Rezygnacja z praktyk zawodowych – co zyskasz, a co stracisz?

Czym jest rezygnacja z praktyk zawodowych i kogo dotyczy?

Definicja i podstawowe pojęcia

Praktyki zawodowe to nic innego jak realny sprawdzian umiejętności – uczniowie techników, studenci kierunków zawodowych czy absolwenci zyskują szansę na kontakt z prawdziwym środowiskiem pracy. Praca na produkcji, w biurze projektowym, warsztacie czy urzędzie – to właśnie tam zdobywa się bezcenną wiedzę, której nie da się wyczytać z podręcznika. Praktyki mają jednak swoje wymagania i nie zawsze okazują się trafione. Co wtedy?

Rezygnacja z praktyk zawodowych to formalne lub nieformalne zakończenie udziału w praktykach przez ucznia, studenta lub praktykanta przed planowanym terminem. Może mieć charakter dobrowolny (np. z powodów zdrowotnych lub zmiany planów zawodowych) albo wymuszony (np. z powodu niewywiązywania się przez pracodawcę z obowiązków wynikających z umowy). Niezależnie od przyczyny, decyzja ta powinna być zgłoszona odpowiednim instytucjom: szkole, uczelni lub pracodawcy.

W praktyce rezygnacja może przyjąć różne formy:

• Przerwanie praktyk – nagłe, czasowe lub trwałe zaprzestanie ich odbywania.
• Wypowiedzenie praktyk – rozwiązanie pisemnej umowy o praktyki zawodowe z zachowaniem okresu wypowiedzenia (jeśli został określony).
• Zakończenie praktyk – wcześniejsze zakończenie udziału w programie praktyk, najczęściej za porozumieniem stron.
• Odstąpienie od praktyk – rezygnacja jeszcze przed ich rozpoczęciem.
• Zaniechanie praktyk / wycofanie się z praktyk – opuszczenie praktyk bez formalnego rozwiązania umowy, często bez uprzedzenia.
• Rezygnacja ze stażu zawodowego / zakończenie stażu zawodowego – dotyczy osób uczestniczących w stażach finansowanych przez urzędy pracy lub pracodawców.

W każdym z tych przypadków warto zadbać o poprawne dopełnienie formalności przy rezygnacji z praktyk – zarówno dla celów dokumentacyjnych, jak i by uniknąć niepotrzebnych konsekwencji.

Kto może zrezygnować z praktyk zawodowych?

Zrezygnować z praktyk zawodowych mogą różne grupy uczestników, a każda z nich funkcjonuje na podstawie nieco innych zasad i regulacji:

• Uczniowie

Uczniowie szkół branżowych, techników czy liceów profilowanych realizują obowiązkowe praktyki w ramach programu nauczania. Ich rezygnacja z praktyk uczniowskich wymaga najczęściej:

• zgody szkoły (czasem również kuratorium),
• zgłoszenia decyzji do opiekuna praktyk,
• uzasadnienia (np. stan zdrowia, problemy rodzinne).

W praktyce szkoła może odmówić rezygnacji z praktyk, jeśli nie ma ku temu wystarczających podstaw, ponieważ brak ich zaliczenia może uniemożliwić ukończenie roku. Czy trzeba odrabiać praktyki po rezygnacji? – zazwyczaj tak, o ile nie zostaną one uznane za zaliczone na podstawie wcześniejszych osiągnięć lub innych aktywności.

• Studenci

Dla studentów praktyki są często obowiązkową częścią programu studiów, zwłaszcza na kierunkach technicznych, pedagogicznych czy medycznych. W ich przypadku rezygnacja z praktyk studenckich wymaga kontaktu z uczelnią oraz pracodawcą. Tu również kluczowe jest pytanie: czy rezygnacja z praktyk wpływa na zaliczenie roku? – odpowiedź zależy od polityki konkretnej uczelni, ale najczęściej tak, jeśli nie dostarczysz dokumentu potwierdzającego zaliczenie.

• Absolwenci i osoby na stażu

Rezygnacja ze stażu zawodowego (np. z urzędu pracy) również jest możliwa, ale musi być zgodna z zasadami programu. Jeśli staż odbywa się na podstawie umowy, konieczne jest wypowiedzenie umowy o praktyki lub zgłoszenie rezygnacji organizatorowi.

• Praktykanci / wolontariusze

Wolontariusze czy osoby uczestniczące w praktykach nieobowiązkowych również mogą się wycofać, zwykle w trybie natychmiastowym, bez konsekwencji formalnych. Jednak nawet wtedy dobrze jest zakończyć praktyki zawodowe w sposób uporządkowany, np. pisemnym zawiadomieniem.

Praktyki zawodowe są elementem przygotowania zawodowego

Nie da się ukryć – praktyki zawodowe to jeden z najważniejszych etapów w procesie zdobywania zawodu. Umożliwiają nie tylko sprawdzenie się „w boju”, ale też ułatwiają wejście na rynek pracy. Ich rola w edukacji i rozwoju zawodowym jest nie do przecenienia, bo:

• Wiedza z sali lekcyjnej trafia do praktyki – uczysz się przez działanie, nie teorię.
• Budujesz kompetencje miękkie i zawodowe – komunikacja, punktualność, odpowiedzialność.
• Poznajesz branżę od kuchni – środowisko pracy, obowiązki, tempo działania.
• Zyskujesz kontakty – a to często skuteczniejszy sposób na zatrudnienie niż wysyłanie CV.
• Wyrabiasz sobie renomę – dobrze oceniony praktykant może liczyć na ofertę pracy.

