Podbudowa pod nawierzchnię
Nawierzchnię układa się na dwa sposoby:
a) bezpośrednio na podłożu, które już istnieje:
– na podłożu naturalnym, którym są grunty skaliste, żwiry, piaski gruboziarniste,
b) na podłożu sztucznie wytworzonym, czyli na podbudowie, którą są:
– wszelkiego rodzaju grunty stabilizowane, które w pierwszym etapie budowy mogą stanowić nawierzchnię dróg gruntowych,
– kamień łamany lub polny, tłuczeń, żwir (podbudowy tego typu mogą stanowić samodzielne nawierzchnie tzw. nieulepszone),
– beton (uprawnienia budowlane 2021).
Drogi gruntowe
Drogi gruntowe charakteryzują się tym, że są ciężkie w utrzymaniu i dodatkowo są mało wytrzymałe. Można je podzielić na drogi gruntowe:
a) naturalne:
– występują jako pasy gruntu, które przeznaczone są pod ruch bez żadnych urządzeń (nawierzchnia i rowy),
b) profilowane:
– mają odpowiedni przekrój poprzeczny, który umożliwia odwodnienie,
c) ulepszone:
– mają odpowiedni przekrój poprzeczny, odwodnienie i pas nawierzchni ze wzmocnionego gruntu,
– grunt można wzmocnić poprzez doziarnianie bądź stabilizację cementem, wapnem albo bitumem.
Drogi gruntowe profilowane i ulepszone
Korona drogi gruntowej powstaje z materiału ziemnego, który pobiera się z wykopów pod rowy odwadniające. W sytuacji, kiedy droga gruntowa ma być później wykorzystywana jako podbudowa nawierzchni ulepszonej, to powinno się jej zapewnić odpowiedni profil podłużny, który dostosowuje się do przyszłej kategorii drogi.
Drogi gruntowe stabilizowane mechanicznie, a właściwie ich nawierzchnie powstają w momencie dobrania materiałów, które mają takie uziarnienie, dzięki któremu uzyskuje się minimum wolnych przestrzeni (program przygotowujący do uprawnień budowlanych). W przypadku gruntów piaszczystych nawierzchnia gruntowa jest doziarniana gliną. W przypadku gruntów gliniastych jest to piasek. Nawierzchnia może mieć takie grubości:
– 10-15 cm w przypadku jednowarstwowej nawierzchni,
– 20-30 cm w przypadku nawierzchni w stanie zagęszczonym.
Grunty stabilizowane
Grunty można stabilizować cementem, wapnem i bituminem. Cementem utrwala się grunty piaszczyste i gliniaste. Grunt rodzimy, który jest wstępnie rozdrobniony, należy uzupełnić materiałem doziarniającym, np. piaskiem czy pospółką. Laboratorium ma za zadanie, żeby ustalić ilość gruntu doziarniającego, cementu i wody. Grunt, który jest stabilizowany cementem często stosuje się w formie podbudowy pod nawierzchnie ulepszone.
Wapnem stabilizuje się grunty gliniaste i pylaste.
Nawierzchnie gruntowe można również ulepszać lepiszczem organicznym, np. smołą czy asfaltem. Cechami charakterystycznymi materiałów, które są wzmocnione lepiszczem bitumicznym jest to, że:
– ma zdolność przenoszenia znacznych naprężeń bez widocznych odkształceń,
– nie ulega rozmakaniu.
Grunt, który jest stabilizowany bitumem stosuje się jako:
– podbudowę dróg ulepszonych,
– samoistną nawierzchnię dróg tymczasowych, placów składowych czy dróg rolniczych i leśnych.
– utwardzenie poboczy (segregator z aktami prawnymi do egzaminu na uprawnienia budowlane).
Nawierzchnia tłuczniowe
Podstawowymi materiałami, które są potrzebne do budowy nawierzchni nieulepszonych są:
a) kruszywo:
– tłuczeń,
– grys,
– miał,
– mączka kamienna,
– żwir,
b) materiał brukowy:
– brukowiec obrobiony, płytowany i nieobrobiony,
– kamień polny,
c) krawężniki lub oporniki.
Nawierzchnia tłuczniowa to nawierzchnia, która jest wybudowana z rozdrobnionego materiału kamiennego, który jest dodatkowo odpowiednio zagęszczony. Jest ona idealna jako podbudowa pod nawierzchnię ulepszoną. Nie stosuje się jej z powodu:
– kurzu, który powstaje podczas ruchu,
– nierównej powierzchni jezdni w ulicach miejskich.
Wyróżnia się nawierzchnię tłuczniową:
– na podkładzie kamiennym,
– składającą się z górnej i dolnej warstwy tłucznia.
Nawierzchniami żwirowymi są nawierzchnie, które powstają z pospółki bądź mieszaniny żwiru i piasku oraz cząstek ilasto-pylastych. Mogą być one jedno-, dwu- lub trzywarstwowe. Wykonuje się je sposobem korytowym lub powierzchniowym. Nawierzchnie jednowarstwowe o profilu korytowym wykorzystuje się na gotowej podbudowie, która jest wykonana z gruzu, żużla bądź kamienia podkładowego. Nawierzchnie dwu- bądź trzywarstwowe o profilu korytowym wykorzystuje się bez podbudowy. Wykonuje się je w sposób zbliżony do nawierzchni tłuczniowych (egzamin na uprawnienia architektoniczne).