Dzięki próbnemu obciążeniu konstrukcji można wykazać, że elementy budowli dysponują jeszcze wystarczającym zapasem nośności. Dotyczy to sytuacji, kiedy nośność konstrukcji została obniżona w efekcie usterek (egzamin ustny na uprawnienia budowlane). Zapas nośności najczęściej wynika z tego, że materiały, z których wykonano budowlę, charakteryzują się większą wytrzymałością niż przewidywano to w dokumentacji projektowej. Może to też wynikać z tego, że występują za duże wymiary elementów, które projektowano zgodnie z metodami uproszczonymi.
Należy pamiętać o tym, że obciążenia kontrolne to kosztowne badania. Powinno się je wykonywać wyłącznie w sytuacjach, kiedy jest to istotne.
Z racji tego, że badania kontrolne najczęściej dotyczą konstrukcji, które dopiero wybudowano, to próbne obciążenia nie mogą dochodzić do wartości niszczących. Będą one ograniczone do badań obciążeniem zwiększonym o przeciążenie wynoszące 40% obciążenia użytkowego.
Obciążenia kontrolne
Ustalenie stanu technicznego konstrukcji
Aby móc ustalić stan techniczny konstrukcji, należy ustalić średnicę prętów zbrojenia oraz ich liczbę za pomocą:
– odkucia otulającej warstwy betonu,
– prześwietlenia promieniami X,
– pachometru (ne).
Usuwanie ochronnej warstwy betonowej za pomocą odkucia (odkrywek) należy wykonywać z wielką ostrożnością i tylko w miarę istotnej potrzeby (jak wygląda egzamin na uprawnienia budowlane). Głównym powodem jest to, żeby nie osłabiać konstrukcji. Odkrywki te powinny być prowadzone pod ścisłym nadzorem technicznym.
Obliczenia statyczno-wytrzymałościowe
Aby móc określić nośność, należy wykonać obliczenia statyczno-wytrzymałościowe. Do tego celu należy znać:
– wymiary geometryczne elementów konstrukcji,
– jakość i ilość stali,
– markę betonu.
Prace przygotowawcze, przebieg badań i opracowanie wyników prowadzi się podobnie jak w przypadku badania elementów lub badania poligonowego konstrukcji. Jedyną różnicą jest to, że badania należy ostrożnie wykonywać (testy 2022 uprawnienia). Należy także zwrócić uwagę na bezpieczeństwo osób, które prowadzą badania.
W przypadku otrzymania pozytywnych wyników z analizy wyników badań, orzeczenie techniczne sprowadza się do pełnej lub ograniczonej (z podaniem obciążenia dopuszczalnego) kwalifikacji przebadanej konstrukcji dla celów użytkowania (lub dalszej eksploatacji). Negatywna kwalifikacja może mieć miejsce, jeżeli dojdzie do przedwczesnego zawalenia się konstrukcji badanej z przyczyn z góry nie przewidzianych.
Badanie kontrolne żelbetowych ścian jednej z komór elewatora zbożowego
Przedmiotem badań kontrolnych żelbetowych ścian jednej z komór elewatora zbożowego jest jedna z komór, która znajduje się w trzeciej części elewatora. Elewator ten składa się z 31 komór. Poszczególne komory mają takie wymiary w planie: 4×4 m; 4×2 m i 2×2 m. Ich wysokości mogą wynosić 25 m i 21,4 m. Ściany komór mają następujące grubości:
– wewnętrzne i dylatacyjne: 20 cm,
– zewnętrzne: 22 cm.
Biorąc pod uwagę dokumenty, które dostarczono na miejsce, betonowanie konstrukcji żelbetowej odbywało się w pierwszej kolejności metodą tradycyjną w stałym deskowaniu. Kolejnym krokiem było betonowanie w deskowaniu ślizgowym od poziomu ok. 5 m. Miało to miejsce aż do poziomu 24,4 m (uprawnienia budowlane).
Opracowania ekspertów
Wstępne opracowanie ekspertów zawierało poniższe usterki w wykonawstwie:
a) uzbrojenie konstrukcji żelbetowej jest mniejsze od przewidzianego projektu,
b) beton został niewłaściwie zagęszczony przez co utworzyły się w wielu miejscach raki,
c) zbrojenie ma miejscami niedostateczne otulenie,
d) przy łączeniu prętów zbrojeniowych częściowo wykonywano zbyt małe zakłady.
Orzeczenie ekspertów w sprawie wytrzymałości wadliwie wykonanych (w deskowaniu ślizgowym) ścian żelbetowych zawierało współczynniki bezpieczeństwa mniejsze od dopuszczalnych (s<l,8). Opracowano to na podstawie analizy statycznej.
W obu orzeczeniach zalecano przeprowadzenie próbnych obciążeń wytypowanej komory elewatora, czyli komory nr 59. Jest to komora, która znajduje się na skraju elewatora. Ścianą zewnętrzną jest ściana o szerokości 2 m. Ściany, które są grube na 20 cm posiadają skosy 20×20 cm. Wysokość komory od spodu leja wynosi 21,4 m.