Właśnie dlatego zakończenie praktyk lub ich wcześniejsze przerwanie powinno być dobrze przemyślane. Bo chociaż rezygnacja z obowiązkowych praktyk jest możliwa, to może pociągać za sobą konkretne skutki: od problemów z zaliczeniem semestru po utratę szansy na zatrudnienie.

Kiedy i jak można zrezygnować z praktyk zawodowych?

Kiedy można zrezygnować z praktyk?

Zrezygnować z praktyk zawodowych można niemal w każdym momencie ich trwania – zarówno przed rozpoczęciem, jak i w trakcie ich realizacji. To jednak nie znaczy, że taka decyzja jest wolna od formalności czy konsekwencji.

Rezygnacja z praktyk zawodowych dotyczy zarówno uczniów, studentów, jak i absolwentów odbywających staże. Powody bywają różne: problemy zdrowotne, brak zgodności między zakresem praktyk a kierunkiem kształcenia, nieprzestrzeganie przepisów BHP przez pracodawcę, konflikt z opiekunem praktyk, a czasem zwyczajnie nieodpowiednie warunki pracy.

Warto jednak wiedzieć, że:

• W przypadku uczniów i studentów obowiązują zasady określone w szkolnym lub uczelnianym regulaminie praktyk. Często oznacza to konieczność uzyskania zgody placówki oraz uzasadnienia rezygnacji.
• W przypadku praktyk organizowanych przez urząd pracy lub innego zewnętrznego organizatora (np. staż zawodowy) obowiązują warunki zawarte w umowie o pracę w celu przygotowania zawodowego. Przerwanie praktyk bez uzasadnionej przyczyny może skutkować np. utratą statusu bezrobotnego.

Sytuacje losowe, takie jak ciąża, poważna choroba, zmiana miejsca zamieszkania, czy nawet mobbing w miejscu praktyk, mogą uzasadniać wcześniejsze zakończenie praktyk, a szkoła lub uczelnia często wykazuje w takich przypadkach elastyczność – np. umożliwia odrobienie praktyk w innym terminie lub miejscu.

Jak zakończyć praktyki wcześniej – procedura krok po kroku

Nie wystarczy po prostu przestać chodzić do pracy. Zaniechanie praktyk bez słowa to błąd, który może pociągać za sobą poważne konsekwencje – w tym brak zaliczenia roku, konieczność ich odrabiania lub problemy z wystawieniem dyplomu. Dlatego jeśli chcesz przerwać praktyki zawodowe z klasą i zgodnie z przepisami, trzymaj się poniższych kroków:

1. Sprawdź regulamin lub umowę o praktyki

Każda szkoła, uczelnia czy instytucja organizująca praktyki ma swój regulamin. Znajdziesz w nim informacje o:

• obowiązujących terminach zgłoszenia rezygnacji,
• wymaganych dokumentach,
• okresie wypowiedzenia (jeśli dotyczy),
• procedurze rozwiązania umowy.

W przypadku umowy zawartej z pracodawcą, może być konieczne formalne wypowiedzenie umowy o praktyki zawodowe, z zachowaniem zapisów umownych i okresu wypowiedzenia (jeśli taki przewidziano).

2. Przygotuj pismo o rezygnacji

Rezygnację z praktyk najlepiej zgłosić na piśmie – nawet jeśli regulamin tego nie wymaga. Wzór pisma o rezygnacji z praktyk powinien zawierać:

• Twoje dane osobowe (imię, nazwisko, adres, ewentualnie PESEL),
• dane pracodawcy lub instytucji,
• datę i miejsce sporządzenia pisma,
• krótkie uzasadnienie (np. stan zdrowia, zmiana planów, sytuacja rodzinna),
• podpis.

W tytule możesz wpisać: „Wypowiedzenie umowy o praktyki zawodowe” lub „Rezygnacja z praktyk zawodowych”.

3. Przekaż wypowiedzenie / zawiadomienie pracodawcy

Pismo możesz:

• przekazać osobiście (warto poprosić o podpisany egzemplarz),
• wysłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru,
• przesłać mailem – jeśli dopuszcza to regulamin lub porozumienie zawarte z firmą.

W przypadku umów cywilnoprawnych obowiązuje zwykle krótszy lub natychmiastowy okres wypowiedzenia. W przypadku umowy o pracę z młodocianym, należy pamiętać o przepisach kodeksu pracy, w tym § 1 art. 196–198 KP – np. pracodawca może rozwiązać umowę, jeśli uczeń zagraża zdrowiu lub życiu innych osób, nie wywiązuje się z obowiązku dokształcania albo nastąpiło stwierdzenie nieprzydatności do wykonywania zawodu.

4. Poinformuj szkołę lub uczelnię

Nawet jeśli praktyki były organizowane we własnym zakresie, masz obowiązek powiadomić o ich zakończeniu opiekuna praktyk lub dziekanat. W przypadku rezygnacji z obowiązkowych praktyk uczniowskich lub studenckich, może to oznaczać konieczność znalezienia nowego miejsca odbywania praktyk lub uzyskania zgody na odroczenie terminu.

5. Rozlicz się z obowiązków

Nie zapomnij o:

• oddaniu dzienniczka praktyk (nawet jeśli był prowadzony tylko częściowo),
• uzyskaniu zaświadczenia o odbytych godzinach (jeśli było to możliwe),
• uzupełnieniu dokumentacji w szkole lub uczelni.

W przeciwnym razie możesz mieć trudności z zaliczeniem semestru, a czasem nawet z przystąpieniem do egzaminu końcowego.

6. Poszukaj alternatywy (jeśli to konieczne)

Jeśli praktyki były obowiązkowe, a szkoła nie zaliczy ich mimo częściowego odbycia, konieczne może być:

• odrobienie brakujących godzin w innym terminie,
• znalezienie innego pracodawcy,
• lub – w przypadku studentów – odbycie praktyk w kolejnym roku akademickim.

