Urbanizacja wsi

Urbanizacja wsi jest konieczna z powodu oszczędności terenów, które są rok do roku zajmowane pod zabudowę (uprawnienia architektoniczne 2021). Dane mówią o tym, że co 5 lat przeznacza się tyle terenów pod zabudowę, które są wielkości powierzchni 2 powiatów. Uwzględnia się w tym budownictwo wiejskie, miejskie, przemysłowe, ogólne i specjalne. 1/3 tych terenów to budownictwo wiejskie. Zakłada się jednak, że udział ten będzie większy w ciągu kilku lat.

Przyjmując, że w kierunkach rozwojowych wsi należałoby w dalszym ciągu utrzymać zabudowę zagrodową, trzeba by liczyć się z tym, że będzie występowała dalsza strata terenów zajmowanych na podwórza i komunikację. Ich powierzchnia, przy obecnej zabudowie o powierzchni 315 hektarów, wynosi między 1000 a 1500 m2.  W Polsce na 1 mieszkańca przypada ok. 0,6 ha gruntów ornych. Z kolei w USA jest to ok. 2,5 ha na 1 mieszkańca. W związku z tym hasło „oszczędność gruntów rolnych” ma szczególne znaczenie gospodarcze. Im więcej jest ludzi, tym większe są potrzeby w zakresie wyżywienia. W związku z tym konieczna jest oszczędność terenów uprawnych. Urbanizacja wsi ma ogromne znaczenie pod kątem ekonomicznym oraz społeczno-gospodarczym.

Jeżeli dąży się do urbanizacji wsi, konieczne jest podjęcie opracowań naukowo-badawczych w kilku kierunkach. Mowa tu o unowocześnieniu programów zabudowy, rozwiązań funkcjonalnych poszczególnych rodzajów budynków, technik budowlanych, stosowania materiałów zwłaszcza ogniotrwałych i ogniochronnych. Należy również opracować nowe metody planistyczne w dziedzinie zagospodarowania przestrzennego (materiały do egzaminu na uprawnienia architektoniczne).

Dzięki temu, że zrealizowano prototypowe budynki, które powstały z drobnowymiarowych elementów strunobetonowych udało się potwierdzić założenia, że można zrealizować budynek przy ograniczonej liczbie typów elementów. Dotyczyło to różnego programu funkcjonalnego i różnego ukształtowania przestrzennego.

Efekty praktyczne

W praktyce uzyskano mnóstwo efektów. Przede wszystkim udało się osiągnąć pełną typizację i unifikację elementów konstrukcyjnych sprowadzoną tylko do 4 typów oraz 12 typorozmiarów. Dzięki temu można było rozpocząć produkcję na skład. Jednocześnie wyeliminowano nierytmiczność produkcji prefabrykatów. Oprócz tego udowodniono, że typizacja elementów w przeciwieństwie do typizacji budynków nie powoduje sztywności projektowej. Można dzięki niej realizować różnorodne budynki, które mają różne programy użytkowe, a jednocześnie nie utrudniają rozwiązań funkcjonalnych (egzamin ustny na uprawnienia budowlane). Dzięki takim rozwiązaniom konstrukcyjnym możliwa była realizacja budynków, które przeznaczono dla:

– gospodarstw wielkotowarowych,

– gospodarstw drobnotowarowych.

Dodatkowo powstały one z identycznych elementów produkowanych seryjnie. Istnieje też możliwość, żeby w razie konieczności rozebrać i przestawić konstrukcję. Jest to ważne z punktu widzenia tzw. budownictwa przejściowego.

Dzięki temu, że istnieją rozwiązania konstrukcyjne elementów, które opierają się na siatce wymiarowej 3 – 4,5 – 6 m, można je dopasować, w zależności od potrzeb, do przemiennych programów funkcjonalnych. Nie powoduje to przerostów powierzchniowych i kubaturowych. Jest to istotne przy masowym budownictwie wiejskim. Dodatkowo dzięki postępowym rozwiązaniom techniczno-materiałowym można zmniejszyć ogólny ciężar budynku na skutek zmniejszenia:

– masy materiałowej,

– ilości transportu,

– robocizny,

– kosztów.

Pozwala to na osiągnięcie lekkości rozwiązań architektonicznych i nowych uformowań przestrzennych. Typizacja rozwiązań konstrukcyjnych pozwala na pełną unifikację technicznych rozwiązań węzłów i połączeń konstrukcji. Pozwoliło to na unifikację procesów montażowych czy warunków transportu. Pełna unifikacja pozwala na wysoką specjalizację produkcji budowlanej, czyli na osiągnięcie wysokiej jakości technicznej przeciętnego wyrobu.

Osiągnięto również wydatne zmniejszenie cyklów realizacji budynków, nawet pomimo tego, że były to prototypy. Do tej pory trwało to ok. 64-24 miesięcy, a aktualnie nie przekraczają 64-8 tygodni. Jest to dzięki lekkości rozwiązań i odpowiedniej koordynacji cyklów realizacji inwestycji. Udowodniono przy tym tezę o konieczności integracji projektowania i wykonawstwa (akty prawne do egzaminu na uprawnienia budowlane).