Czy kierownik budowy może być inspektorem nadzoru? Sprawdź!

Czy kierownik budowy może być inspektorem nadzoru na tej samej budowie?

Nie, kierownik budowy nie może jednocześnie pełnić funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego na tej samej budowie. Jest to wyraźnie zabronione przez Prawo budowlane, a zakaz ten wynika z kilku kluczowych powodów, takich jak konflikt interesów, różnice w obowiązkach oraz konieczność zachowania obiektywnej kontroli nad realizacją inwestycji.

Warto szczegółowo omówić, dlaczego przepisy prawa jednoznacznie uniemożliwiają łączenie tych dwóch funkcji i jakie konsekwencje mogłoby to nieść dla procesu budowlanego.

Zakaz ustawowy – podstawa prawna

Kwestia zakazu łączenia funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego została uregulowana w art. 24 ust. 1 ustawy Prawo budowlane. Przepis ten jednoznacznie stwierdza, że:

„Łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest dopuszczalne.”

Oznacza to, że jedna osoba nie może jednocześnie zarządzać procesem budowy i jednocześnie nadzorować wykonywanych prac w imieniu inwestora.

Przepis ten ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia prawidłowego przebiegu budowy, ponieważ łączenie tych ról mogłoby prowadzić do licznych nadużyć i nieprawidłowości w nadzorze budowlanym.

Konflikt interesów – dlaczego nie można łączyć ról?

W procesie budowlanym kierownik budowy i inspektor nadzoru inwestorskiego pełnią kluczowe, ale odmienne funkcje, które są ściśle określone przez prawo budowlane. Ich zadania i odpowiedzialność różnią się w sposób fundamentalny, ponieważ każda z tych osób reprezentuje inną stronę procesu inwestycyjnego.

Łączenie obu ról w jednej osobie prowadziłoby do konfliktu interesów, w którym ta sama osoba musiałaby kontrolować swoją własną pracę, co jest niedopuszczalne zarówno z prawnego, jak i etycznego punktu widzenia.

Kierownik budowy – przedstawiciel wykonawcy

Kierownik budowy to osoba, która zarządza procesem budowlanym w imieniu wykonawcy. Jest odpowiedzialny za organizację i realizację prac budowlanych zgodnie z dokumentacją projektową, przepisami prawa oraz sztuką budowlaną. Jego główne zadania obejmują:

✅ Organizację budowy – zapewnienie sprawnego przebiegu robót budowlanych oraz ich terminowej realizacji.
✅ Nadzór nad pracownikami i wykonawcami – koordynowanie ich działań oraz kontrolowanie postępów prac.
✅ Dbanie o bezpieczeństwo na placu budowy – kierownik budowy czuwa nad przestrzeganiem zasad BHP.
✅ Prowadzenie dziennika budowy oraz kompletowanie dokumentacji inwestycji.
✅ Zapewnienie zgodności realizacji z projektem budowlanym oraz uzyskanym pozwoleniem na budowę.

Kierownik budowy działa w interesie wykonawcy, którego celem jest sprawna i ekonomiczna realizacja inwestycji. W praktyce oznacza to, że może dążyć do optymalizacji kosztów i czasu, co nie zawsze jest zgodne z interesami inwestora.

---

Inspektor nadzoru inwestorskiego – przedstawiciel inwestora

Z kolei inspektor nadzoru inwestorskiego to osoba, która sprawuje nadzór inwestorski i reprezentuje inwestora, dbając o jakość i zgodność wykonywanych robót z projektem oraz obowiązującymi przepisami. Jego podstawowe obowiązki obejmują:

✅ Kontrolowanie jakości robót budowlanych – inspektor sprawdza, czy prace są wykonywane zgodnie z projektem budowlanym oraz normami budowlanymi.
✅ Sprawdzanie zgodności stosowanych materiałów – monitoruje, czy używane materiały są zgodne z zatwierdzoną dokumentacją oraz odpowiednie pod względem jakości.
✅ Egzekwowanie poprawek i eliminowanie nieprawidłowości – inspektor nadzoru inwestorskiego może wydać polecenia kierownikowi budowy w przypadku wykrycia uchybień.
✅ Odbiór robót ulegających zakryciu – np. instalacji elektrycznych, fundamentów czy przewodów kominowych.
✅ Nadzór nad poszczególnymi etapami budowy oraz zgodność z projektem i warunkami pozwolenia na budowę.

Jego zadaniem jest ochrona interesów inwestora, co oznacza, że może kwestionować decyzje kierownika budowy, jeśli uzna, że nie są one zgodne z projektem lub standardami budowlanymi.

---

Konflikt interesów – dlaczego łączenie tych funkcji jest niemożliwe?

