Kim jest inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy?

Inspektor (Technik) bezpieczeństwa i higieny pracy zajmuje się współtworzeniem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Może być zatrudniany na stanowiskach:

inspektor ds. bezpieczeństwa i higieny pracy,

starszy inspektor ds. bezpieczeństwa i higieny pracy,

specjalista ds. bezpieczeństwa i higieny pracy.

O tym jakie stanowisko zajmuje technik BHP decydują: wielkość zakładu pracy, rodzaj i stopień złożoności technologii produkcji, schemat organizacyjny zatrudniającej go komórki BHP.

Do zadań technika bhp należy kontrolowanie warunków pracy oraz przestrzegania, przez pracowników, zasad i przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, a następnie informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach i przedkładanie propozycji, mających na celu usunięcie stwierdzonych zagrożeń lub nieprawidłowości.

Co najmniej raz w roku technik bhp sporządza analizę stanu bezpieczeństwa pracy zawierając w niej propozycje rozwiązań organizacyjnych i technicznych prowadzących do poprawy warunków pracy oraz eliminacji zagrożeń dla życia lub zdrowia pracowników.

Konkurencja i postęp techniczny sprawiają, że pracodawca chcąc uzyskać lepsze wyniki ekonomiczne inwestuje, przeprowadza modernizację zakładu, czy też zmienia technologię. Zadaniem technika bhp jest w takim wypadku (już na etapie założeń i dokumentacji) zgłaszanie wniosków, dotyczących wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, a po zakończeniu przedsięwzięcia udział w przekazywaniu użytkownikowi nowych lub modernizowanych obiektów, urządzeń produkcyjnych, a także innych urządzeń, wpływających na warunki pracy. Chodzi bowiem o realizowanie zasady, że każda zmiana warunków wytwarzania powinna jednocześnie przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa pracy.

 

Czym zajmuje się inspektor bhp

Jednym z elementów ochrony pracowników przed zagrożeniami na stanowisku pracy jest prawidłowo opracowana instrukcja, określająca w jaki sposób pracownik powinien wykonywać swe obowiązki lub w jaki sposób bezpiecznie obsługiwać maszynę czy urządzenie. Instrukcje takie opracowują służby techniczne lub technologiczne, a rolą technika bhp jest opiniowanie tych instrukcji zwłaszcza w części określającej zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

W wielu wypadkach procesy technologiczne powodują, że na stanowiskach pracy występują czynniki szkodliwe dla zdrowia pracowników (np. hałas. pyły, substancje chemiczne, substancje rakotwórcze itp.). Pracodawca zobowiązany jest do zapewnienia regularnych pomiarów stężeń i natężeń tych czynników na stanowiskach pracy. Wyniki tych pomiarów zwykle trafiają do technika bhp, który je interpretuje i na tej podstawie określa rodzaj i stopień ryzyka na jakie narażeni są pracownicy.

Doświadczony pracownik służby bhp nie poprzestaje oczywiście na określeniu zagrożeń, ale potrafi doradzić (zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy) jakie środki ochrony zbiorowej lub indywidualnej należy zastosować, by występujące ryzyko wyeliminować lub przynajmniej ograniczyć.

 

Badania lekarskie

Stałym elementem działalności technika bhp jest współpraca z lekarzem przemysłowym. Najczęściej polega ona na pomocy w organizowaniu badań lekarskich, ale częste są wspólne wizytacje stanowisk pracy i pomieszczeń socjalnych. Technik bhp razem z lekarzem przemysłowym analizuje przyczyny zachorowań na choroby zawodowe i określa działania zapobiegawcze.

Niejednokrotnie podczas badań lekarskich okazuje się, że stan zdrowia pracownika nie pozwala na zatrudnienie go na określonym stanowisku lub w konkretnych warunkach. Lekarz formułuje wówczas stosowne zalecenia, czy przeciwwskazania. Rola technika bhp polega na wyegzekwowaniu od pracodawcy, by respektowano wydane zalecenia lekarskie. Jako pracownik służby bhp ma uprawnienie pozwalające mu odsuwać od pracy osoby, dla których praca na określonym stanowisku jest szkodliwa.

