Woda, którą wykorzystuje się do zarobu powinna być przede wszystkim czysta, bez jakichkolwiek zanieczyszczeń szkodliwymi składnikami. Ich obecność może doprowadzić do obniżenia wytrzymałości betonu oraz zaburzenia w czasie wiązania.
Na własności wody szkodliwie mogą oddziaływać składniki, które można podzielić na dwie grupy. Są to składniki:
a) pochodzenia nieorganicznego:
– sole – sól kuchenną,
– siarczany,
– siarczki sodu,
– siarkowodór,
b) pochodzenia organicznego:
– cukier – w roztworze powyżej 0,5% powoduje natychmiastowe wiązanie cementu, a powyżej 1% zupełnie paraliżuje proces twardnienia,
– kwas humusowy,
– drobne części organiczne.
Przydatność wody do zarobu
Do zarobu masy betonowej można wykorzystać praktycznie każdą wodę naturalną, która pochodzi ze studni, rzek czy jezior. Jednak musi ona spełnić następujące warunki:
– przezroczysta,
– bezwonna,
– niezanieczyszczona ściekami domowymi lub miejskimi bądź odpływami z zakładów przemysłowych i bagien.
Jeżeli coś budzi wątpliwości, konieczne jest poddanie takiej wody analizie chemicznej (uprawnienia architektoniczne). Dodatkowo należy wykonać próby wytrzymałości betonu, który jest zarobiony badaną wodą oraz wodą bezwzględnie pewną.
Na czas wiązania i twardnienia cementu wpływa także temperatura wody zarobowej. Sytuacja wygląda tak, że przy temperaturze wody:
– niższej niż +15°C – reakcja z cementem przebiega wolniej,
– wyższej od 25°C – reakcja z cementem przebiega nieco szybciej.
Część wody zarobowej jest niezbędna do tego, żeby zaszedł proces wiązania cementu. Jest to tzw. woda aktywna, czyli chemicznie związana w betonie. Zadaniem pozostałej części wody jest zwilżanie powierzchni ziaren kruszywa oraz nadanie masie betonowej konsystencji, która jest potrzebne do urobienia i zagęszczenia. Jest to tzw. woda bierna, Z biegiem czasu wyparowuje ona z betonu i pozostawia mikro- oraz makropory wodne, które obniżają wytrzymałość betonu (materiały do egzaminu na uprawnienia architektoniczne).
Aby móc zmniejszyć nadmiar wody zarobowej, która nie jest potrzebna w trakcie wiązania i którą wprowadzono do masy betonowej, żeby poprawić urabialność betonu, należy zastosować domieszki uszlachetniające (napowietrzanie) lub specjalne zabiegi mechaniczne (odpowietrzanie).
Wskaźnik wodno-cementowy
Wskaźnikiem wodno-cementowym nazywa się stosunek ilości wody zarobowej do ilości cementu w jednostce objętości betonu (obliczane w jednostkach ciężarowych). Oznacza się go przez c. Powszechnie wiadomo, że im więcej wody będzie w masie betonowej, tym bardziej obniżona będzie wytrzymałość betonu. Z tego powodu należy dążyć do tego, żeby osiągnąć niskie wartości wskaźnika przy jednoczesnym zachowaniu potrzebnej urabialności. Jednocześnie trzeba pamiętać o przestrzeganiu stałości ciekłości masy betonowej.
Zgodnie z polskimi przepisami wskaźnik c powinien wynosić dla masy betonowej, która jest przeznaczona do:
a) nawierzchni jednowarstwowej: 0,4-0,5,
b) warstwy górnej: 0,45-0,55,
c) warstwy dolnej: 0,4-0,5.
Jeżeli do zagęszczania masy betonowej wykorzystuje się wibratory o częstotliwości większej niż 3600 drgań na minutę, to powyższy wskaźnik powinno się obniżyć. Należy pamiętać o tym, żeby wskaźnik nie wynosił mniej niż 0,35.
W wielu krajach Europu wskaźnik ten powinien wynosić od 0,40 do 0,50. W Anglii wskaźnik wodno-cementowy wynosi 0,55, a w USA – od 0,45 do 0,71.
Jeżeli powyższy wskaźnik będzie stosowany w różnych mieszankach kruszywa z cementem można uzyskać różną ciekłość. Ciekłość ta zależy od:
