Zmiana cech mieszanki podczas transportu
Mieszanka może zmieniać swoje cechy podczas dłuższego transportu, w warunkach obniżonych lub podwyższonych temperatur otoczenia mieszanka (egzamin ustny uprawnienia budowlane – pytania). Dzieje się tak na skutek zjawisk, które zachodzą w mieszance podczas transportu.
Najczęstszymi oznakami zmian cech mieszanki są:
– utrata urabialności,
– pogorszenie się właściwości technologicznych mieszanki.
Zmiany cech mieszanki powoduje zmniejszenie się ilości wolnej wody w mieszance, która następują na skutek:
– odparowania wody z mieszanki z powodu podwyższonej temperatury otoczenia oraz przepływu powietrza,
– reakcji hydratacji – przy kontakcie wody z cementem zachodzą takie reakcje, które wiążą wodę,
– zmniejszenie aktywności superplastyfikatora wraz z upływem czasu transportu,
– wzrostu wodożądności wywołanego rozcieraniem słabych ziaren kruszywa i aglomeratów ziaren cementu,
– absorpcji wody przez kruszywo, zwłaszcza porowate.

Wiedząc o takich zjawiskach można ograniczyć lub nawet zapobiec niektórym procesom, żeby zachować właściwości mieszanki betonowej (materiały do egzaminu na uprawnienia budowlane). Na etapie projektowania składu betonu należy tak dobrać jakościowo i ilościowo składniki, żeby spełniły one i standardowe wymagania, i zapewniły odpowiednią stabilność właściwości mieszanki do czasu dostarczenia jej na budowę.
Jedna z norm nie pozwala na dodawanie wody i domieszek do mieszanki betonowej na etapie dostarczania. Jednak w szczególnych przypadkach (żeby np. osiągnąć określoną wartość konsystencji) jest to możliwe. Należy jednak spełnić poniższe warunki:
– nie zostaną przekroczone wartości graniczne, które są dopuszczalne w specyfikacji,
– dodanie domieszki było uzgodnione w projekcie mieszanki betonowej.
Jest to działanie na odpowiedzialność producenta. Za każdym razem konieczne jest, żeby w dowodzie dostawy betonu towarowego wpisać ilość dodatkowej wody lub domieszki dodanej do mieszarki samochodowej.
Temperatura mieszanki betonowej
Kolejne wymaganie odnośnie mieszanki betonowej dotyczy jej temperatury w momencie dostarczenia (egzamin na uprawnienia architektoniczne). Nie może być ona niższa niż 5°C, a także nie może być wyższa niż 30°C. W sytuacji, gdy transport ma miejsce w niższych temperaturach bądź w trakcie upałów, projektant musi przeprowadzić rachunek bilansu energii cieplnej. Należy w nim wziąć pod uwagę:
– czynniki wyszczególnione,
– rodzaj stosowanego środka transportu,
– izolacyjność ścian środka transportu,
– czas transportu,
– temperaturę otoczenia.
Ważne jest, żeby projekt składu mieszanki uwzględniał:
– jakość składników,
– ilość składników,
– temperaturę wyjściową.
Projekt za każdym razem powinien być oparty na doświadczeniu przeprowadzonym w konkretnych warunkach. W związku z tym powinno się prowadzić bank danych, w których będą projekty składu mieszanek oraz wyniki badań kontrolnych przeprowadzonych dla różnych warunków otoczenia i parametrów logistycznych.
Tam, gdzie klimat jest chłodny i występują kilkudziesięciostopniowe mrozy, mieszanka jest przewożona w specjalnych mieszarkach samochodowych, które są wyposażone w specjalnie izolowane lub ogrzewane spalinami płaszcze pojemnika obrotowego. W sytuacji, gdy klimat jest gorący, to wykorzystuje się osłony ocieniające oraz zrasza się mieszarki wodą.
Czas transportu mieszanki betonowej
Czas transportu mieszanki betonowej jest szczególnym wymogiem technicznym. Całkowity czas, który upływa od momentu przygotowania mieszanki betonowej w zakładzie produkcyjnym do chwili jej wbudowania, musi być krótszy od czasu wiązania betonu w danych warunkach atmosferycznych (egzamin ustny uprawnienia architektoniczne – pytania). Betoniarki samochodowe należy rozładować w ciągu 90 minut od pierwszego kontaktu z cementem w momencie, gdy temperatura otoczenia nie przekracza + 20°C.