Wybór kształtu przekroju poprzecznego tunelu zależy przede wszystkim od rodzaju gruntu (program na uprawnienia budowlane). Ze względu na to, że w przypadku niektórych metod wykonawstwa wraz z wyborem metody określa się także kształt przekroju, konieczne jest nieominięcie zależności. Dotyczy to szczególnie wyboru jako podstawowego sposobu budowy metody tarczowej z tubingów prefabrykowanych. Tam przekrój poprzeczny tunelu jest kołowy. Należy pamiętać przede wszystkim to, że metoda ta jest o wiele bardziej ekonomiczna w przypadku gruntów spoistych plastycznych lub twardoplastycznych niż w gruntach piaszczystych.

Podczas wykonywania budowli podziemnych, które charakteryzują się niewielkim zagłębieniem, najbardziej odpowiednim kształtem przekroju jest prostokąt. W przypadku takich budowli zasadniczym kierunkiem działania obciążenia jest kierunek pionowy. Z kolei parcie boczne charakteryzuje się tym, że ma swoją najmniejszą wartość.

W przypadku prostokątnego kształtu wykopu najekonomiczniejszym kształtem obudowy jest obudowa, która jest prostokątem.

Przeguby w konstrukcjach podziemnych

W konstrukcjach podziemnych nie zaleca się stosowania przegubów (program na uprawnienia budowlane w wersji android). Stal, która występuje w przegubach powinna być otulona betonem. Dzięki temu będą one pracować zgodnie ze schematem statycznym. Beton musi je tak otulać, żeby woda gruntowa nie przenikała do prętów zbrojenia. Nie może ona doprowadzić do ich korozji. Nawet najstaranniejsze wykonanie izolacji nie może zapewnić absolutnej szczelności, szczególnie przy nieznacznej grubości konstrukcji w miejscu przegubu.

Zbrojenie przekroju obudowy

To, jaki rodzaj zbrojenia przekroju obudowy się wybierze, zależy przede wszystkim od wyboru metody wykonawstwa robót.

Żelbetu nie należy stosować w przypadku budowli, które wykonuje się nie na całym przekroju poprzecznym jednocześnie, a fragmentami. Spowodowane to jest tym, że rzadko kiedy jest możliwość uniknięcia konieczności odginania prętów stalowych w okolicach przerw roboczych. Idealnym przykładem jest sytuacja podczas wznoszenia pod ziemią obudowy komory metodą belgijską. Zbudowana jest one ze:

– sklepienia górnego – kalotowego,

– ścian bocznych,

– sklepienia dolnego – spągowego.

Roboty wykonuje się fragmentami, najczęściej pod osłoną obudowy czasowej. Podczas wspomnianej metody w pierwszej kolejności najpierw wykonuje się sklepienia oparte na gruncie. Zaczynają pracować, zanim wykona się ściany tunelu.

Przez to, że przerwa robocza wypada w miejscu oparcia sklepienia, niemożliwe jest zastosowanie tu zbrojenia w przekroju (egzamin ustny uprawnienia architektoniczne – pytania). Konieczne jest wykonanie sklepienia z betonu, który nie jest zbrojony. Czasami konieczne okazuje się zastosowanie przerw zbrojenia w takich miejscach, które nie są odpowiednie dla schematu statycznego budowli. Wówczas często trzeba dostosowywać schematy konstrukcyjne do warunków, które wynikają z wykonawstwa robót.

Trudne warunki pracy budowli podziemnych betonowych, które otoczone są gruntem o różnych właściwościach chemicznych i często zawierają czynniki agresywne dla betonu, a także najczęściej są zanurzone w wodzie gruntowej wymagają, aby ściany budowli miały wystarczającą grubość. Dzięki temu są one bardziej odporne na działanie czynników korodujących. Trudności związane z izolowaniem ścian zewnętrznych powodują, że nawet przy obecności takiej izolacji podstawowym czynnikiem ich szczelności jest wystarczająca grubość obudowy.

Zjawisko samouszczelniania się betonu

Zjawisko samouszczelniania się betonu ma miejsce wtedy, kiedy z roztworu wydzielają się pewne związki wapnia bądź żelaza. Dodatkowo zmieniają one swoją postać z rozpuszczalnych w związki nierozpuszczalne. Ma ono miejsce wyłącznie wtedy, kiedy ściana budowli charakteryzuje się odpowiednią grubością (egzamin na uprawnienia architektoniczne). Z tych powodów nie powinno się projektować ścian budowli podziemnych, które są zanurzone w wodzie gruntowej o grubości mniejszej niż 25-30 cm. Głównym powodem jest to, że przy tej grubości zaczyna zachodzić proces samouszczelniania się betonu.

Dodatkowo konstrukcja obudowy, która ma większą grubość, pozwala na zmniejszenie w niej ilości stali zbrojeniowej. Jest to bardzo korzystne.