Deskowanie ślizgowe

Deskowania ślizgowej są stosowane podczas wznoszenia wysokich budowli. Można również je stosować do budowania wysokość ścian oporowych, zapór wodnych czy słupów wysokich hal fabrycznych lub elektrociepłowni wykonywanych z żelbetu. W przypadku ścian posiadających znaczną długość lub dla konstrukcji posiadającej wiele słupów stosowane są deskowania ślizgowe, ale na pewnym odcinkach. Można również spotkać się z rozwiązaniami, że deskowania te wykonywane są jedynie dla niektórych grup słupów, które robi się w tym samym czasie.[akty uprawnienia budowlane] Dzięki temu uzyskuje się dużą powtarzalność urządzenia oraz deskowania. Już raz zmontowane deskowanie ślizgowe, które posiada małą powierzchnię stanowi zespolona formę dla całej budowli. Z tego powodu może być ono podnoszone do góry za pomocą ruchu ciągłego podczas jednoczesnego betonowania ścian.

Podnoszenie deskowań ślizgowych

Deskowania ślizgowe mogą być podnoszone za pomocą dźwigników. Dźwigniki, które zostaną już zamocowane do deskowania oraz rusztowania pomocniczego są przesuwane w górę. Odbywa się to po prętach niosących opieranych na fundamencie ścian danej budowli. Dźwigniki mogą być obsługiwane dwojako. Może odbywać się to ręcznie lub mechanicznie zdalnie. Drugą z tych opcji obecnie częściej się stosuje.[segregator uprawnienia budowlane] Szybkość z jaką wznoszone są ściany głównie zależy od czasu twardnienia betonu oraz od organizacji robót na danej budowie. Jeżeli chcemy uzyskać maksymalną szybkość podnoszenia się deskowań to należy zastosować dźwigniki zdalnie sterowane. Mogą być one na przykład hydrauliczne.

Stosowanie deskowań ślizgowych

Głównym warunkiem do stosowania deskowań ślizgowych jest występowanie pionowego układu budowli. Oznacza to, że ściany budowli muszą być pionowe i posiadać taką samą grubość na całej wysokości. Dla szczególnych przypadków, które są uzasadnione ekonomicznie ściany mogą być wykonywane w przekroju pionowym z uskokami.[uprawnienia budowlane testy] W takiej sytuacji ich grubość zmniejsza się ku górze. W tym przypadku należy liczyć się ze wzrostem kosztów wykonania dodatkowych tarcz deskowania. Tarcze te wmontowywane są w deskowania ślizgowe pod postacią wkładek. Ściany zbieżne lub rozbieżne, które ku górze zmieniają swoją grubość mogą być również wykonywane stosując do tego ściągi śrubowe lub hydrauliczne. Ich zadaniem jest nasuwanie się na siebie sąsiadujących ze sobą tarcz deskowania. Zmniejszają lub zwiększają one również wielkość odstępów występujących pomiędzy deskowaniami ograniczającymi daną ścianę.[uprawnienia budowlane]

Przykładowe deskowanie ślizgowe

Jako przykład deskowania ślizgowego zostanie przedstawione deskowanie, które wykorzystane zostało w budowie silosu oraz budynku mieszkalnego z pomostami roboczymi. W tym przypadku dodatkowo występowały rusztowania pomocnicze, które służyły do kontrolowania robót i do wykonywania prac wykończeniowych. Ten rodzaj deskowania posiada urządzenia podnoszące.[egzamin na uprawnienia budowlane] Są nimi dźwigniki hydrauliczne zdalnie sterowane. Łączy się je za pomocą wspólnej sieci instalacyjnej z pompą. Pompa ta poruszana jest przez silnik. Łączy się ona ze zbiornikiem cieczy. Deskowania ślizgowe składają się z tarcz, których wysokość wynosi około 120 centymetrów, ram dźwigników prętów niosących, pomostów roboczych oraz dźwigników instalacji hydraulicznej. W deskowaniach ślizgowych tarcze obejmują wszystkie ze ścian konstruowanego budynku. Poszczególne z par tarcz są ramami występującymi w odstępach wynoszących około 1 do 2,5 metra. W kleszczach tych ram montuje się dźwigniki. Przez nie natomiast prowadzone są pręty niosące, które opierają się o fundament ściany.[uprawnienia budowlane konstrukcyjno-budowlane]