Dla niektórych grup, jak np. uczniowie szkół branżowych, odstąpienie od praktyk bez uzasadnienia może skutkować niezaliczeniem roku. Warto wtedy omówić sprawę z opiekunem praktyk i poszukać alternatyw dla praktyk zawodowych, np. pracy zawodowej na umowie o pracę.

Czy można zrezygnować z praktyk w trakcie roku szkolnego?

Tak, rezygnacja z praktyk zawodowych w trakcie roku szkolnego jest możliwa – i wbrew pozorom, nie jest to sytuacja rzadko spotykana. Praktyki uczniowskie w szkołach branżowych i technikach odbywają się zgodnie z ramowym planem nauczania i mogą być rozłożone na cały rok. Oznacza to, że uczeń może zrezygnować z praktyk zarówno w semestrze zimowym, jak i letnim, a także w okresach ferii czy wakacji, jeśli praktyki zaplanowano na te terminy.

Warto jednak pamiętać o kilku kluczowych kwestiach:

• Praktyki są częścią obowiązkowego programu nauczania, a ich niezaliczenie może wpłynąć na promocję do następnej klasy.
• Zgodnie z przepisami, uczeń może wypowiedzieć umowę o praktyki zawodowe w dowolnym momencie, ale musi to zrobić w sposób formalny i zgodny z regulaminem szkoły oraz ewentualną umową zawartą z pracodawcą.
• W niektórych przypadkach szkoła może poprosić ucznia o dostarczenie pisemnego wniosku lub skorzystanie z określonego wzoru rezygnacji z praktyk zawodowych.

W skrócie: możesz zrezygnować z praktyk w roku szkolnym, ale licz się z tym, że szkoła może zażądać ich odrobienia w innym terminie. Przerwanie praktyk nie zwalnia z obowiązku ich zaliczenia.

Czy szkoła może odmówić rezygnacji z praktyk?

To częste pytanie wśród uczniów, którzy rozważają zakończenie praktyk zawodowych wcześniej, niż przewiduje harmonogram. Odpowiedź brzmi: szkoła nie może zabronić Ci rezygnacji, jeśli postępujesz zgodnie z procedurą. Ale uwaga – to nie oznacza, że wszystko kończy się na złożeniu wypowiedzenia.

W praktyce szkoła:

• może wymagać uzasadnienia decyzji, jeśli praktyki są obowiązkowe i mają wpływ na zaliczenie semestru lub roku szkolnego,
• może zaproponować inne rozwiązanie, np. zmianę miejsca odbywania praktyk lub ich odrobienie w późniejszym terminie,
• ma prawo odmówić zaliczenia praktyk, jeśli uczeń wycofa się bez uzasadnienia lub nie dopełni formalności.

W sytuacjach skrajnych – gdy uczeń zaniecha praktyk bez informowania szkoły i pracodawcy – może to prowadzić do ich niezaliczenia, a w konsekwencji nawet do braku promocji do następnej klasy. Szkoła realizuje bowiem swój obowiązek przygotowania ucznia do zawodu i musi egzekwować podstawowe obowiązki ucznia w tym zakresie.

Jeśli rezygnujesz z praktyk z powodu mobbingu, złamania przepisów BHP lub sytuacji zagrażających zdrowiu – masz pełne prawo przerwać praktyki i poinformować szkołę oraz pracodawcę, powołując się np. na art. 197 Kodeksu pracy w przypadku pracowników młodocianych.

Czy muszę podać powód rezygnacji z praktyk?

Zasadniczo – nie masz obowiązku podawania powodu rezygnacji z praktyk zawodowych, jeśli nie jest to wymagane w regulaminie szkoły, uczelni lub w zapisach umowy o praktyki. W praktyce jednak warto rozważyć krótkie uzasadnienie, zwłaszcza jeśli:

• ubiegasz się o zwolnienie z odbywania praktyk z powodu wcześniejszego doświadczenia zawodowego,
• rezygnujesz ze względu na problemy zdrowotne, które mogą wymagać przesunięcia terminu praktyk,
• potrzebujesz pomocy w znalezieniu nowego miejsca praktyk.

W takich sytuacjach szkoła lub uczelnia może poprosić o dodatkowe dokumenty (np. zaświadczenie lekarskie) i wspólnie z uczniem ustalić nowe warunki zaliczenia praktyk. W przypadku studentów, decyzję o zwolnieniu z praktyk podejmuje zazwyczaj dziekan lub opiekun praktyk.

Podanie powodu nie jest obowiązkowe, ale często pomaga uniknąć nieporozumień i przyspiesza cały proces. Może być też dowodem na profesjonalne podejście do obowiązków – co ma znaczenie choćby przy ocenie na koniec praktyk lub przy wystawieniu zaświadczenia do CV.

Formalności przy rezygnacji z praktyk zawodowych

Rezygnacja z praktyk zawodowych nie sprowadza się wyłącznie do poinformowania przełożonego, że „już nie przyjdę”. To proces, który – choć zazwyczaj nieskomplikowany – wymaga dopełnienia konkretnych formalności. Niedopełnienie ich może prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji: braku zaliczenia praktyk, problemów w CV czy nawet utraty statusu ucznia/studenta. Jak więc zrezygnować z praktyk zawodowych zgodnie z przepisami i zasadami zdrowego rozsądku?

Jak napisać rezygnację z praktyk zawodowych?