 

Wypadki przy pracy

Konsekwencją nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy są często wypadki przy pracy. Okoliczności i przyczyny tych wypadków ustalają dwuosobowe zespoły powypadkowe, w których wiodącą rolę odgrywa technik BHP.

Dochodzenie powypadkowe prowadzone jest w celu ustalenia okoliczności wypadku, określenia nieprawidłowości, które go spowodowały, stwierdzenia czy i jakie przepisy naruszył pracodawca oraz określenia zaleceń profilaktycznych.

Chcąc ten cel zrealizować pracownik służby bhp jest po trosze detektywem, musi szybko i bezbłędnie wykazać związki przyczynowo-skutkowe, zachowując przy tym umiar i obiektywizm. Prowadzenie dochodzenia powypadkowego wiąże się z koniecznością sporządzenie wielu dokumentów (protokół oględzin miejsca wypadku, protokoły przesłuchań poszkodowanego i świadków itp.), stanowiących podstawę do opracowania najważniejszego z nich – protokołu powypadkowego.

Po zakończeniu dochodzenia powypadkowego, technik bhp często tworzy zarządzenia, określające środki profilaktyczne, terminy ich wykonania i osoby odpowiedzialne za pełną i terminową realizację.

Do obowiązku technika bhp należy prowadzenie wstępnego szkolenia pracowników, podejmujących pracę u danego pracodawcy. Prowadzenie innych form szkolenia może stanowić źródło jego dodatkowych dochodów.

Zadaniem technika bhp jest wcześniejsze sygnalizowanie nieprawidłowości w zakresie bhp i inicjowanie działań zmierzających do ich wyeliminowania. Ma to na celu uchronienie pracodawcy przed niekorzystnymi skutkami kontroli przeprowadzanych przez funkcjonariuszy państwowych organów nadzoru nad warunkami pracy. Napotkawszy nieprawidłowości w przedsiębiorstwie, mogą oni podejmować dolegliwe dla pracodawcy decyzje, począwszy od wymierzenia kary pieniężnej, a skończywszy na odsunięciu pracowników od pracy na zagrożonych stanowiskach, co w praktyce może oznaczać zaprzestanie działalności gospodarczej. Pracownik służby bhp nadzoruje realizację i terminowość wykonywania zaleceń pokontrolnych i prowadzi niezbędną korespondencję w tej sprawie.

Zaniedbanie obowiązków

Realizując tak szeroki zakres zadań technik bhp jest wyposażony w szereg uprawnień.

Prawo prowadzenia kontroli stanu bezpieczeństwa pracy na wszystkich stanowiskach pracy uprawnia pracownika służby bhp do występowania z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń. W wypadku stwierdzenia bezpośrednich zagrożeń dla zdrowia lub życia pracownika, technik ma prawo wnioskować o niezwłoczne wstrzymanie pracy maszyny, a w drastycznych sytuacjach, wstrzymanie pracy w całym zakładzie lub jego części.

Pracownik służby bhp wnioskuje do pracodawcy o ukaranie pracownika odpowiedzialnego za zaniedbanie obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, ale także o nagradzanie pracowników wyróżniających się w działaniach na rzecz poprawy warunków pracy.

Technik bhp część dnia poświęca na czynności kontrolne na terenie zakładu, a pozostałą część dnia na sprawy administracyjno-biurowe (opracowanie dokumentacji powypadkowej, redagowanie zaleceń, prowadzenie wymaganych rejestrów, prowadzenie korespondencji itp.). Ostatnio pracownicy służby bhp wykorzystują programy komputerowe, ułatwiające gromadzenie i analizowanie wielu danych, dotyczących miejsca i warunków pracy, a od niedawna pomocne także w analizowaniu wypadków przy pracy.