Ustrojem nośnym jest część przęsła, która przekazuje na podpory obciążenie, które znajduje się na jezdni (program jednolite akty prawne na egzamin uprawnienia). Przęsło to ustrój nośny i nawierzchnia, która jest pomiędzy dwiema sąsiednimi podporami.
Na ustrój nośny składają się:
– dźwigary główne,
– pomost,
– stężenia,
– łożyska.
Ustrój nośny
Zadaniem dźwigarów głównych jest przejmowanie i przekazywanie na podpory ciężar własny przęsła oraz obciążenie użytkowe. Przęsło zbudowane jest z reguły z co najmniej dwóch dźwigarów głównych, które są ustawione w płaszczyznach pionowych.
Pomost
Pomost zbudowany jest z:
– belek poprzecznych, które opierają się na dźwigarach głównych,
– belek podłużnych, które opierają się na poprzecznicach.
Jest to ruszy, na którym układa się:
– w pierwszej kolejności: odpowiednie pokrycie w postaci pokładu, niecek blaszanych wypełnionych betonem czy płyty żelbetowej,
– następnie: nawierzchnię jezdni i chodników.
Pomiędzy nawierzchnią a podłożem powinna znajdować się warstwa izolacyjna, która powinna być zabezpieczona warstwa ochronną przed uszkodzeniem.
Nawierzchnia na trwałym obiekcie mostowym i nawierzchnia na odcinku drogowym, który przylega do mostu powinny być takie same (wybierz swój dostęp do programu uprawnienia budowlane). Należy pamiętać o tym, że dźwigary główne i pomost nie zawsze tworzą odpowiednio sztywną konstrukcją przestrzenną, która mogłaby:
– przejąć siły, które są skierowane poprzecznie od parcia wiatru,
– przejąć siły odśrodkowe,
– zapobiec zjawiskom skręcania,
– zapobiec wyboczeniu dźwigarów głównych.
Stężenia
W przypadku mostów stalowych i drewnianych niezbędne jest zastosowanie dodatkowych konstrukcji stężających, którymi są stężenia podłużne i poprzeczne.
Stężenia podłużne nazywa się również wiatrownicami, które oblicza się na działanie wiatru. Przejmują one siły poziome, które działają w sposób poprzeczny do osi mostu. Przekazują te siły na podpory bezpośrednio bądź za pomocą stężeń poprzecznych. Wiatrownica może zostać zastąpiona odpowiednio sztywnym pomostem.
Zadaniem stężeń poprzecznych jest:
– przenoszenie wpływu parcia wiatru,
– zapewnienie współpracy z dźwigarami głównymi konstrukcji mostowej.
Stosuje się je w formie kratownic bądź ram. Ramami portalowymi są skrajne ramy poprzeczne, które przenoszą obciążenia od stężeń poziomych na podpory przy mostach z jazdą dołem. Sztywność konstrukcji przęsłowej na skręcanie mogą zwiększyć stężenia poprzeczne pośrednie.
Łożyska mostu
Łożyskami mostu są elementy, których zadaniem jest:
– przenoszenie nacisków dźwigarów głównych na podpory (siły skupione),
– umożliwienie swobodnego przesuwu dźwigara pod wpływem sił czy zmian temperatury.
Wyróżnia się łożyska stałe oraz ruchome. Łożyska ruchome dzieli się na:
– styczno-przesuwne, które stosuje się w mostach, które charakteryzują się małymi rozpiętościami przęseł,
– wałkowe, które charakteryzuje się mniejszymi oporami podczas przesuwu z powodu zastąpienia tarcia posuwistego tarciem potoczystym.
Te mosty, które pracują jako belki wolnopodparte mają na jednej podporze łożysko stałe, a na reszcie – łożyska ruchome.
Łożysko stałe zbudowane jest z reguły z:
– płyty górnej, która ma gładką płaszczyznę poziomą,
– płyty dolnej, która ma obrobioną powierzchnię cylindryczną.
Dzięki dwóm trzpieniom stalowym siły poziome z górnej części przekazuje się na dolną część łożyska.
Łożysko ruchome styczno-przesuwne jest odpowiednikiem łożyska stałego (egzamin ustny na uprawnienia architektoniczne). Jedyna różnica jest taka, że różnią się kształtem otworów w górnej płycie łożyskowej. Otwory są bardziej wydłużone w kierunku równoległym do osi mostu, co pozwala na przesuw górnej płyty łożyska względem dolnej. Często jest tak, że łożyska styczno-przesuwne nie posiadają zazębień, które ograniczałyby przesuw górnej płyty względem dolnej.
Łożyska wałkowe stosuje się w przypadku mostów drogowych, które mają rozpiętość powyżej 20 m. Wyróżnia się łożyska jednowałkowe lub dwuwałkowe. Stalowe łożysko wałkowe buduje się z płyty górnej, którą mocuje się do dźwigara, kadłuba, wałków i płyty dolnej, która opiera się na ciosie.
Podpory mostów i przyczółki
Podpory mostów stałych powstają z:
– kamienia,
– betonu,
– żelbetu,
– stali.
Podpory drewniane są odpowiednie dla mostów tymczasowych.
Przyczółki oraz filary mogą mieć różne kształty. Zależy to od:
– rozpiętości i układu statycznego konstrukcji nośnej przęseł,