Zanim złożysz wypowiedzenie praktyk, warto zadbać o jego formę i treść. Dobrze przygotowane pismo o rezygnacji z praktyk zawodowych powinno być zwięzłe, rzeczowe i poprawne formalnie. To dokument, który może trafić do akt szkoły, uczelni lub pracodawcy – nie warto więc go lekceważyć.

W dokumencie powinny się znaleźć:

• Twoje imię, nazwisko, adres i numer kontaktowy,
• dane firmy lub instytucji, w której odbywały się praktyki,
• data sporządzenia pisma,
• jasne oświadczenie o rezygnacji lub wypowiedzeniu umowy (np. „Wypowiadam umowę o praktyki zawodowe zawartą w dniu…”),
• data planowanego zakończenia praktyk (jeśli obowiązuje okres wypowiedzenia),
• opcjonalnie – krótkie uzasadnienie, jeśli chcesz podać przyczynę,
• własnoręczny podpis.

Nie masz obowiązku podawać przyczyny rezygnacji, choć w praktyce może to pomóc szkole lub uczelni lepiej zrozumieć sytuację i np. przyspieszyć proces akceptacji wniosku.

Wzór rezygnacji z praktyk zawodowych / wzór pisma / wypowiedzenia

Poniżej przedstawiamy uniwersalny wzór pisma, który można dostosować do potrzeb ucznia, studenta czy osoby odbywającej staż zawodowy:

Miejscowość, data

Imię i nazwisko
Adres zamieszkania
Numer telefonu

Do:
Nazwa firmy/instytucji
Adres

Tytuł: Wypowiedzenie umowy o praktyki zawodowe

Szanowni Państwo,
niniejszym wypowiadam umowę o praktyki zawodowe zawartą dnia [data zawarcia] z dniem [data rozwiązania umowy]. Proszę o potwierdzenie przyjęcia niniejszego pisma.

Z poważaniem,
[Podpis własnoręczny]

Jak rozwiązać umowę o praktyki zawodowe?

Rozwiązanie umowy o praktyki następuje poprzez złożenie pisemnego wypowiedzenia przez praktykanta lub – w wyjątkowych sytuacjach – przez pracodawcę. Niezależnie od strony, która wypowiada umowę, muszą zostać spełnione warunki określone w umowie lub regulaminie praktyk.

Najważniejsze zasady:

• Wypowiedzenie może być doręczone:
  • osobiście (z potwierdzeniem odbioru),
  • listem poleconym,
  • elektronicznie – jeśli dopuszcza to regulamin.
• Okres wypowiedzenia – jeśli został określony – zaczyna biec od daty doręczenia pisma.
• Pracodawca może rozwiązać umowę, jeśli np. doszło do złamania przepisów BHP lub stwierdzenia nieprzydatności ucznia do zawodu (§ 1, pkt 1 kodeksu pracy).
• Uczeń będący młodocianym pracownikiem ma swoje prawa wynikające z przepisów kodeksu pracy – m.in. dotyczące ochrony zdrowia i obowiązku dokształcania.

W przypadku uczniów i studentów – rozwiązanie umowy nie zwalnia z obowiązku odbycia praktyk, które muszą zostać zaliczone w innym terminie lub u innego pracodawcy.

Komu zgłosić rezygnację z praktyk?

To zależy od formy i organizatora praktyk, ale najczęściej rezygnację należy zgłosić równolegle:

Dodatkowo – jeśli jesteś niepełnoletni, o rezygnacji powinni być poinformowani również rodzice lub opiekunowie prawni.

Obowiązki szkoły i pracodawcy przy rezygnacji

Obowiązki szkoły:

• Zapewnienie ciągłości procesu kształcenia – szkoła musi dopilnować, by uczeń spełnił obowiązek odbycia praktyk, nawet jeśli zrezygnuje z pierwotnego miejsca.
• Pomoc w znalezieniu nowego miejsca praktyk – np. w przypadku upadłości lub likwidacji pracodawcy.
• Rozliczenie dokumentacji praktyk – w tym dzienniczka, zaświadczeń i obecności.
• Powiadomienie rodziców – jeśli dotyczy ucznia niepełnoletniego.

Obowiązki pracodawcy:

• Potwierdzenie przyjęcia wypowiedzenia – pisemnie lub ustnie.
• Poinformowanie szkoły/uczelni o zakończeniu praktyk.
• Wydanie zaświadczenia o odbyciu praktyk, jeśli uczęszczano na nie przynajmniej przez część czasu.
• Zachowanie obowiązków wynikających z umowy – np. zapewnienie bezpieczeństwa do momentu faktycznego zakończenia praktyk.

Rezygnacja a umowa – aspekty prawne i praktyczne

Zanim zdecydujesz się na rezygnację z praktyk zawodowych, warto dokładnie przyjrzeć się umowie, którą zawarłeś z pracodawcą lub organizatorem praktyk. Niezależnie od tego, czy jesteś uczniem, studentem czy absolwentem na stażu – umowa określa Twoje prawa, obowiązki i sposób, w jaki możesz wypowiedzieć współpracę. Przeanalizujmy to krok po kroku.

Umowa o praktyki zawodowe – co warto wiedzieć

Umowa o praktyki zawodowe to nie tylko „papierowa formalność”. To dokument, który reguluje zasady odbywania praktyk, obowiązki obu stron oraz procedurę zakończenia praktyk – czy to w naturalny sposób, czy na skutek wypowiedzenia.

Co powinna zawierać umowa?

• Dane stron: szkoły/uczelni, pracodawcy i praktykanta,
• Zakres i miejsce praktyk: określenie stanowiska lub zawodu,
• Czas trwania praktyk: konkretne daty rozpoczęcia i zakończenia,
• Wymiar godzin: tygodniowy harmonogram pracy,
• Program praktyk: opis zadań i celów kształcenia zawodowego,
• Zasady nadzoru: opiekun praktyk, sposób prowadzenia dokumentacji,
• Obowiązki stron: w tym zasady BHP, ubezpieczenie, tajemnica zawodowa,
• Informacje o wynagrodzeniu (jeśli dotyczy).

