Z reguły są to zespoły budynków, które znajdują się na wydzielonym terenie. Funkcje przechowywania pełni garaż lub place postojowe – parkingi. Funkcje obsługi pełnią stanowiska obsługi liniowej codziennej i okresowej oraz stanowiska obsługowo-naprawcze wraz z oddziałami pomocniczymi. Są to wewnętrzne stacje obsługi. Z kolei funkcja administrowania jest spełniana przez zespół pomieszczeń administracyjnych, socjalno-sanitarnych, hotelowych i gastronomicznych.
Wyróżnia się zajezdnie:
a) samochodów osobowych, ciężarowych lub specjalnych,
b) autobusów,
c) mieszane.
Zajezdnia samochodowa
Schemat technologiczny i organizacja pracy zajezdni
W układzie poszczególnych części istotny jest schemat technologiczny oraz organizacja pracy zajezdni. Dotyczy to sytuacji od momentu wjazdu samochodu do momentu wyjazdu z zajezdni. Dzięki dokładnym wyliczeniom technologicznym oraz przyjętemu systemowi pracy możliwe jest poznanie dokładnej liczby oraz rozmieszczenie poszczególnych stanowisk.
Stanowiska robocze należą do podstawowych elementów części obsługowej (jak wygląda egzamin na uprawnienia architektoniczne). Ze uwagi na technologię są one uniwersalne lub specjalizowane. Z kolei ze względu na ruch pojazdu wyróżnia się stanowiska robocze przelotowe lub ślepe.
Formowanie stanowisk w zespoły
Na koncepcję przestrzenną istotny wpływ ma sposób formowania stanowisk w zespoły. O tzw. systemie bramowym mówi się w sytuacji, kiedy są one ustawione szeregiem z indywidualnym wjazdem na każde stanowisko przez bramę. Z kolei system halowy ma miejsce wtedy, kiedy stanowiska są ustawiane wzdłuż pasa komunikacyjnego w jednoprzestrzennym wnętrzu ze wspólnym wjazdem i wyjazdem.
Rozmiary konstrukcji
Rozmiary konstrukcji określa się poprzez wymiar samochodu oraz jego parametry ruchowe. Znormalizowane minimalne szerokości pasów obok samochodu wynoszą:
a) dla obsługi między samochodem a ścianą lub między samochodami – 1,2 m,
b) na stanowisku mycia – 2,0 m (wraz z podręcznym warsztatem),
c) odległość między stropem garażu a dachem samochodu stojącego lub na podnośniku – ok. 0,5 m,
d) pas bezpieczeństwa – poziomo ok. 0,4 m.
Wymiary stanowiska samochodu osobowego są następujące:
a) w szeregu w osi modułu 3,00 lub 3,60 m,
b) stanowisko skrajne lub wydzielone – 3,60 lub 4,20 m,
c) długość stanowiska – 6,00 do 7,50 m,
d) wysokość – 3,20 m.
Stanowisko samochodu ciężarowego ma poniższe wymiary:
a) w szeregu w osi modułu: 4,2-4,5 m,
b) stanowisko skrajne lub wydzielone: 5,4- 6 m,
c) długość stanowiska: 12 m,
d) wysokość: 4,5 m.
Z kolei stanowisko autobusu ma takie wymiary:
a) w szeregu w osi modułu – 4,2-4,5 m,
b) stanowisko wydzielone – 6 m,
c) długość 15 m,
d) wysokość 4,5 m.
Wewnętrzny obieg ruchowy
Wewnętrzny obieg ruchowy jest zwykle zamknięty (szczegółowy program egzaminu na uprawnienia architektoniczne). Pojazdy obsługuje się najczęściej na zewnątrz obiegu. Z kolei parkowanie odbywa się na zewnątrz. Największą powierzchnię przeznacza się na miejsca postojowe. Z tego względu w wielkich zajezdniach, które charakteryzują się dużymi przebiegami dziennymi jednostek, stosuje się parkowanie odkryte.
Garaże zamknięte w zajezdniach są podobne do garaży miejskich. Jednak należy pamiętać o tym, że są one specjalistyczne. Z tego powodu ich wymiary są dopasowane do przechowywania:
– autobusów,
– samochodów ciężarowych,
– samochodów specjalnych lub specjalizowanych.
Wiata
Wiata jest formą pośrednią pomiędzy parkowaniem odkrytym a garażem zamkniętym. Zadaniem wiaty jest zabezpieczenie przed deszczem, śniegiem i słońcem. Najlepszym i najbardziej popularnym rodzajem wiaty jest wiata żelbetowa i prefabrykowana z lekkim pokryciem jednowarstwowym, zwykle azbestowo-cementowym (wybierz swój dostęp do programu uprawnienia architektoniczne).
