Dylatacja nie jest konieczna w budynkach z drewna z dwóch powodów. Pierwszym jest to, że deformacja drewna, nie jest tak szkodząca jak ta w betonie czy stali. Drewno to materiał dosyć elastyczny. Drugim powodem jest to, że niektóre przesuwy zachodzą w złączach, a z nimi nigdy nie ma pewności, że nie będą przeciekać.
W przypadku budynków murowanych na zaprawie wapiennej też możemy zapomnieć o dylatacji. Warunkiem jest, by nie miały dachów i stropów żelbetowych, ceglano-betonowych czy betonowych. Jest tak dlatego, ponieważ takie ściany kurczą się i powiększają podczas zmian temperatur. Podczas tego nie zachodzą widoczne zmiany w postaci pęknięć, bo takie zdeformowania samoczynnie rozkładają się w spoinach podatnej i sprężystej zaprawy. (uprawnienia budowlane kontakt)
Zbyt długie konstrukcje
Normy
Norma PN/B-03260 „Konstrukcje żelbetowe – obliczenia statyczne i projektowanie” mówi o tym, jak w szkieletowych i żelbetowych konstrukcjach, które są dłuższe niż 50m muszą znajdować się przerwy dylatacyjne. Odstępy między nimi nie mogą przekraczać 40m. (uprawnienia budowlane 2021)
Norma PN/B-03200 z 1951 r. ,,Konstrukcje stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie” twierdzi, iż konstrukcje stalowe, które mają długość powyżej 80 muszą zawierać przerwy dylatacyjne. Ich odstępy muszą być w przerwach nie większych 60m. Zarysowania w płytach pokazują się najczęściej na środku pola konstrukcji, często zaczynają być widoczne, gdy zaczyna się ocieplać.
Duże naprężenia
Warto oczywiście unikać dużych naprężeń, przede wszystkim dlatego, że są one powodami wypadków. Długie budynki powinno się dzielić na mniejsze elementy, które będą potrafiły się samoistnie wydłużać. Najlepszą opcją byłoby zapewnienie, żeby były one podzielone za pomocą szczelin dylatacyjnych, warto w takich przypadkach zacząć od słupów podziemia do dachu.
Wspomniane szczeliny dylatacyjne muszą mieć odpowiedni wymiar. Nie mogą bowiem być uciążliwe w wydłużaniu konstrukcji, nawet przy bardzo wysokich temperaturach. Najważniejszą rzeczą podczas robienia projektu długich budynków posiadających szkielet żelbetowy czy stalowy, jest ustalenie dylatacji oraz podzielenie konstrukcji. (uprawnienia budowlane program)
Konstrukcje betonowe żelbetowe tworzą się za pomocą naprężenia od skurczów, jakie powstają podczas procesu twardnienia betonu wystawionego na powietrzu. Naprężenia od skurczu są identyczne, jak naprężenia podczas obniżania temperatury.
Jeżeli mamy do czynienia z konstrukcją za długą, a dodatkowo nie mają one przesuwnych podpór, to są w stanie pojawić się naprężenia termiczne podczas zmiany temperatur na skutek deformacji. Pojawiają się one poprzez zakazanie samoistnego wydłużania się w kierunku poziomym.
Ściany jednolite
W ogrodzeniach żelbetowych monolitycznych, które są dłuższe niż 15m, należy zastosować przerwy dylatacyjne, których odstępy nie mogą być większe niż 10m. (akty prawne uprawnienia budowlane)
Jak mamy do czynienia z budynkami, w których ściany jednolite zrobione są z wypalonej z gliny cegły na obojętnie jakiej zaprawie (większych od 50m i pokrytych dachem żelbetowym z górną izolacją cieplną), trzeba używać dylatacyjne przerwy w dachowej konstrukcji i w murach najwyższej kondygnacji. Odstępy nie mogą przekraczać 40m. Jak skorzystamy z cegły cementowej, wapienno-krzemowej i pustaków betonowych na zaprawie cementowo-wapiennej lub wapiennej poleca się zmienienie odległości. Mianowicie : 30 i 25m.
Zaprawa cementowa
Mówiąc o budynkach ze ścianami jednolitymi z cegły wypalonej z gliny na zaprawie cementowej warto pomyśleć o użyciu przerw dylatacyjnych. Jednak ściany muszą nie być dłuższe niż 60m, a przerwy od 50m. Trzeba zaznaczyć, że odstępy mogą być trochę krótsze jeśli mamy do czynienia z dachem żelbetowym.
W budynkach, które różnią się od tych opisanych wyżej tym, że cegła jest wapienno-krzemowa, cementowa i z dodatkiem pustaków betonowych, trzeba użyć przerw dylatacyjnych nie przekraczających 30m przy zastosowaniu zaprawy cementowo-wapiennej. Nie mogą też być większe niż 15m, ale wtedy trzeba skorzystać z zaprawy cementowej. (segregator egzamin ustny uprawnienia)
Zaprawa dowolna
W przypadku budynek ze ścianami jednolitymi z cegły wypalonej z gliny, ale w tym przypadku zaprawa jest zupełnie dowolna, dłuższych od 25m i pokrytych dachem żelbetowym można skorzystać z przerw dylatacyjnych w murach najwyższego piętra w przerwach nie przekraczających 20m i konstrukcji dachowej. Należy tutaj wziąć pod uwagę, że dach nie może być od góry ocieplany. Podczas pracowania z cegłą wapienno-krzemową, cementową i z pustaków betonowych na zaprawie cementowo-wapiennej i wapiennej sugeruje się pomniejszenie tych przerw kolejno: 20 i 15m. (program egzaminu na uprawnienia)