Rodzaje umów o praktyki:

• Umowa szkoła/uczelni – pracodawca (najczęstsza forma),
• Umowa indywidualna praktykanta z pracodawcą,
• Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego (dla młodocianych pracowników),
• Umowa o staż absolwencki (np. przez urząd pracy).

Każdy z tych przypadków może podlegać innym przepisom, w tym Kodeksowi pracy, rozporządzeniom ministra edukacji lub wewnętrznym regulaminom szkół i uczelni.

Jakie prawa i obowiązki mają strony umowy?

Praktykant (uczeń, student, absolwent):

Ma prawo do:

• bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
• nadzoru ze strony opiekuna praktyk,
• wglądu w program praktyk i oczekiwania,
• wynagrodzenia (jeśli przewiduje je umowa).

Ma obowiązek:

• realizować zadania zgodnie z programem i zaleceniami opiekuna,
• przestrzegać regulaminu pracy, zasad BHP i tajemnicy służbowej,
• prowadzić dokumentację (np. dzienniczek praktyk).

Pracodawca:

Ma obowiązek:

• wyznaczyć opiekuna praktyk i zapewnić mu czas na ich nadzór,
• przeszkolić praktykanta z zasad BHP i przekazać środki ochrony,
• prowadzić dokumentację praktyk i wystawić zaświadczenie po ich zakończeniu,
• poinformować szkołę/uczelnię o rezygnacji praktykanta.

Ma prawo:

• rozwiązać umowę w przypadku naruszenia dyscypliny, zasad BHP, zagrożenia zdrowia innych pracowników lub stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy (art. 198 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy).

Szkoła / uczelnia:

• opracowuje program praktyk,
• sprawuje nadzór dydaktyczny,
• ubezpiecza praktykanta od NNW,
• rozlicza i zalicza praktyki zgodnie z wewnętrznym regulaminem.

Co z umową o pracę w celu przygotowania zawodowego?

W przypadku młodocianego pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, obowiązuje:

• okres wypowiedzenia zgodny z Kodeksem pracy (zazwyczaj 2 tygodnie, jeśli umowa zawarta na czas nieokreślony),
• obowiązek wskazania przyczyny wypowiedzenia,
• konieczność podpisu opiekuna prawnego, jeśli uczeń jest małoletni.

Pracodawca może rozwiązać taką umowę m.in. z powodu:

• likwidacji firmy,
• poważnego naruszenia regulaminu przez ucznia,
• braku postępów w nauce lub obowiązku dokształcania,
• sytuacji, które zagrażają zdrowiu lub życiu innych osób.

Rozwiązanie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego

Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego to nie jest zwykła praktyka – to pełnoprawny stosunek pracy, w którym uczeń (najczęściej osoba niepełnoletnia) staje się młodocianym pracownikiem, a jego przygotowanie zawodowe odbywa się zgodnie z przepisami Kodeksu pracy i aktami wykonawczymi. Taką umowę można oczywiście rozwiązać, ale obowiązują tu określone, ścisłe zasady – inne niż w przypadku typowej rezygnacji z praktyk uczniowskich czy studenckich.

Podstawowe formy rozwiązania umowy

Rozwiązanie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego może nastąpić:

1. Za porozumieniem stron

Najprostszy i najczęściej spotykany sposób. Uczeń i pracodawca wspólnie ustalają datę zakończenia umowy. To forma całkowicie dobrowolna, możliwa w każdym czasie, bez wskazywania przyczyny i bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Zastosowanie: np. gdy praktyki okazują się nietrafione, uczeń chce zmienić zawód, przeprowadza się lub znajduje lepszą ofertę praktyk.
Warto przygotować pisemne porozumienie, które podpiszą obie strony.

2. Za wypowiedzeniem przez pracodawcę

Tu już nie ma dowolności. Pracodawca może wypowiedzieć umowę tylko w ściśle określonych przypadkach, zgodnie z art. 198 Kodeksu pracy:

• Uczeń nie wywiązuje się z obowiązków wynikających z umowy lub z obowiązku dokształcania się, mimo wcześniejszych prób naprawczych i środków wychowawczych.
• Zakład pracy został zlikwidowany lub ogłoszono jego upadłość.
• Zmiany organizacyjne uniemożliwiają kontynuację przygotowania zawodowego.
• Stwierdzono nieprzydatność młodocianego do zawodu – np. na podstawie orzeczenia lekarskiego.

Wypowiedzenie musi być na piśmie, zawierać konkretną przyczynę oraz zostać przekazane do wiadomości opiekuna prawnego i szkoły.

3. Bez wypowiedzenia – z winy jednej ze stron

W skrajnych przypadkach umowę można rozwiązać natychmiast – zgodnie z ogólnymi zasadami Kodeksu pracy. Dotyczy to m.in.:

• ciężkiego naruszenia obowiązków przez ucznia (np. poważne złamanie zasad BHP, agresja),
• ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracodawcę (np. mobbing, brak wypłaty wynagrodzenia, niewywiązywanie się z programu nauczania),
• orzeczenia lekarskiego stwierdzającego, że dana praca zagraża zdrowiu ucznia.

Taka forma rozwiązania umowy wymaga konkretnego uzasadnienia i najlepiej – pisemnego oświadczenia ze strony inicjującej.

