Wewnątrz tych klas rozróżnia się również dwie klasy wytrzymałości wczesnej:
– o normalnej wytrzymałości wczesnej N,
– o wytrzymałości wczesnej R.
Cementy specjalne
Cementy specjalne wykorzystuje się wyłącznie w szczególnych przypadkach, które wynikają z warunków wykonawczych oraz eksploatacyjnych obiektu. Nie ma stałej liczby cementów specjalnych, ona cały czas rośne. Zgodnie z normą PN-B-19707 można wyróżnić takie rodzaje cementów specjalnych o:
– niskim cieple hydratacji – LH,
– wysokiej odporności na siarczany – HSR,
– o małej zawartości alkaliów (niskoalkaliczny) – NA.
Ważna jest wiedza o cieple, które wydziela się podczas procesu wiązania cementu (uprawnienia architektoniczne 2021). Jest to proces egzotermiczny. Wzrost temperatury w dużej masie betonu jest bezpośrednim następstwem egzotermicznego procesu hydratacji cementu. Taka sytuacja może mieć miejsce:
– w obiektach hydrotechnicznych,
– w obiektach oczyszczalni ścieków,
– podczas wykonywania fundamentów pod maszyny czy filary mostów.
Budując takie obiekty należy liczyć się z koniecznością zastosowania cementów, które charakteryzują się niskim ciepłem hydratacji (LH). Dzięki temu uda się uniknąć powstania naprężeń cieplnych i mikrospękań, co w efekcie mogłoby doprowadzić do zmniejszonej trwałości betonu.
Cementy HSR (high sulphuric resistance) charakteryzują się wysoką odpornością na siarczany. Pełnią one funkcję dodatkowego zabezpieczenia materiałowo-strukturalnego betonu przed środkami agresywnymi chemicznie.
Z kolei cementy o małej zawartości alkaliów (NA) można wykorzystywać wtedy, gdy stosuje się kruszywa, których reaktywne składniki mogą chodzić w reakcję z alkaliami. W efekcie wywołują one zarysowania i spękania betonu (egzamin ustny na uprawnienia architektoniczne).
Przechowywanie cementu
Zgodnie z normą PN-EN 206-1 w momencie dobierania cementu do określonego rodzaju betonu, trzeba zwrócić uwagę na:
– rodzaj robót,
– przeznaczenie betonu,
– warunki pielęgnowania (np. obróbka cieplna),
– wymiary konstrukcji (ilość ciepła wydzielana w trakcie procesu twardnienia),
– warunki środowiska, na które będzie narażona konstrukcja (oddziaływania środowiska w normie PN-EN 206-1 skalasyfikowano jako klasy ekspozycji),
– potencjalną reaktywność kruszywa z alkaliami zawartymi w składnikach betonu.
Ogólna przydatność cementu jest określona w normach PN-EN 197-1 lub PN-B-19707 dla cementów specjalnych. Najczęściej wybór cementu wpływa na trwałość betonu, zaprawy lub zaczynu, tzn. na:
– mrozoodporność,
– odporność chemiczną,
– ochronę zbrojenia.
Należy wybrać taki rodzaj cementu, który będzie zgodny z odpowiednimi normami i przepisami dotyczącymi użytkowania obiektu budowlanego.
Nie ma takiego cementu, który byłby najlepszy do wszystkiego (materiały do egzaminu na uprawnienia architektoniczne). Najczęściej jest tak, że trzeba zastosować cement więcej niż jednego rodzaju czy klasy. Wybór jest zależny od:
– dostępności,
– kosztów,
– wyposażenia i wyszkolenia obsługi,
– tempa realizacji budowy,
– wymagań dotyczących konstrukcji i jej otoczenia.
