Budynki, które łączą w sobie cechy powszechnego budownictwa kubaturowego oraz budownictwa przemysłowego, nazywa się osobowymi dworcami kolejowymi (pytania na egzamin ustny do uprawnień). Specyficznymi obiektami budownictwa kolejowego są:
– nastawnie,
– posterunki zwrotniczowskie oraz posterunki blokowe odstępowe, które wiążą się z nastawniami.
Do grupy tego typu zalicza się również:
– schroniska dla robotników służby ruchu,
– strażnice dla dróżników przejazdowych,
– garaże dla wózków i drezyn motorowych,
– zajezdnie dla lokomotyw manewrowych,
– podstacje elektrotrakcyjne wraz z własnymi warsztatami,
– kabiny sekcyjne,
– budynki odcinka sieciowego,
– posterunki rewidentów wagonowych i manewrowych,
– akumulatornie,
– kompresornie do prób hamulców,
– zajezdnie wózków akumulatorów,
– budynki wag wagonowych,
– odkażalnie i oczyszczalnie wagonów,
– budynki zaplecza napraw i rewizji wagonów.
Do elementów wyposażenia towarowych stacji kolejowych należą:
– rampy,
– place ładunkowe,
– magazyny (egzamin ustny na uprawnienia budowlane).
Na odcinku obsługi pasażerów konieczne jest zapewnienie pasażerom wygody i bezpieczeństwa. Elementami, które spełniają te zasady są:
– wiaty,
– przejścia wraz ze schodami,
– tunele podziemne,
– kładki nadziemne.
Lokomotywownia
Lokomotywownią jest zespół urządzeń, które znajdują się na stacji trakcyjnej. Urządzenia te obsługują lokomotywy, które pracują na przydzielonych do niej odcinków trakcyjnych.
Wyróżnia się lokomotywownie:
– parowozownie – lokomotywownie, które obsługują parowozy,
– elektrowozownie – lokomotywownie, które obsługują elektrowozy,
– motowozownie – lokomotywownie, które obsługują lokomotywy spalinowe oraz wagony motorowe.
Hale są budynkami, w których przechowuje się lokomotywy. Lokomotywownie można podzielić na:
a) główne:
– mieszczą się one w siedzibie oddziałów trakcyjnych,
b) lokomotywownie I i II klasy:
– w zależności od wielkości pracy, która wyraża się rocznym przebiegiem (w lokomotywo-kilometrach) lokomotyw, które należą do ich inwentarza,
c) lokomotywownie pomocnicze:
– są one miejscem, gdzie mają miejsce drobne naprawy bieżące i częściowe zaopatrzenie urządzeń lokomotywowni,
– są także miejscem, w którym odpoczywają drużyny.
Urządzenia lokomotywowni oraz budynki lokomotywowni powinny być tak zlokalizowane, żeby zabezpieczyć łatwy dostęp zarówno w układzie torowym, jak i drogowym, ze szczególnym uwzględnieniem tras przeciwpożarowych. Budynki powinny znajdować się bezpośrednio przy odpowiednich grupach torowych gospodarstwa trakcyjnego (egzamin na uprawnienia architektoniczne).
To, jaki jest układ poszczególnych zespołów budynków, zależy przede wszystkim od:
– przeznaczenia danego zespołu,
– procesu technologicznego,
– rodzaju obsługi trakcyjnej.
Budynki, które powstają w projektowanych zespołach budynków z reguły mają kształt prostokąta. Na jego bazie mogą powstawać układy halowe typu schodkowego lub typu rozbudowanego.
Parowozownie
Urządzenia, które znajdują się w parowozowni należy rozmieścić w taki sposób, który pozwoli na zapewnienie postępowego ruchu parowozów podczas wykonywanie czynności przygotowania parowozów do drogi. Dotyczy to przede wszystkim:
– powierzchownych oględzin parowozu,
– ładowania węgla i piasku,
– czyszczenia paleniska, popielnika i dymnicy z jednoczesnym nabieraniem wody, smarów, czyściwa i środków do zmiękczania wody,
– przedmuchiwania płomieniówek kotła z zewnętrznym oczyszczaniem parowozu,
– przeglądu i przygotowania parowozu do dalszej czy powrotnej drogi z ewentualnym wykorzystaniem hali parowozowej,
– obracania parowozu z podstawieniem go na tory postoju pod nadzór lub w celu objęcia parowozu przez drużynę i odjazd.
Urządzenia trakcyjne umieszcza się najczęściej częściowo na drodze parowozu do hali. Z kolei pozostałe urządzenia mają układ równoległy do nich na drodze powrotnej do pociągu.