4. Wygaśnięcie umowy z mocy prawa

Umowa wygasa automatycznie w przypadku:

• śmierci jednej ze stron (chyba że następuje sukcesja),
• tymczasowego aresztowania ucznia na okres przekraczający 3 miesiące,
• zakończenia przygotowania zawodowego (zgodnie z terminem z umowy).

Okres wypowiedzenia

Jeśli umowa nie jest rozwiązywana za porozumieniem stron lub bez wypowiedzenia, obowiązuje standardowy okres wypowiedzenia (art. 36 Kodeksu pracy):

W przypadku młodocianych zatrudnianych krócej niż 6 miesięcy (co zdarza się często), standardem jest więc dwutygodniowy okres wypowiedzenia.

Obowiązki pracodawcy przy rozwiązaniu umowy

Jeśli dochodzi do rozwiązania umowy, pracodawca ma kilka obowiązków:

• Zawiadomienie szkoły oraz opiekuna prawnego ucznia – nie tylko o samej rezygnacji, ale też o powodach jej wystąpienia.
• Wydanie dokumentów potwierdzających przebieg przygotowania zawodowego – np. zaświadczenia o okresie zatrudnienia, zaliczonych godzinach i rodzaju wykonywanej pracy.
• Rozliczenie wynagrodzenia i ewentualnych świadczeń.

W przypadku uczniów zrzeszonych w izbach rzemieślniczych, o rozwiązaniu umowy należy również poinformować izbę, która sprawuje opiekę nad przebiegiem nauki zawodu.

Czy rezygnacja z takiej umowy to to samo, co rezygnacja z praktyk?

Nie do końca. W przypadku klasycznych praktyk zawodowych, np. uczniowskich lub studenckich, wystarczy pismo o rezygnacji z praktyk, które nie ma rangi wypowiedzenia stosunku pracy.
Ale jeśli mówimy o młodocianym zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, to mamy do czynienia z pełnoprawnym rozwiązaniem umowy o pracę, a nie zwykłym wypowiedzeniem praktyk.

Dlatego warto:

• znać swoje prawa ucznia/praktykanta,
• znać procedury – zarówno kodeksowe, jak i wewnętrzne (szkolne, izby rzemieślnicze),
• unikać zaniechania praktyk bez formalności – bo może to skutkować nawet wpisem o „rozwiązaniu umowy z winy pracownika”, co w przyszłości może zaszkodzić Twojemu CV.

Konsekwencje rezygnacji z praktyk zawodowych

Rezygnacja z praktyk zawodowych to decyzja, która – w zależności od kontekstu – może być zupełnie neutralna albo pociągać za sobą poważne skutki prawne, edukacyjne i finansowe. W tej części przyjrzymy się, jakie są konsekwencje przerwania praktyk, co grozi za rezygnację, oraz jak wpływa to na ucznia, studenta i cały proces nauczania.

Konsekwencje przerwania praktyk zawodowych

Przerwanie praktyk zawodowych może nieść ze sobą szereg konsekwencji – formalnych i nieformalnych. Wszystko zależy od tego, jaki rodzaj praktyk został przerwany (uczniowskie, studenckie, absolwenckie, staż z urzędu pracy) i na jakim etapie.

Możliwe skutki:

• Obowiązek odrobienia praktyk – jeśli są one obowiązkowe w ramach programu nauczania.
• Brak zaliczenia semestru lub roku – przy niezaliczeniu praktyk wpisywanym do indeksu czy dziennika.
• Konsekwencje finansowe – np. zwrot kosztów badań lekarskich lub utrata stypendium.
• Utrata statusu bezrobotnego – przy przerwaniu stażu z PUP z własnej winy.
• Negatywna opinia od pracodawcy – która może rzutować na przyszłe CV i rekomendacje.
• Konieczność znalezienia nowego miejsca odbywania praktyk – aby spełnić wymogi edukacyjne.

W skrócie: przerwanie praktyk to nie tylko „wyjście z firmy”, ale cała lawina formalności i potencjalnych komplikacji.

Co grozi za rezygnację z praktyk?

Nie każda rezygnacja z praktyk zawodowych kończy się problemami. Ale jeśli decyzja jest nieprzemyślana albo nieuzasadniona, mogą pojawić się konkretne sankcje:

• Zwrot kosztów poniesionych przez pracodawcę lub urząd pracy, np. za szkolenia, badania lekarskie, zakwaterowanie.
• Utrata statusu bezrobotnego – w przypadku osób uczestniczących w stażach finansowanych przez PUP. Okres karencji może wynosić 120, 180 lub nawet 270 dni.
• Utrata wynagrodzenia lub stypendium – jeśli przewidziano formę gratyfikacji za odbycie praktyk.
• Ujemny wpływ na wizerunek ucznia/praktykanta – jeśli rezygnacja nastąpiła w sposób nieprofesjonalny, bez wypowiedzenia i bez zakończenia formalności.

🛈 Warto zaznaczyć: jeśli rezygnacja następuje z powodu rozpoczęcia pracy zawodowej lub kontynuowania nauki, w większości przypadków nie trzeba się obawiać żadnych sankcji.

Jakie są skutki rezygnacji z praktyk dla ucznia/studenta?

Rezygnacja z praktyk uczniowskich lub studenckich to przede wszystkim ryzyko niezaliczenia obowiązkowej części programu nauczania. Poniżej rozpisujemy najczęstsze skutki:

• Brak zaliczenia praktyk zawodowych, co może oznaczać konieczność powtarzania semestru lub roku.
• Obowiązek odrobienia praktyk w innym terminie lub u innego pracodawcy.
• Utrata świadczeń – np. dodatku motywacyjnego, stypendium naukowego, dodatków socjalnych.
• Utrata szansy na kontynuację kształcenia lub przystąpienie do egzaminu zawodowego – jeśli praktyki są warunkiem dopuszczenia.
• Wpis do dokumentacji szkolnej o niezaliczeniu praktyk.
• Brak formalnych rekomendacji lub zaświadczenia, które często stanowią załącznik do CV lub suplementu do dyplomu.

