Cement nie powinien wykazywać odchyleń od wymagań normy przez następujący okres:
a) dla cementów zwykłych – ok. 90 dni,
b) dla cementów szybkosprawnych – 30-90 dni.
Po 28 dniach wytrzymałość cementów jest określana przez ich aktywność (uprawnienia architektoniczne). Zgodnie z normami polskimi i RWPG należy zbadać wytrzymałość cementów na zginanie i na ściskanie. Badanie cementów na zginanie odbywa się na beleczkach, które mają wymiary 4x4x16 cm i są wykonane z normalnej zaprawy. Z kolei badanie na ściskanie wykonuje się poprzez zginanie pozostałych połówek beleczek.
Wytrzymałość cementu
Przygotowanie próbek z zaprawy normalnej wg przepisów polskich
Poniższe przyrządy są niezbędne do tego, żeby wykonać próbki cementowe:
a) mieszarka mechaniczna do zaprawy:
– prędkość obrotowa miski: 8 obr/min,
– prędkość obrotowa walca mieszającego: 72 obr/min,
– wyłączenie samoczynne następuje po 20 obrotach miski,
b) forma stalowa do beleczek, w której można uformować jednocześnie 3 beleczki,
c) dwie skrzynki metalowe, betonowe lub drewniane – takie jak dla przechowywania placków przy badaniu pęcznienia.
Piasek normalny, który wykorzysta się do wykonania zaprawy, wydobywa się m.in. ze złóż piaskowych „Biała Góra” pod Tomaszowem Mazowieckim. Wyróżnia się piasek gruby i piasek drobny (pytania na egzamin ustny do uprawnień). Piasek gruby charakteryzuje się uziarnieniem:
– na sicie o oczkach kwadratowych 1,40 mm – pozostałość 1,5°/o,
– na sicie 0,71 mm – 98%, z czego 50-70% piasku powinno pozostać na sicie o oczkach 1,00 mm.
Z kolei uziarnienie piasku drobnego wygląda następująco:
– na sicie o oczkach 0,20 mm – pozostałość 14%, z czego 68-72% powinno pozostać na sicie 0,08 mm.
Dodatkowo piaski charakteryzują się:
a) piasek gruby:
– zawartość krzemu: 99% ciężarowo,
– straty przy wyżarzaniu: nie więcej niż 0,50% ciężarowo,
– zawartość składników piasku rozpuszczalnych w wodzie: nie więcej niż 0,05%,
b) piasek drobny:
– zawartość krzemu: co najmniej 97% ciężarowo,
– straty przy wyżarzaniu: nie więcej niż 0,50% ciężarowo,
Instytut Wiążących Materiałów Budowlanych jest odpowiedzialny za dostawę piasku normalnego oraz jego badanie.
Ok. 2 kg cementu przesiewa się przez sito 1 mm. Temperatura materiałów i otoczenia powinna utrzymywać się w granicach 17-20oC. Formę należy naoliwić (szczegółowy program egzaminu na uprawnienia architektoniczne). Tak naoliwioną formę należy złożyć i docisnąć śrubę. Mieszanka parafiny i kalafonii w stosunku 3:1 służy do uszczelnienia miejsca połączeń.
Przygotowanie zaprawy
Aby móc napełnić jedną formę (czyli 3 beleczki), należy wykonać zaprawę. Wykonuje się ją z:
a) 450 g cementu,
b) 450 g piasku normalnego drobnego,
c) 900 g piasku normalnego grubego,
d) 270 ml wody.
Wzajemny stosunek ciężarowy wynosi 1:1:2:0,6.
Cement z drobnym piaskiem należy wymieszać ręcznie. Kolejnym krokiem jest dodanie piasku grubego i mieszanie tego przez ok. 1 minutę. Następnie należy dolać wodę i mieszać przez kolejną minutę. Tak przygotowaną zaprawę należy równomiernie rozmieścić we wgłębieniu miski. Po tym należy uruchomić mieszarkę na 20 obrotów. Po wyjęciu zaprawy powinno się ją mieszać ręcznie przez kolejną minutę.
Następnie należy uformować beleczki i wstawić na 2 godziny do skrzynki. Skrzynka ta powinna być nasycona wilgocią. Po wyjęciu beleczek z formy należy:
– zdjąć nadmiar zaprawy,
– wyrównać nożem powierzchnię beleczek,
– ponownie umieścić beleczki w skrzynce.
Beleczki należy wyjąć z formy po 20 godzinach od momentu włożenia zaprawy do formy. Następnie należy je umieścić na kolejne 4 godziny na płytkach szklanych w atmosferze nasyconej wilgocią. Kolejnym krokiem jest przechowywanie beleczek w skrzyni na ruszcie zanurzonym w wodzie aż do chwili wykonywania badań wytrzymałościowych. Do każdego z badań należy wykonać 3 beleczki.