Gdyby ta sama osoba pełniła funkcję kierownika budowy oraz inspektora nadzoru inwestorskiego, doszłoby do rażącego konfliktu interesów. Oznaczałoby to bowiem, że:

❌ Ta sama osoba kontroluje własne działania – nie ma żadnej niezależnej weryfikacji jakości prac budowlanych.
❌ Brak obiektywnej kontroli – kierownik budowy, będąc jednocześnie inspektorem nadzoru, mógłby przymykać oko na nieprawidłowości, by uniknąć dodatkowych kosztów i opóźnień.
❌ Zagrożenie dla jakości i bezpieczeństwa inwestycji – bez zewnętrznego nadzoru istnieje ryzyko stosowania tańszych materiałów lub wykonywania robót niezgodnie z dokumentacją projektową.
❌ Nieuczciwość wobec inwestora – inwestor nie miałby pewności, że jego interesy są rzeczywiście chronione, skoro osoba odpowiedzialna za nadzór jest jednocześnie wykonawcą prac.

Przykładowo, jeśli na placu budowy zostanie użyty materiał gorszej jakości niż przewidziany w projekcie, inspektor nadzoru inwestorskiego powinien zgłosić nieprawidłowość i wymusić poprawki. Jednak gdyby był jednocześnie kierownikiem budowy, miałby interes w zatajeniu problemu, aby uniknąć dodatkowych kosztów i opóźnień.

Czy są wyjątki od zakazu?

Nie, nie istnieją wyjątki pozwalające na pełnienie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego na tej samej budowie. Prawo budowlane jednoznacznie zabrania łączenia tych ról, a przepisy nie przewidują żadnych sytuacji, w których odstępstwo od tego zakazu byłoby możliwe.

Zakaz ten ma na celu zapewnienie transparentności procesu budowlanego, eliminację konfliktu interesów oraz utrzymanie wysokiej jakości nadzoru budowlanego.

Bezwzględny zakaz łączenia funkcji – podstawa prawna

Zakaz łączenia ról kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego został określony w art. 24 ustawy Prawo budowlane. Przepis ten jasno wskazuje, że:

„Łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest dopuszczalne.”

Co to oznacza w praktyce?

• Nie ma żadnych wyjątków – żadna okoliczność nie pozwala na odstępstwo od tej zasady.
• Nie można powoływać tej samej osoby do obu ról na tej samej inwestycji, niezależnie od jej kwalifikacji, doświadczenia czy specyfiki budowy.
• Zakaz dotyczy także kierownika robót – podobnie jak kierownik budowy, kierownik robót również nie może pełnić funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego na tej samej inwestycji.

Ustawodawca przewidział ten zakaz w celu zapewnienia obiektywnej i niezależnej kontroli nad procesem budowlanym.

Cel przepisu – dlaczego nie można łączyć tych funkcji?

Zakaz ten ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia jakości i bezpieczeństwa inwestycji budowlanych. Wprowadzenie go do Prawa budowlanego wynika z kilku fundamentalnych powodów:

1. Eliminacja konfliktu interesów

✅ Kierownik budowy reprezentuje wykonawcę i odpowiada za realizację prac zgodnie z projektem oraz przepisami.
✅ Inspektor nadzoru inwestorskiego działa w imieniu inwestora i jego zadaniem jest kontrolowanie prawidłowości wykonywanych robót.
❌ Łączenie tych funkcji oznaczałoby, że ta sama osoba kontroluje i ocenia własne działania, co prowadziłoby do poważnego konfliktu interesów.

2. Niezależność nadzoru inwestorskiego

• Inspektor nadzoru inwestorskiego musi być osobą niezależną, by mógł skutecznie kontrolować i egzekwować poprawność robót budowlanych.
• Gdyby pełnił również funkcję kierownika budowy, nie miałby żadnego interesu w wykrywaniu błędów czy egzekwowaniu poprawek, co mogłoby prowadzić do obniżenia jakości wykonania budynku.

3. Transparentność procesu budowlanego

• Podział funkcji zwiększa przejrzystość procesu budowlanego, ponieważ każda z tych osób ma inne zadania i obowiązki.
• Dzięki niezależnej kontroli inwestor może mieć pewność, że budowa przebiega zgodnie z normami budowlanymi, a ewentualne nieprawidłowości zostaną wychwycone i naprawione na czas.

4. Uniknięcie ryzyka obniżenia jakości inwestycji

• Kierownik budowy, dążąc do ograniczenia kosztów i przyspieszenia robót, może podejmować decyzje niekorzystne z punktu widzenia jakości i trwałości budynku.
• Gdyby ta sama osoba była inspektorem nadzoru inwestorskiego, nie miałaby interesu w egzekwowaniu napraw lub poprawianiu wykrytych błędów.

Czy można łączyć inne funkcje?

Warto zauważyć, że Prawo budowlane nie zabrania łączenia innych ról w procesie inwestycyjnym, pod warunkiem posiadania stosownych uprawnień budowlanych.

✅ Dopuszczalne jest np.:

• Pełnienie funkcji inwestora i kierownika budowy – pod warunkiem, że inwestor posiada odpowiednie uprawnienia budowlane.
• Pełnienie funkcji inwestora i inspektora nadzoru inwestorskiego – również pod warunkiem posiadania stosownych uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności.

❌ Niedopuszczalne jest natomiast łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego na tej samej inwestycji, ponieważ to właśnie ta kombinacja prowadziłaby do konfliktu interesów.