Czy rezygnacja z praktyk wpływa na zaliczenie semestru/roku?

W wielu przypadkach – tak. Zwłaszcza gdy mówimy o praktykach obowiązkowych w szkołach zawodowych, technikach, szkołach policealnych czy na studiach.

Szkoły zawodowe i technika:

• Praktyki zawodowe są integralną częścią kształcenia.
• Ich niezaliczenie uniemożliwia promocję do kolejnej klasy.
• Konieczność odrobienia praktyk w trybie dodatkowym – często poza godzinami lekcyjnymi lub w wakacje.

Studia wyższe:

• Praktyki to obowiązkowy moduł programu kształcenia.
• Brak zaliczenia praktyk = brak zaliczenia semestru/roku.
• Uczelnia może odroczyć zaliczenie, ale nie wykluczy obowiązku ich odbycia.

🛈 Wyjątkiem są przypadki, gdy student posiada doświadczenie zawodowe odpowiadające profilowi praktyk – wtedy może złożyć wniosek o ich zaliczenie na podstawie pracy zawodowej.

Czy trzeba odrabiać praktyki po rezygnacji?

W większości przypadków – tak.

Obowiązkowe praktyki w szkołach i na uczelniach:

• Jeśli uczeń lub student nie zaliczył praktyk z powodu rezygnacji, nieobecności lub negatywnej oceny, musi je odrobić – zazwyczaj w kolejnym semestrze, w wakacje lub w ramach praktyk uzupełniających.

Dopuszczalne wyjątki:

• Kilka dni usprawiedliwionej nieobecności (np. choroba) – w niektórych szkołach nie trzeba odrabiać całego cyklu.
• Zwolnienie z praktyk – możliwe tylko na podstawie udokumentowanego doświadczenia zawodowego i pozytywnej decyzji szkoły/uczelni.

Praktyki organizowane przez urząd pracy:

• Nie ma obowiązku „odrabiania” stażu.
• Ale – uczestnik może zostać ukarany finansowo lub utratą statusu bezrobotnego.

Czy rezygnacja z praktyk wpływa na status bezrobotnego?

To zależy – i to całkiem dosłownie. Wszystko rozbija się o rodzaj praktyk i status osoby uczestniczącej. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku praktyk uczniowskich, inaczej przy stażach z urzędu pracy, a jeszcze inaczej przy praktykach absolwenckich.

Praktyki absolwenckie

Jeśli jesteś zarejestrowany jako bezrobotny i podejmujesz praktykę absolwencką, nie tracisz statusu osoby bezrobotnej – o ile praktyka ta nie przekracza określonych limitów (np. nie trwa dłużej niż 3 miesiące i nie przewiduje wynagrodzenia wyższego niż połowa minimalnej krajowej). W takim przypadku:

• nadal jesteś uznawany za osobę aktywnie poszukującą pracy,
• urząd pracy wstrzymuje wypłatę zasiłku, ale nie wykreśla Cię z rejestru,
• praktyka traktowana jest jako uzasadniona przyczyna niestawiennictwa w urzędzie.

Warunek? Przedstawienie podpisanej umowy o praktykę i informowanie urzędu pracy.

Staże z urzędu pracy (np. PUP)

Tu sprawa jest bardziej rygorystyczna. Jeśli zrezygnujesz ze stażu z własnej winy – np. nieusprawiedliwiona nieobecność, złamanie regulaminu, zaniechanie praktyk – grozi Ci zawieszenie statusu bezrobotnego:

W tym czasie nie tylko nie masz prawa do świadczeń (zasiłku, refundacji), ale również musisz czekać na ponowną aktywizację przez PUP. Dlatego rezygnacja z praktyk zawodowych w ramach stażu powinna być zawsze dobrze uzasadniona i udokumentowana (np. nowa praca, stan zdrowia, kontynuacja nauki).

Praktyki uczniowskie i studenckie

Dla uczniów techników, szkół branżowych czy studentów – temat statusu bezrobotnego w ogóle nie obowiązuje, ponieważ:

• nie są oni zarejestrowani jako bezrobotni,
• nie mają prawa do zasiłków z urzędu pracy,
• ich rezygnacja z praktyk zawodowych wpływa jedynie na ocenę i zaliczenie roku/semestru.

Wpływ rezygnacji z praktyk na CV

Tutaj z kolei nie ma jednej uniwersalnej zasady – wszystko zależy od tego, jak i dlaczego zrezygnowałeś oraz jak umiesz to przedstawić potencjalnemu pracodawcy.

Czy przerwane praktyki warto wpisać do CV?

Zdecydowanie tak – o ile z nich coś wyniosłeś.

Praktyki zawodowe, wolontariaty, staże – nawet krótkie – pokazują, że jesteś aktywny i chętny do nauki. Nawet jeśli nie zakończyły się pełnym cyklem, warto je wymienić, szczególnie w przypadku młodych osób bez doświadczenia zawodowego.

Pamiętaj: w CV najważniejsze są efekty i zdobyte kompetencje, a nie sam czas trwania praktyki.

Jak to opisać?

Zamiast pisać:

„Praktyki przerwane po tygodniu z powodu konfliktu z przełożonym”
napisz:
„Praktyki w firmie X – zapoznanie z obsługą klienta, narzędziami CRM, pracą w zespole. Praktyka zakończona wcześniej z przyczyn niezależnych od mnie.”

