Na grubość nawierzchni duży wpływ ma:
– natężenie ruchu,
– wielkość obciążenia skupionego od osi pojazdu,
– jakość betonu (cechy wytrzymałościowe),
– właściwości klimatu,
– wahania temperatur w ciągu doby i roku.
Na grubość i koszty nawierzchni wpływa także jedno- lub dwuwarstwowość nawierzchni (uprawnienia budowlane 2021). Jednowarstwowa nawierzchnia zrobiona jest z jednolitej masy betonu nawierzchniowego, który charakteryzuje się odpornością na niszczące działanie wpływów atmosferycznych oraz ruchu drogowego. W przypadku dwuwarstwowych nawierzchni część dolna jest sporo grubsza o słabszym kruszywie. Wykonuje się ją najczęściej ze żwiru i piasku bądź pospółki. Z kolei górna część jest cieńsza i nosi nazwę warstw ścieralnej. Ma ona z reguły grubość od 3 do 7 cm i wykonana jest z masy betonowej (jak w przypadku nawierzchni jednowarstwowych). Biorąc pod uwagę koszty nawierzchnie dwuwarstwowe charakteryzują się niższymi kosztami materiałów. Z kolei nawierzchnie jednowarstwowe wykazują niższe koszty robocizny oraz sprzętu. Jednak pod kątem organizacyjnym lepszym wyborem są nawierzchnie jednowarstwowe.
Aktualnie najpopularniejsza jest teza, która mówi o tym, że nowoczesne wykańczarki odpowiadają za dobre zagęszczenie masy betonowej w nawierzchni na łącznej grubości. Jednocześnie oszczędności, które uzyska się przy jednowarstwowym wykonawstwie w postaci robocizny i sprzętu są o wiele większe niż oszczędności materiałowe w przypadku wykonania dwuwarstwowego. Określając grubość nawierzchni betonowej należy pamiętać o tym, żeby uwzględnić wszystkie powyższe czynniki.
Istnieje możliwość zmniejszenia grubości nawierzchni betonowej (pytania na egzamin ustny do uprawnień). Jest to możliwe na skutek:
– podwyższenia jakości betonu, głównie wytrzymałości na zginanie,
– zapewnienia jednorodności podłoża gruntowego i podnoszenie jego nośności, np. drogą stabilizacji,
– zastosowania sprężania betonu.
W przypadku stosowania nawierzchni dwuwarstwowej, jej grubość powinna być większa o 2 cm niż w przypadku jednowarstwowej. Jednocześnie warstwa górna powinna mieć co najmniej 5 cm grubości.
Kształt jezdni nawierzchni betonowej
Jezdnia nawierzchni betonowej na prostych odcinkach charakteryzuje się tym, że kształt przekroju poprzecznego jest dwuspadowy (daszkowy). Wyjątkiem są:
– przekroje typu autostradowego,
– przekroje innych dróg i ulic o oddzielnych jezdniach dla każdego kierunku ruchu, które z reguły są jednospadowe (kształt pulpitowy).
Jednospadowy kształt jest również charakterystyczny dla jezdni w terenach górskich na trasach stokowych (nauka do uprawnień architektonicznych). Dzięki temu zwiększa się bezpieczeństwo ruchu. Kształt ten jest również spotykany w przypadku odcinków łuków poziomych. Z tego też powodu jezdnia nawierzchni betonowej w przekroju poprzecznym jest oddzielona od góry linią prostą, która charakteryzuje się nachyleniem w jednym kierunku bądź jest złamana w postaci daszka dwuspadowego. Z kolei bocznym ograniczeniem przekroju od zewnątrz jest najczęściej pionowa linia prosta. Od dołu przekrój ten jest ograniczony linią prostą, która najczęściej jest równoległa do linii, która ogranicza przekrój od góry. Z tego powodu nawierzchnia jest tak samo gruba na całej szerokości.
Na podstawie wieloletnich doświadczeń okazało się, że krawędzie zewnętrzne należą do najsłabszych części płyt. W związku z tym w niektórych krajach zaczęto je pogrubiać o ok. 30-50% w porównaniu do grubości środkowej części. W efekcie powstaje zwiększenie nachylenia dolnej prostej, która ogranicza przekrój płyty lub przez jej załamanie. Konieczne jest wówczas specjalne przygotowanie podłoża.
Z tego też powodu we wszystkich krajach europejskich oraz w USA stara się nie stosować takich pogrubień (szczegółowy program egzaminu na uprawnienia architektoniczne). Wykorzystuje się je rzadko i wyłącznie w przypadku cienkich nawierzchni (czyli do ok. 15 cm grubości).