet w konstrukcji szkieletu wraz z pełną prefabrykacją w konstrukcjach stropów i dachów. Dotyczy to w szczególności budynków średnich i dużych. Oprócz tego żelbet i beton stosuje się w przypadku elementów budowlanych budynków dworcowych. Są to np. schody czy naproża.

Konstrukcje z żelbetu stosuje się także w obiektach dworcowych, które mają mniejszą kubaturę oraz charakter pawilonowy.

Przykładowy budynek dworca

Przykładowy budynek dworca złożony jest z dwóch segmentów. Obie te części charakteryzują się różną konstrukcją. Są to:

– hala kasowa w konstrukcji żelbetowe,

– dwie przybudówki, które mają konstrukcję mieszaną.

Hala przekryta jest żelbetową konstrukcją przestrzenną, która ma układ trójkątnych tarcz (pytania na egzamin ustny do uprawnień). Schematem statycznym przekrycia jest belka dwuwspornikowa, która ma rozpiętość 18 m ze wspornikami o wysięgu 6 m.

Tarcze mają grubość 8 cm. Ich wysokość przy podporze wynosi 1,5 m, a w przęśle – 0,75 m. Rozpiętość poprzeczna tarcz ma 3 m. Dzięki dwóm przeponom, które znajdują się nad podporami, obciążenie przenosi się na 2 rzędy podpór. Są one rozstawione co 3 m.

W środku hali znajduje się antresola. Jest ona w konstrukcji żelbetowej płytowo-belkowej. Schody, które prowadzą na antresolę wykonuje się w systemie żelbetowym płytowym. Opierają się one na spocznikowej płycie oraz na fundamencie własnym.

Nastawnie

Zadaniem budynków nastawni jest instalacja i obsługa urządzeń zabezpieczenia ruchu pociągów, a także zabezpieczenie pracy manewrowej składów i wagonów. Z uwagi na system zabezpieczeń wyróżnia się nastawnie:

– mechaniczne,

– elektryczne przekaźnikowe.

Nastawnie mechaniczne najczęściej mają dwie kondygnacje (uprawnienia budowlane – egzamin). Z kolei nastawnie przekaźnikowe mają ich aż trzy lub cztery.

Nastawnie mają formę budynków wolnostojących, które posiadają niewielką kubaturę. Najczęściej budynki te mają konstrukcję murowaną z cegły ceramicznej. Coraz częściej stosuje się także bloki gazobetonowe na fundamentach betonowych. Beton i żelbet stosuje się najczęściej w przypadku schodów, stropów czy daszków przeciwodblaskowych. Wobec przechodzenia kolei na przekaźnikowy system zabezpieczenia nielicznie obecnie wykonywane nastawnie mechaniczne opierają się na projektach typowych.

W przypadku typowych nastawni mechanicznych dysponujących i wykonawczych o średniej wielkości są to budynki piętrowe. Mają one nośne ściany zewnętrzne. Stropy są odporne na ogień, a stropodachy są ocieplone. Kubatura nastawni dysponującej wynosi 427 m3.

Nastawnie przekaźnikowe wykonuje się zgodnie z dotychczasowymi projektami indywidualnymi z szerokim wykorzystywaniem już zrealizowanych projektów jako powtarzalnych. Dotyczy to w szczególności przypadku z dużą różnorodnością rozmiarów przekaźnikowni. Wiąże się to ze zmienną w szerokich granicach ilością obsługiwanych zwrotnic.

W przypadku dużej nastawni, która obsługuje 160 zwrotnic i jest budynkiem wolnostojącym trzypiętrowym, wykonano ją systemem tradycyjnym z żelbetowym wspornikowym daszkiem przeciwodblaskowym. Wykonana nastawnia ma bardzo dużo zadań. Przede wszystkim obsługuje rejon o 230 zwrotnicach (uprawnienia architektoniczne 2021). Jest ona wykonana w nowoczesnym ujęciu konstrukcji i bryły z całkowicie nadwieszonym piętrem. Piętro to jest pomieszczeniem nastawnicowni. Taka nastawnia jest budynkiem wolnostojącym, częściowo parterowym i częściowo piętrowym. Ma ona kształt konsoli, która jest wysunięta na poziomie ok. 12 m.