Zapory oszczędnościowe powstały na skutek przekształcania środkowych części profili zapór ciężkich. Konkretnie chodzi o zabieg zwężania tej części. Można wykonywać go różnymi sposobami między innymi poprzez poszerzanie szczelin. Za rozwojem zapór oszczędnościowych stoją dwie podstawowe koncepcje. Pierwsza z nich dąży do maksymalnego poszerzania szczelin występujących między sekcjami.[akty uprawnienia budowlane] Taki zabieg prowadzi do kształtowania przekrojów poziomych nośnych danej zapory, aby były zbliżone do teowych lub dwuteowych. W przekrojach teowych w miejscach ramion występują momenty zginające. Jest to powodem, dlaczego należy zmniejszać odstępy między szczelinami dylatacyjnymi dla kolejnych sekcji. Ta koncepcja ma również wpływ na kształt sekcji zapór oszczędnościowych. Jest on bardzo charakterystyczny i ma postać filara o wyraźnie poszerzonej głowicy od strony wody górnej.[egzamin na uprawnienia budowlane]

Druga koncepcja zapór oszczędnościowych

Koncepcja druga dotycząca zapór oszczędnościowych wiąże się z wydrążąniem sekcji danej zapory ciężkiej w kierunku wewnętrznym. Taki zabieg powoduje powstanie profilu nośnego, który jest zbliżony do skrzynkowego. Profil tak skonstruowany może być nazywany dwufilarowym. Odstępy pomiędzy poszczególnymi sekcjami mogą pozostawać takie same jak dla zapory ciężkiej lub można wykonać je jako większe. Jest to spowodowane innym układem statycznym.[segregator uprawnienia budowlane]

Podział zapór oszczędnościowych

Opisane powyżej koncepcje dotyczące zapór oszczędnościowych pokazują nam ich najprostszy podział na zapory z pojedynczymi oraz podwójnymi filarami. Obydwa te typy zapór mogą posiadać ścianę odwodną w postaci pionowej lub nachylonej. Należy dodać, że częściej spotykane są zapory oszczędnościowe z podwójnymi filarami, ponieważ zapewniają one lepszą stateczność. Dalsze podziały zapór oszczędnościowych uzależnione są od kształtu głowicy filarów występujących od strony wody górnej. Możemy spotkać się z głowicami płaskimi, zaokrąglonymi, i wielobocznymi.

Głowice płaskie

W przypadku głowic płaskich mamy do czynienia z naprężeniami rozciągającymi występującymi w płaszczyźnie odwodnej. W celu ich wyeliminowania stosuje się przejścia łagodne od przekroju głowicy płaskiej do głównego przekroju filara. Innym sposobem jest stwarzanie warunków konstrukcyjnych, które tworzą boczne ściskanie głowic w stykach sąsiadujących ze sobą sekcji.[uprawnienia budowlane konstrukcyjno-budowlane] Przykładem głowicy płaskiej możemy spotkać się w zaporze Loch Sloy. Jej konstruowanie było dość nietypowe, ponieważ każdą z sekcji wznoszona była oddzielnie. Między nimi powinny być zachowane 1,5 do 1,8 metrowe odstępy. Odstępy te po upływie kilku miesięcy od betonowania sekcji również się betonuje. Powinno wykonywać się to w dość niskich temperaturach przy użyciu cementu ekspansywnego. Ma on silne właściwości związane z pęcznieniem.

Głowice zaokrąglone i wieloboczne

Przykładem głowic zaokrąglonych są głowice typu Shira, natomiast wielobocznych jest typ Errochty. Obydwa z tych rodzajów kształtowane są tak, by unikać naprężeń rozciągających. Wymiary konkretnych filarów często można określać na podstawie wymiarów i rozstawów występujących już w wykonanych zaporach oszczędnościowych.[uprawnienia budowlane] Wysokość wynosi zazwyczaj od 30 do 80 centymetrów, a grubość filarów waha się między 3,5 a 8 metrów. Części przelewowe różnych rodzajów zapór różnią się od siebie tylko koroną, a konkretnie jej kształtem. Ponieważ w zaporach oszczędnościowych czasami połączenie międzysekcyjne nie występuje, to poszczególne sekcje są traktowane jako osobne elementy statyczne. Niezależność między sekcjami zapewniona jest przez szczeliny dylatacyjne. Możemy spotkać się czasami w zaporach oszczędnościowych z głowicami, gdzie w miejscu ich styku wykonuje się zazębienia.[uprawnienia budowlane testy]