Typizacja hal
W typizacji hal produkcyjnych popularna jest tendencja do projektowania kilku uniwersalnych budynków, które pozwolą na:
– swobodny rozwój,
– swobodne zmiany procesów technologicznych, które zachodzą w budynkach.
Ma to bezpośredni wpływ na typizację segmentów i sekcji (programy do uprawnień architektonicznych). Na skutek różnych doświadczeń, wymagania technologów zmalały. Najważniejsze stało się, żeby doprowadzić do:
– oszczędności materiałów,
– skrócenia czasu budowy.

Wpływ na kształt hali i jej konstrukcję przestał mieć szybki rozwój techniki w produkcji oraz zmiany warunków użytkowania.
Czynniki, które mają największy wpływ i kształtują typizację segmentów oraz hal produkcyjnych, to:
– kierunek potoków produkcyjnych,
– siatka słupów,
– wymiary rozpiętości,
– wysokość pomieszczeń,
– parametry techniczne.
Kierunek potoków produkcyjnych
Budynki produkcyjne można podzielić na dwie grupy. Wszystko zależy bowiem od rozplanowania procesu technologicznego. Podział wygląda następująco:
– grupa pierwsza,
– grupa druga (egzamin na uprawnienia architektoniczne).
Pierwsza grupa charakteryzuje się takimi cechami jak:
a) budynki o małej ilości naw (1, 2, 3),
b) proces skierowany jest wzdłuż naw, czyli prostopadle do wiązarów i rozpięcia przekrycia stropowego,
c) decydujące czynniki to:
– rozpiętości naw – powyżej 20 m,
– wysokość pomieszczeń – powyżej 15 m,
d) dowolny rozstaw słupów wzdłuż naw,
e) mieszczą się tam:
– oddziały martenowskie,
– hale montażu ciężkiej produkcji maszynowej,
– oddziały elektrociepłowni czy elektrosiłowni,
f) stosunkowo stałe warunki eksploatacyjne,
g) nieznaczny wpływ zmian urządzeń na gabaryty pomieszczeń,
h) planowany okres pracy, który jest podobny do czasu fizycznego zniszczenia budynków dotyczy:
– turbozespołów,
– pieców,
– pras,
– kotłów,
– młotów,
i) zmiany technologiczne dotyczą podniesienia wydajności wyposażenia (uprawnienia architektoniczne – egzamin).
Z kolei grupa druga charakteryzuje się tym, że:
a) są to budynki o dużej ilości naw,
b) proces technologiczny jest wielokierunkowy,
c) rozpiętość wynosi od 12 do 18 m,
d) wysokość wynosi od 6 do 20 m,
e) jest duża powierzchnia zabudowy,
f) istnieje ścisła łączność technologiczna pomiędzy nawami,
g) słupy rozstawione są w kierunku podłużnym i narzucają większe odległości,
h) zachodzi częsta rotacja technologii,
i) utrudnione może być:
– zmiana charakterystyk produkowanych wyrobów i gabarytów, a także ich ciężarów,
– modernizacja wyposażenia,
– zmiana rodzaju wyrobów
Siatka słupów, wymiary rozpiętości, wysokość pomieszczeń
Ze względu na powyższe okoliczności, okazuje się, że niezbędne jest zwiększenie siatki słupów. Pozwoli to na:
– łatwą zamianę stanowisk pracy,
– zaprojektowanie symetrycznego w dwóch kierunkach przekrycia oraz oświetlenia.
Bardzo ważne jest to, żeby:
– dobrać optymalną siatkę słupów,
– dobrać odpowiednią wysokość pomieszczeń, które pozwolą na umieszczenie różnych elementów wyposażenia.
Wyciągając wnioski z obliczeń, które przeprowadzono na skutek typizacji stwierdzono, że powiększenie siatki słupów z rozstawu 6 m do 12 wiąże się z oszczędnościami na poziomie 10% na powierzchni hal (egzamin na uprawnienia architektoniczne). Oznacza to, że następuje zrównoważenie bądź nawet przewyższenie kosztów, które wynikają z powiększenia rozpiętości. W pracach radzieckich pojawiły się informacje o tym, że w przypadku budynków, które są wielonawowe, zwiększenie naw o 1-2 m ma niewielki wpływ na koszt budynku. Na skutek różnych przypadków zmiana wysokości budynku może sprawić, że dojdzie do jakiejś obniżki kosztów. Spowodowane to jest tym, że:
– poprzez wyrównanie wysokości naw niepotrzebne są połączenia konstrukcyjne, które znajdują się w miejscach różnej wysokości naw,
– upraszcza się odwodnienie hal,
– zmniejsza się koszt pokrycia blachą koszów.
Poprawnym rozwiązaniem segmentów i sekcji hal produkcyjnych w przypadku ich uniwersalizacji będzie:
– ustalenie większej siatki,
– przyjęcie większego skoku wysokościowego.