Okładzinami konstrukcyjnymi są okładziny, które powstają w tym samym momencie, co wznosi się konstrukcję (uprawnienia architektoniczne). Jest to spowodowane tym, że ich późniejsze wykonanie jest albo utrudnione, albo kosztowne. W taki sposób powstają okładziny np. jazów. Wykorzystuje się je najczęściej w budownictwie wodnym. Nie wykonuje się ich w budownictwie lądowym.
Okładziny powierzchniowe, które są z kamienia naturalnego, wykonuje się po okresie, kiedy mur osiądzie i w pełni wyschnie. Jest to ok. pół roku po zakończeniu robót murowanych. Jednak nie zawsze jest to możliwe. Wówczas okładzina kamienna jest wykonywana równocześnie lub od razu po wykonaniu konstrukcji.
Do licowania powierzchniowego wykorzystuje się kamienie w postaci płyt. Ich zewnętrzna strona jest obrabiana przez ociosanie i oszlifowanie. Powierzchnia, która przylega do ściany jest powierzchownie ociosana.
Okładziny
Mocowanie płyt
Stosuje się różne sposoby mocowania płyt do ścian za pomocą kotwi. Wszystko zależy od grubości płyt czy wykonania oblicówki. Oblicówkę posadowi się na odsadzkach bądź na wspornikach, które są w ścianie. Wysokość pasów okładziny zwykle odpowiada wysokości kondygnacji (czyli ok. 3-4 m).
W przypadku okładzin zewnętrznych należy zastosować zaprawę cementową bez dodatku mleka wapiennego. Stosunek cementu do piasku wynosi 1:3.
Płyty układa się na klinach, a spoiny uszczelnia się pakułami. Kiedy kotwie będą już ustawione, przestrzeń, która jest pomiędzy murem a płytą należy zalać zaprawą cementową. Kiedy ona stwardnieje i usunie się kliny i pakuły, to należy przerwy zapełnić zaprawą spoinową. Podczas licowania ścian, które są z gazobetonu, przestrzeń pomiędzy murem a ścianą powinna być niezapełniona. Będzie ona pełnić funkcję szczeliny wentylowanej.
Okładziny wewnętrzne, oblicówki ceramiczne i licowanie cegłą
Okładziny wewnętrzne wykonuje się z płyt:
– marmurowych,
– alabastrowych,
– innych.
Wykorzystuje się je najczęściej w pomieszczeniach reprezentacyjnych budowli (egzamin ustny uprawnienia architektoniczne – pytania). Mniejsze płyty układane są na ścianach na zaprawie gipsowej lub gipsowo-wapiennej. Z kolei większe płyty są mocowane do ścian za pomocą kotwi oraz zalewa się je gipsem.
Oblicówki ceramiczne powstają z:
– płytek kamionkowych – terakoty,
– cegieł i płytek klinkierowych,
– płytek szkliwionych – glazury,
– płytek fajansowych.
Licowanie muru cegłą polega na tym, że na etapie wznoszenia muru na jego zewnętrznej powierzchni układa się cegły o równych, nie uszkodzonych krawędziach i ładnym wyglądzie. Kolejnym krokiem jest spoinowanie muru.
Klinkier
Klinkier wykorzystuje się na:
– okładziny dekoracyjne wewnętrzne i zewnętrzne,
– budynkach przemysłowych.
Jest to możliwe z tego względu, że klinkier jest odporny na czynniki chemiczne i działanie podwyższonych temperatur. Okładziny są z płytek, które mają znormalizowane kształty. Mogą one powstać również z połówek specjalnych kształtek, które otrzymuje się poprzez rozdzielenie ich młotkiem murarskim (materiały do egzaminu na uprawnienia architektoniczne). Płytki oraz kształtki układa się na powierzchni na zaprawie cementowej bądź cementowo-wapiennej.
Okładziny z płytek terakotowych
Okładziny z płytek terakotowych, które mają różne wymiary i kolory należy ręcznie układać. Robi się to na zaprawie cementowej bądź cementowo-wapiennej. Płytki takie klei się stroną licową do arkusza mocnego papieru.
Zanim zacznie się układać płytki, należy na powierzchnię narzucić zaprawę cementową i ją dokładnie ściągnąć. Ma to na celu wyrównanie narzuconej warstwy. Kolejnym krokiem jest posypanie podłoża cementem i wtłoczeniem płyt mozaikowych. Należy je docisnąć deską. W momencie, kiedy zaprawa się zwiąże, należy namoczyć papier wodą i go usunąć.
Okładziny z płytek szkliwionych i fajansowych oraz ze szkła surowego
Okładziny z płytek szkliwionych i fajansowych wykorzystuje się przede wszystkim do wykładania ścian pomieszczeń. Ich funkcją jest zabezpieczenie ścian przed wilgocią i uzyskanie ładnej powierzchni, która jest zmywalna. Ścianę należy obrzucić zaprawą cementową. Jednocześnie na płytki powinno się nałożyć kielnią odpowiednią ilość zaprawy cementowo-wapiennej. Kolejnym krokiem jest przyłożenie płytek do ściany, dociśnięcie ich i zebranie nadmiaru wyciśniętej zaprawy. Powierzchnię, która jest ułożona, powinno się oczyścić i umyć wodą.
Okładziny ścienne z płytek ze szkła surowego wykonuje się praktycznie w ten sam sposób, co z płytek szkliwionych. Jedyną różnicą jest to, że płytki, które mają wymiary 15×15 cm układa się na zaprawie cementowej. Z kolei większe płytki układa się na zaprawie cementowo-wapiennej. Krawędzie płytek, które są ostre należy oszlifować kamieniem szlifierskim. Powinno to mieć miejsce przed ich ułożeniem bądź od razu po ułożeniu na ścianie (uprawnienia architektoniczne – egzamin).
