Metoda wyboru optymalnej liczby typów elementów konstrukcyjnych

W przypadku organizacji przemysłu budowlanego przede wszystkim nie można działać na żywioł czy na wyczucie (egzamin na uprawnienia budowlane). Dotyczy to szczególnie wytwórni, w których produkuje się m.in. elementy prefabrykowane.

Przeprowadzone wcześniej badania potwierdziły tezę, która mówi o tym, że konieczne jest, aby dążyć do jak najmniejszej liczby typorozmiarów elementów. Należy jednak wcześniej przygotować podbudowę techniczno – ekonomiczną. Dopiero praktyka budowlana pomoże stwierdzić, że niecelowe może się okazać w niektórych przypadkach to, że będzie się dążyć do ograniczonej liczby typorozmiarów elementów.

Jeżeli założy się, że za każdym razem uda się uzyskać zestaw elementów konstrukcyjnych, które będą zarówno przydatne, jak i uniwersalne do tego stopnia, że będzie można swobodnie kształtować przestrzeń, to może dojść do kilku zjawisk.

Na stopień zużycia materiałów wpływać będzie wprowadzenie typizacji oraz uniwersalizacji elementów. Im bardziej będą się powiększać przedziały parametrów projektowych, tym bardziej będzie to wzrastać. Dotyczy to np.:

– obciążeń użytkowych,

– wymaganej przewodności termicznej,

– wymaganej przewodności wilgotnościowej.

Z kolei zużycie materiału będzie mniejsze w momencie, kiedy parametry projektowe będą się zawężać (program na uprawnienia budowlane). Należy świadomie założyć najniekorzystniejsze parametry, żeby móc dążyć do zminimalizowania liczby typów elementów, które przeznaczone będą do masowej produkcji, której odbiorcą będzie ktoś anonimowy. Takie działanie doprowadzi do nadmiernego zużycia materiałów, że dążenie do minimalnej liczby typorozmiarów może stać się problematyczne z ekonomicznego punktu widzenia.

Sens typizacji

Sens typizacji można stracić w momencie, kiedy zaprojektuje się dużo zróżnicowanych elementów, jednocześnie kierując się prawidłowym wykorzystaniem materiałów. W związku z tym nie da się tego podjąć zgodnie z prefabrykacją masową (pytania na egzamin ustny do uprawnień). To, co udałoby się zaoszczędzić, będzie trzeba wydać na:

– nowe formy,

– robociznę wielozmianową,

– uruchomienie nowych nitek produkcyjnych.

Ze względu na wielość nowych typów nie da się tak zaplanować produkcję, żeby można było produkować na magazyn. Przez to konieczne się wydaje produkowanie towaru pod konkretne zlecenie. Przez to wydłuża się cykl realizacji inwestycji budowlanych, a także następuje podrożenie kosztów. Z tego wynika, że nie zawsze ekonomiczne jest dążenie, żeby produkować jak najmniejszą liczbę typów ze względu na ewentualność nadmiernego zużycia i niewykorzystania materiałów. Nie trzeba też ściśle przestrzegać stosowania materiałów zgodnie z faktyczną potrzebą eksploatacyjną w konkretnym elemencie, żeby dążyć do zwiększenia ilości typów wyrobów.

Ekonomiczne jest zatem, żeby znaleźć minimalną liczbę typów elementów, które będą kompletem zestawów konstrukcyjnych. Będzie to kompromis ekonomiczny pomiędzy:

– zużyciem i ewentualnym niewykorzystaniem eksploatacyjnym materiałów,

– nadmiernym nakładem robocizny i kosztów nakładowych na usprzętowienie i oprzyrządowanie zakładów ze względu na dużą liczbę typorozmiarów.

Liczba typorozmiarów zależna będzie od:

– aktualnej sytuacji gospodarczej,

– zasobów materiałowych,

– rezerw robocizny

– innych czynników wcześniej wymienionych.

Będzie można świadomie działać w tym temacie w momencie, kiedy przede wszystkim założy się i przyjmie uproszczoną metodę określania liczby typorozmiarów. Jeżeli będzie do dyspozycji nadmiar robocizny oraz deficyt materiałów (lub w odwrotnej sytuacji), to można specjalnie przesuwać w optymalne miejsce punkt ekstremalny, który będzie wyznaczał liczbę typów elementów. Wszystko jednak zależy w sporym stopniu od aktualnej sytuacji gospodarczej w kraju (programy do uprawnień architektonicznych).