W sytuacji, gdy w deskowaniu ślizgowym są stosowane okładziny ścian to nie występuje praktycznie przyczepność. Dochodzi wtedy jedynie do zjawiska tarcia. Zbieżność dla takiej sytuacji może mieć wartość minimalną i wynosić około 0,25%. Dla takiego przypadku klepki można przybijać w dużych odległościach od siebie w sposób ażurowy.[uprawnienia budowlane testy] W sytuacji, gdy w ślizgowym deskowaniu nie są przewidziane bardzo wysokie budowle do wykonania oraz w sytuacji, gdy istnieje możliwość wykorzystania tego deskowania na kilku budynkach bez wprowadzania zmian lub gdy chcielibyśmy uzyskać powierzchnię bardzo gładką można stosować zabieg polegający na obijaniu tarcz deskowania za pomocą cienkiej blachy. Blacha ta powinna mieć grubość wynoszącą od 0,4 do 1 milimetra. W takim wariancie należy jednostronnie ostrugać deski jedynie ze względu na uzyskanie płaszczyzny tarczy. Rozstaw desek można zwiększyć do 10 milimetrów.[akty uprawnienia budowlane]

Stężenia deskowań

Tarcze należące do deskowań w płaszczyźnie pionowej posiadają stężenia, które są wykonywane w formie konstrukcji zastrzałowo-rozporowej. Stężenia te wraz z wieńcami umożliwiają przejmowanie pionowych obciążeń pochodzących z pomostów roboczych. Za granicą wykonywane są próby wyeliminowania stosowania tych stężeń. Wykorzystuje się w nich na deskowania grubą sklejkę bakelizytowaną, która ma grubość 20 milimetrów. Sklejka ta w płaszczyźnie pionowej może zajmować się przejmowaniem wszelkich obciążeń. Taki układ umożliwia dowolne ustawianie ram dźwigników w stosunku do tarczy. Takie działanie w klasycznych układzie wymagałoby zmienia konstrukcji szkieletu stężeń tarcz.[segregator uprawnienia budowlane]

Badania

Oprócz wyżej wspomnianych badań prowadzone są również próby stosowania segmentów tarcz naroży jako stałych dla wszelkiego rodzaju budowli, które mają układ prostokątny. Badania te oraz zapoczątkowanie stosowania tarcz metalowych, które mają modularne wymiary zmierzają do wprowadzenia w najbliższym czasie typizacji dotyczącej deskowań ślizgowych. Pionowy przekrój jakie posiada metalowe deskowanie ślizgowe składa się z blaszanych tarcz o grubości 3 milimetrów, które są stężane kątownikami o wymiarach 30x30x4 i ryglami, które wykonuje się z kątowników o wymiarach 60x60x6.[uprawnienia budowlane konstrukcyjno-budowlane] Metalowe deskowania podobne typu stosuje się powszechnie za granicą. W Polsce pierwsze próby ich wykonania były przeprowadzone w 1956 roku przez inżyniera P.Chomczyka. Odbyły się one na poligonie doświadczalnym znajdującym się w Warszawie w ramach prac Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego. W badaniach otrzymano pozytywne wyniki stosowania tych deskowań. W przypadku tarcz, które mają szerokość 30 i 60 centymetrów mogą być one stosowane jednocześnie w układach ścian wielobocznych. W Polsce po raz pierwszy zostały one zastosowane w 1964 roku podczas budowy baterii silosów okrągłych w Jarosławiu, których średnica wynosiła 6 metrów. Później w roku 1965 na budowie silosów w Białymstoku zostały one całkowicie inwentaryzowane.[uprawnienia budowlane]

Konstrukcja badanych deskowań

Tarcze deskowań ślizgowych montuje się według wymaganego układu komór i dzięki temu tworzą one zespoły tarcz. Tarcze łączy się między sobą w narożach lub na przedłużeniu. Łączenie może odbywać się poprzez łączenie je za pomocą stalowych nakładek, które mają grubość 4 milimetrów lub poprzez zastosowanie blaszanych prowadnic. Prowadnice te muszą obejmować rygle, które są wykonywane z blachy o grubości 2 milimetrów. W przypadku wieńców prostokątnych łączy się je w narożach poprzez drewniane rygle i nakładki stalowe. Wieńce po swojej zewnętrznej stronie są obijane deskami, które tworzą zespoły tarcz deskowania.[egzamin na uprawnienia budowlane] Zespoły deskowań należy stężać w płaszczyźnie tarcz za pomocą konstrukcji rozporowo-zastrzałowej i ściągów. Robi się to w celu uzyskania większej sztywności. Zespoły deskowania są ustawiane na fundamencie ścian w taki sposób, żeby pomiędzy nimi zachowany był odstęp, który odpowiada obrysowi wykonywanych ścian.