Samowola budowlana

Samowolą budowlaną nazywamy prowadzeniem inwestycji budowlanych, które nie posiadają wymaganego pozwolenia na budowę oraz koniecznego zgłoszenia robót. O samowoli będziemy mówić nie tylko przy wybudowaniu domu, bez pozwolenia, ale również przy przystąpieniu do robót budowlanych bez pozwolenia. Ogólnie rzecz biorąc do samowoli budowlanych dochodzi często już w trakcie użytkowania wybudowanego obiektu, gdy na przykład właściciel postanowi rozbudować lub nadbudować budynek, nie występując o pozwolenie na budowę. (testy uprawnienia budowlane) Takie kroki są niedozwolone i uważa się je jako samowolę budowlaną, a takie zjawisko podlega karze. Inspektor budowlany podejmuje decyzję czy dany obiekt przyporządkowuje się do samowoli budowlanej oraz czy zostały naruszone przepisy prawa budowlanego.

Kroki jakie powinien powziąć inwestor

Jeśli inwestor dopuści się samowoli budowlanej, to inspektor nadzoru budowlanego powinien nakazać rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, który jest w budowie albo został już wybudowany bez wymaganego pozwolenia na budowę. Taką zasadę przewiduje ustawa prawa budowlanego. Istnieją jednak przepisy ustawy, które przewidują wyjątki od tej zasady. Taką samowolę należy zalegalizować, aby to uczynić należy złożyć odpowiednie dokumenty do należytej instytucji (egzamin na uprawnienia budowlane 2019) . Jeżeli chodzi o obiekty, które są objęte pozwoleniem na budowę są to głównie takie dokumenty jak projekty budowlane, zaświadczenia o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującymi miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, które wydaje wójt, burmistrz lub prezydent albo finalną decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Nie może zabraknąć również dokumentów, które będą poświadczać o kompletności projektu budowlanego, a także  posiadać wymagane opinie, uzgodnienia, pozwolenia i sprawdzenia.

Legalizacja samowoli budowlanej

Na podstawie artykułu (art. 48 ust. 2) prawa budowlanego możliwość zalegalizowania samowoli budowlanej wykorzystać można tylko w sytuacji gdy dana budowa:

• zawiera ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który jest aktualny i obowiązujący oraz zgodny z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym
• jeżeli nie ma obowiązujacego miejscowego planu zagospodarowaniu przestrzennego, to musi być zgodna z warunkami zabudowy i zagospodarowania terenu, które wyznaczone są w ostatecznej decyzji (uprawnienia budowlane)
• obiekt budowlany musi być zgodny z prawem, nie może przeczyć przepisom techniczno-budowlanym

Jednym z warunków zalegalizowania samowolnie wzniesionego obiektu jest uiszczenie opłaty legalizacyjnej. Sposób obliczenia jej wysokości precyzyjnie określają przepisy Prawa budowlanego. Inwestor, który pragnie zalegalizować obiekt musi dostarczyć organowi nadzoru budowlanego prowadzącemu postępowanie, dokumenty, o których mowa w art. 48 ust. 3 ustawy – Prawo budowlane. (egzamin ustny na uprawnienia budowlane)