Powłoka z blachy stalowej należy do jednego z najlepszych środków zabezpieczenia obudowy tuneli podwodnych lub innych budowli podziemnych, które będą zagłębiane poniżej poziomu wody gruntowej. Charakteryzuje się ona tym, że jest wytrzymała na uszkodzenia mechaniczne (egzamin na uprawnienia budowlane). Z tego też względu jest ona odpowiednia do zabezpieczenia obudowy tuneli podwodnych, które wykonuje się metodą opuszczania gotowych odcinków. Dotyczy to m.in. sytuacji, kiedy:
– cały odcinek obudowy tunelu wykonuje się na brzegu w postaci skrzyni lub walca,
– spławia do miejsca ustawienia,
– opuszcza do rowu wybagrowanego w dnie rzeki.
Powłoka z blachy stalowej
Do tego celu wykorzystuje się powłokę z blachy stalowej, której grubość waha się od 3 do 10 mm. Arkusze blachy należy połączyć ze sobą przy pomocy spawania bądź nitowania. Ochrona z kształtowników stalowych jest niezbędna w przypadku ochrony powłoki z blachy przy większych wymiarach skrzyni. W ten sposób wykonano izolację z blachy stalowej przy tunelu drogowym pod rzeką Maas w Rotterdamie.
Należy pamiętać o tym, że stalowa blacha nie jest odporna na korozję w kwaśnych wodach. W sytuacji, kiedy pH jest mniejsze od 7, to nie należy jej stosować.
Jednak większość wód powierzchniowych charakteryzuje się odczynem zasadowym. W związku z tym tylko w niewielu przypadkach nie należy stosować ochrony izolacyjnej z blachy stalowej. Dotyczy to m.in. sytuacji, kiedy w wodzie obecne są kwasy humusowe.
Do najstarszych sposobów wykonywania budowli podziemnych należą metody górnicze. W przypadku, kiedy się ich zastosuje, to budowla podziemna powinna być wykonywana bez naruszenia warstwy gruntu, który znajduje się nad nią. Z tego powodu są to metody, które są zgodne z pojęciem budowy tuneli w ich tradycyjnym ujęciu. Do takich samych metod, które ściśle odpowiadają pojęciom o budowie tuneli, należy również metoda tarczowa.
W chwili obecnej, wobec coraz częściej zachodzących konieczności budowy urządzeń podziemnych o małym zagłębieniu, wykonuje się te urządzenia w wykopach otwartych. Oznacza to, że usuwa się podczas budowy cały grunt nad budowlą. Następnie zasypuje się dziurę po wykonaniu.
Istnieje też metoda, która polega na opuszczaniu gotowych odcinków obudowy do przygotowanych uprzednio rowów. Obie ostatnie metody nie są właściwie metodami tunelowymi, choć budowle wykonane tymi sposobami określa się również jako tunele.
Podstawowe elementy metody górniczej
Podstawowym elementem metody górniczej jest budowa sztolni (wybierz swój dostęp do programu uprawnienia budowlane). Sztolnia to wyrobisko poziome, które odpowiada górniczym pojęciom, tzw. chodnika. Wykonuje się ją całym jej przekrojem poprzecznym z jednoczesnym usuwaniem gruntu wykonując obudowę czasową. Obudowa czasowa zabezpiecza sztolnię przed obsunięciem się gruntu.
Z konieczności wykonywania sztolni całym jej przekrojem wynika zależność jej wymiarów od warunków gruntowych. W przypadku gruntów wytrzymałych sztolnia może charakteryzować się większymi wymiarami przekroju. Z kolei w przypadku słabych gruntów nie można wykonywać sztolni o dużych wymiarach. Spowodowane to jest za małą wytrzymałością gruntu. Powierzchnia przekroju poprzecznego sztolni waha się w graniach od 2,5 m2 do 15 m2.
Wyłącznie w gruntach skalistych, które charakteryzują się dużą twardością oraz ich jednorodnym zaleganiu, możliwe jest wykonanie sztolni o większej powierzchni przekroju. W sytuacji, kiedy cała podziemna budowla ma takie wymiary przekroju poprzecznego, które pozwalają na wykonanie jej w sztolni, nosi ona nazwę budowli jednosztolniowej. Do takich budowli zalicza się kanały miejskie, które wykonuje się metodami tunelowymi.
Przykładem obudowy betonowej tunelu, który wykonano w sztolni bez konieczności jej rozbudowy, jest tunel do przeprowadzania przewodów z ciepłą wodą z elektrociepłowni. Tunel ten wybudowano metodą górniczą pod Wisłą w Warszawie. Ma on długość 1 m. Zastosowano tam sprężone powietrze. Obudową czasową sztolni były ramy stalowe bądź żelbetowe.
Deski, które były obudową czasową sztolni (tzw. klepki) również wykonano z żelbetu. Zastąpiły one stosowane klepki drewniane (materiały do egzaminu na uprawnienia architektoniczne). Potrzeba rozbudowy sztolni jest konieczna podczas wykonywania budowli podziemnych, które nie mieszczą się w jej przekroju poprzecznym.
