Chcąc otrzymać dobry gatunek wyrobów należy odpowiednio przygotować masę. Musi być ona jednolita i razem z wodą tworzyć plastyczny rodzaj ciasta. Jeżeli glina jest za bardzo plastyczna, należy dodać do niej schudzające materiały takie jak żużel, piasek, trociny czy miał węglowy (uprawnienia budowlane).
Odpowiednie przygotowanie masy
Jak przygotować odpowiedni rodzaj masy?
Aby przygotować masę można użyć do tego naturalne, prymitywne sposoby przerabiania gliny oraz najprostsze z dostępnych mieszadeł. Można także dokonać tego w zmechanizowany sposób, za pomocą maszyn (testy uprawnienia budowlane). Mówiąc o prymitywnym sposobie przygotowania masy można wyróżnić następujące metody: dołowanie, usuwanie gliny z korzeni, mieszanie, wietrzenie oraz przemrażanie.
Dołowanie, usuwanie gliny oraz mieszanie
Dołowanie polega na zwożeniu gliny w otwarte doły, kanały, zbiorniki. Są one często zabudowane oraz posiadają pokrycie dachowe. Taka sytuacja ma miejsce, kiedy prace odbywają się zimą. Glina ulega skraplaniu oraz ubijaniu. W dalszym etapie pozostawia się ją w spokoju przez kilka dni. Metoda dołowania powoduje, że glina rozluźnia się i równomiernie nasyca wodą. Taki proces wspomagany zostaje przez grzyby oraz bakterie. Dołowanie znajduje zastosowanie nawet w cegielniach, które posiadają dobre wyposażenie maszynowe. Szczególnie korzysta się z tej metody, kiedy glina ma zostać użyta do delikatnych wyrobów, takich jak pustaki czy dachówka.
W przypadku zastosowania usuwania z gliny korzeni, kamienia i dodania schudzających materiałów, tego rodzaju metodę wykonuje się za pomocą najprostszych sposobów, przy użyciu ludzkiej siły.
Metoda mieszania glin oraz domieszek polega na mieszaniu tzw. wyrabiaczem. Jest to stalowy albo drewniany walec, zazwyczaj ma zwężenie u dołu. Znajduje się w nim pionowy wał, który jest zaopatrzony w poprzeczne noże. Podczas obracania wału glinę narzuconą od góry noże kroją oraz tłoczą ku dołowi i glina wydostaje się w ten sposób na zewnątrz (program egzamin uprawnienia 2021). Wkoło obrabiacza można znaleźć parę omurowanych albo odeskowanych dołów w celu moczenia gliny.
Przygotowanie masy za pomocą przemrażania i wietrzenia
Kiedy glina wydobywa się latem albo jesienią, układa się ją w pryzmy podłużne, na wysokość maksymalną do 1m oraz szerokość do 6 m. W takim ułożeniu pozostaje na całą zimę. Gdy jesień jest sucha, pryzmy powinny być zalane wodą. Wszystko po to, aby glina nasyciła się nią. Na wskutek oddziaływania mrozu, deszczu, wiatru glina rozdrabnia się i równomiernie nawilża. Wymywają się z niej niektóre ze szkodliwych rozpuszczalnych związków soli. Po zimie glina jest spulchniona i staje się podatna na dalsze procesy mechaniczne w celu jej przerobu. Taka metoda nosi nazwę przemrażania. Jej wadą jest konieczność posiadania dużych placów oraz duży koszt związany z robocizną podczas układania w pryzmy gliny.
Wietrzenie polega na układaniu gliny w taki sam sposób jak wiosną czy latem. Ma ona swoje przeznaczenie w późniejszych porach roku, jednak glina w tej metodzie nie zimuje. Na wskutek oddziaływania wiatru oraz deszczu glina staje się bardziej plastyczna. Jednak nie jest to tak dobra plastyczność, jak w przypadku przemrożenia (pytania na egzamin ustny do uprawnień).
