Charakterystyka nadproży

Wymień rodzaje nadproży i scharakteryzuj je.

Jakie nadproża możemy wyróżnić? Są to przede wszystkim nadproża prefabrykowane lub monolityczne. Ze względu na materiał z jakiego wykonane są nadproża można wyróżnić nadproża wykonane z cegły zbrojonej w spoinach, nadproża stalowe które wykonuje się przede wszystkim na belkach dwuteowych lub ceownikach. Dodatkowo można też wyróżnić nadproża żelbetowe. Są one prefabrykowane lub monolityczne.Bardzo rzadko, ale można również jeszcze spotkać nadproża żelbetowo-ceramiczne.

Nadproża ceglane o zbrojonych spoinach (typu Kleina):

Nadproża ceglane ze zbrojonymi spoinami są to tak zwane nadproża typu Kleina. Muszą być one wykonywane z cegieł pełnych których klasa jest co najmniej równa 10. Nadproża tego typu mogą być stosowane w ścianach ceglanych o grubości większej lub równej niż 25cm.

W jaki sposób wykonuje się takie nadproża. To co ważne to sposób ułożenia cegieł. Dla małych otworów, czyli takich których rozpiętość jest mniejsza niż 1,5m, cegły układa się na wozówkach. Dla dużych otworów (do 2,5 m) cegły układa się już na główkach. Nadproża ceglane muszą być oparte na głębokość minimum 20cm. Ważne aby wykonywać je na podstemplowanych szalunkach, które można rozebrać dopiero po 14 dniach. Podłużne spoiny biegnące w dolnej części nadproża należy zazbroić bednarką. Są to zazwyczaj płaskowniki lub pręty okrągłe. Spoiny wypełnia się zaprawą cementową na głębokość minimum 2 cm.

Nadproża żelbetowe monolityczne

Nadproża monolityczne, jak pozostałe elementy tego typu, wykonuje się bezpośrednio na budowie. Ich oparcie o mur jest większe lub równe 20 cm z każdej strony. Pręty jakie zbroją tę belkę są zależny od obciążenia jakie mają za zadanie przenieść. Musi być ono zaprojektowane przez konstruktora. Zbrojenie główne biegnie dołem. Dodatkowo stosuje się tu strzemiona zapobiegające siłom tnącym. W celu wykonania nadproża żelbetowego monolitycznego należy użyć szalowania. Może to być szalunek tracony lub szalunek przeznaczony do zdemontowania. Nadproże takie ma bardzo dużo zalet, dlatego chętnie się po nie sięga w przypadku każdego rodzaju obiektów. Są przeznaczone dla obiektów o nietypowych kształtach i można z nich też takie kształty uzyskać. Nadproże takie można dowolnie formować pod względem długości. Zbrojenie można dostosować praktycznie do dowolnego rodzaju obciążenia. Ma jednak też pewne wady. Jest stosunkowo pracochłonny w porównaniu z prefabrykatami. Pełna wytrzymałość jest osiągnięta dopiero po 28 dniach czyli aż 4 tygodniach.

Nadproża żelbetowe prefabrykowane

Żelbetowe elementy prefabrykowane mają tę zaletę, że nie potrzebują czasu wiązania betonu i nie wymagają takiej pracochłonności jak w przypadku nadproży monolitycznych. Stosuje się tu gotowe belki, które opiera się o ściany po obu stronach otworu. Tutaj długość na murze można zmniejszyć aż do 9cm. Pod nadproże należy wykonać poduszkę z zaprawy. W przypadku szerokich otworów nadproża takie układa się na cegłach. Muszą to być 2 lub trzy warstwy. Warstwy te można zastąpić betonem o grubości 5 – 10 cm.

Nadproża samonośne (wysokie)

Nadproża samonośne są to wysokie belki które stanowią samodzielną konstrukcję. Ich wysokość sięga do 24 cm. Minimalna wysokość to 19 cm. Jest to charakterystyczny typ nadproża. Często obciąża się go stropem w sposób bezpośredni. Nie wymagają też one dodatkowego podparcia.

Nadproża z betonu typu Ytong

Otwory, które przekrywa się takimi nadprożami nie mogą być większe niż 1,75m. Nadproża te opiera się na ścianach na głębokości około 20 – 25 cm. W przeciwieństwie do poprzedniego rodzaju stropu tu nie ma mowy o bezpośrednim oparciu na takim nadprożu belek stropowych. Muszą one być posadowione za pośrednictwem wieńca. Nadproża te są stosunkowo tanie. Charakteryzują się też dobrymi właściwościami izolacyjnymi. Jednocześnie są mało nośne, dlatego nie stosuje się ich przy dużych obciążeniach. Chętnie za to sięga się po nie w ściankach działowych.

Nadproża typu L19

Są to bardzo popularne nadproża w kształcie litery L. Ich wysokość jest równa 19cm a szerokość stopki 9cm. Można nim przekrywać otwory o szerokości nawet 2,5m.  Można tu wyróżnić trzy rodzaje nadproża: drzwiowe (D), obciążone stropem (N) i nieobciążone stropami (S).

Szybko się je montuje. Nie wymagają deskowania. Można je dobrać w zależności od wymaganej długości i przeznaczenia.

Nadproża  typu Porotherm

Są to nadproża żelbetowo-ceramiczne. Stosuje się je w ścianach wykonanych z pustaków typu porotherm. Opierać je należy na głębokość od 12,5 cm do 25 cm. Nadproża te wykonuje się w kształcie leżącej litery C. Zbroi się je od wewnątrz kratownicą i uzupełnia betonem.

Nadproża niesamonośne tzw. nadproża niskie

Nadproża te nazywa się  niskimi, ponieważ mają tylko 7cm wysokości. Nie mogą one samodzielnie przenosić obciążeń zewnętrznych. Nie można też oprzeć bzpośrednio na nich stropu.

Nadproża  typu Porotherm  11,5

Są to nadproża żelbetowo-ceramiczne w kształcie litery U z pojedynczym prętem w środku. Oparcie wynosi zaledwie 12,5 cm. Stosuje się je w ścianach drugorzędnych, czyli w ścianach działowych lub elewacyjnych ścianach szczelinowych.

Nadproża stalowe

Nadproża te stosuje się w dużych otworach o rozpiętości nawet ponad  2,5 m. Ich przekrój i wysokość zależna jest od obciążenia jakie mają przenieść. Mogą przenosić naprawdę duże obciążenia. Dla kilku belek łączy się je śrubami i szpałdowane cegłami.