Typizacja budynków i budowli

Istnieją takie opracowania radzieckie, które opisują:

a) sekcje:

– o siatce słupów 6 x 6m,

b) budynki:

– szerokość: 36 m,

– jednolita wysokość i obciążenie,

– brak dostatecznego oświetlenia światłem dziennym w przęsłach środkowych, w których znajdują się węzły komunikacji pionowej (klatki schodowe czy dźwigi), składy przejściowe, pomieszczenia sanitarno-higieniczne, pomieszczenia usługowe,

– w pozostałych traktach znajdują się pomieszczenia produkcyjne,

– na parterze są: węzeł wejściowy, szatnie, pomieszczenia składowe, oddziały produkcyjne, które posiadają ciężkie wyposażenie lub wymagające bezpośredniego kontaktu z terenem (uprawnienia budowlane).

To, że opłaca się realizować dany rodzaj budynków typowych, zawiera się w:

a) maksymalnym zmechanizowaniu procesu budowy przy użyciu elementów prefabrykowanych odpowiadających nośności min. 3-tonowego dźwigu,

b) szczegółach racjonalnego przeprowadzania ciągów instalacyjnych, jak:

– instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej,

– instalacji wodociągowo-kanalizacyjnej,

– zmechanizowanego transportu pionowego.

Dodatkowe sprecyzowanie bywa potrzebne w momencie, kiedy wykonuje się typowe segmenty wielokondygnacjowe budynków produkcyjnych, które uwzględniają adaptację poszczególnych gałęzi przemysłu. Sprecyzowanie to dotyczy danych wyjściowych oraz wytycznych projektowania. Umieszczanie węzła komunikacyjnego w nieoświetlonym trakcie budynku spotkało się z dezaprobatą, w związku z tym radzieckie opracowania zaczęły uwzględniać sekcje lub segmenty z klatkami schodowymi, które znajdują się w trakcie zewnętrznym budynku.

Typizacja specjalistyczna

Definiując typizację uniwersalną i specjalistyczną wyjaśniono, że:

– budynki i budowle o określonym przeznaczeniu są projektowane przy użyciu metody typizacji specjalistycznej,

– budynki i budowle o wielostronnym zastosowaniu można projektować i wykorzystując typizację uniwersalną, i typizację specjalistyczną (program na uprawnienia budowlane).

Na początku prac typizacyjnych w pierwszej kolejności uwzględniono budynki, które są obiektami pomocniczymi i usługowymi. Spowodowane to było tym, że nie sprawiają one trudności dla projektowania typowego. Typizacja specjalistyczna w grupie obiektów pomocniczych dotyczyła przede wszystkim:

a) budynków składowych:

– magazyny surowców,

– magazyny gazów sprężonych, materiałów łatwopalnych i wybuchowych,

– składy paliw płynnych, smarów i olejów technicznych,

– magazynów specjalnych,

b) budynki transportowo-komunikacyjne:

– garaże,

– stajnie,

– parowozownie,

– nastawnie,

– wagownie kolejowe i drogowe,

– budynki energetyczne: kotłownie, transformatornie.

Z kolei obiektami usługowymi, które uwzględniono w programie typizacji są:

– budynki administracyjne,

– portiernie,

– wartownice,

– remizy straży pożarnej,

– ambulatoria,

– przychodnie,

– łaźnie,

– pralnie,

– budynki społeczne: żłobki, hotele robotnicze, stołówki (program przygotowujący do uprawnień budowlanych).

Opracowania

Opracowania tego typu nie spełniły oczekiwań. Spowodowane to jest tym, że:

– sporadycznie podchodzono do typizacji budynków, które nie powstawały na odpowiednio przeanalizowanych założeniach,

– projektowanie typowe było urywkowe, a nie ujęte w serie.

Idealnym przykładem jest typizacja strażnic pożarowych. Ich typizacja odbywała się jednocześnie i w szeregu resortów przemysłowych, jak i w innych resortach, które w jakiś sposób miały do czynienia z zagadnieniami bezpieczeństwa pożarowego. W rozwiązaniach przeważały informacje o tym, co inwestorzy by chcieli mieć i nie przyniosło to zaspokojenia zapotrzebowania na projekty.

Za każdym razem wybierając projekt potrzebne były daleko idące adaptacje. Powodowało to, że typizacja traciła sens, a w przypadku projektów nowych zakładów przemysłowych z reguły nie było opcji na to, żeby wykorzystać gotowy projekt strażnicy. Zmieniło się to w momencie, kiedy:

– ustalono podział zakładowych straży pożarnych na 5 typów,

– ustalono liczebność załogi,

– wzięto pod uwagę wyposażenie, które przewidziano w Zarządzeniu Ministra Gospodarki Komunalnej z dn. 15. XII. 1952 r (program jednolite akty prawne na egzamin uprawnienia).