Lub jeszcze prościej:

„Praktyki zawodowe – 2024 (30 godzin) – wsparcie działu administracji, kontakt z klientem, aktualizacja baz danych.”

Taki opis nie tylko jest neutralny, ale też pokazuje, co zyskałeś, nie co straciłeś.

Czy rezygnacja z praktyk może zaszkodzić w karierze?

Tylko w jednym przypadku: jeśli zostanie źle zakomunikowana albo będzie powiązana z poważnym naruszeniem obowiązków (np. nieusprawiedliwiona nieobecność, konflikt z zespołem, brak kultury pracy).

W przeciwnym razie – nie. Pracodawcy raczej nie sprawdzają każdego epizodu w CV, a jeśli zapytają, wystarczy rzetelna i profesjonalna odpowiedź. Przerwanie praktyk z powodów osobistych, zdrowotnych czy edukacyjnych nie dyskwalifikuje Cię w oczach rekrutera – o ile umiesz to sensownie wytłumaczyć.

Wynagrodzenie i warunki po rezygnacji

Rezygnacja z praktyk zawodowych to nie tylko decyzja organizacyjna czy edukacyjna – często pociąga za sobą konkretne skutki finansowe. W tej sekcji przyglądamy się, czy praktyki zawodowe są płatne po rezygnacji, a także co dzieje się ze świadczeniami i dokumentacją po zakończeniu praktyk lub stażu.

Czy praktyki zawodowe są płatne po rezygnacji?

Odpowiedź brzmi: tak, ale tylko za faktycznie przepracowany czas. Wynagrodzenie nie przysługuje za okres po rezygnacji, nawet jeśli formalnie umowa obejmowała dłuższy okres.

🔹 Praktyki w szkołach branżowych i technikach

Uczniowie, którzy są zatrudnieni jako młodociani pracownicy w celu przygotowania zawodowego, mają prawo do wynagrodzenia. Wysokość tej kwoty wynika z przepisów Kodeksu pracy (§ 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych).

• Wynagrodzenie wypłacane jest proporcjonalnie do liczby dni przepracowanych do momentu wypowiedzenia umowy o praktyki.
• Po rezygnacji z praktyk zawodowych nie przysługuje wypłata za dni, w których praktykant nie wykonywał już obowiązków.

🔹 Praktyki studenckie i uczniowskie

• Z reguły są nieodpłatne, ale w przypadku indywidualnych umów (np. podpisanych bezpośrednio z firmą) może zostać przewidziane symboliczne wynagrodzenie lub stypendium.
• Po przerwaniu praktyk student/uczeń traci prawo do dalszych wypłat – wynagrodzenie przysługuje tylko za przepracowane dni.

🔹 Praktyki absolwenckie

• Jeśli umowa przewidywała wynagrodzenie (do wysokości dwukrotności minimalnego wynagrodzenia), jest ono wypłacane wyłącznie za czas faktycznego uczestnictwa w praktyce.
• Po zakończeniu stażu zawodowego z powodu wypowiedzenia praktykant otrzymuje wypłatę tylko za zrealizowaną część.

🔹 Staże z urzędu pracy

• Rezygnacja ze stażu zawodowego z własnej winy oznacza utracenie prawa do świadczenia pieniężnego za okres po rezygnacji.
• Stypendium stażowe zostaje wypłacone tylko za czas, w którym praktykant był aktywnym uczestnikiem stażu.

Świadczenia i rozliczenia po zakończeniu praktyk lub stażu

Zakończenie praktyk – zarówno przez wygaśnięcie umowy, jak i wcześniejsze wypowiedzenie – wiąże się z kilkoma formalnościami. Niektóre z nich mogą mieć znaczenie podatkowe, inne – organizacyjne.

Zaświadczenie o odbyciu praktyk

Bez względu na długość trwania praktyk, pracodawca powinien wystawić dokument potwierdzający:

• okres ich odbywania,
• zakres obowiązków,
• przebieg praktyki zawodowej lub stażu.

To nie tylko dowód realizacji obowiązku szkolnego, ale także wartościowy element CV i przyszłych rekrutacji.

Wynagrodzenie – kiedy i komu się należy?

Wynagrodzenie przysługuje wyłącznie za faktycznie przepracowany okres – niezależnie od tego, czy praktyka była odbywana:

• w szkole branżowej (umowa o pracę z młodocianym),
• na studiach,
• w ramach praktyki absolwenckiej,
• czy jako staż organizowany przez PUP.

W przypadku uczniów i studentów warto sprawdzić, czy przychody nie przekroczyły rocznego limitu zwolnienia podatkowego, który wynosi obecnie 2 280 zł brutto (dla osób korzystających z ulgi PIT-0 dla młodych – 26 lat lub mniej).

Rozliczenie podatkowe

Jeśli praktyki były płatne, trzeba się liczyć z koniecznością rozliczenia PIT. Dotyczy to szczególnie:

Dokumenty potrzebne do rozliczenia:

• Umowa o praktyki lub staż,
• zaświadczenie o odbyciu praktyk,
• PIT-11 (jeśli był wystawiony),
• potwierdzenie wypłat.

Brak rozliczenia może skutkować odsetkami, karą grzywny, a nawet wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez urząd skarbowy.

Świadczenia z urzędu pracy – co warto wiedzieć?

Po zakończeniu stażu zawodowego (czy to planowo, czy w wyniku wypowiedzenia):

• nie trzeba składać dodatkowego wniosku, chyba że urząd pracy wymaga zwrotu świadczeń,
• jeśli przerwanie praktyk zawodowych było zawinione – może zostać zawieszony status bezrobotnego na 120–270 dni.

Czy można wrócić do praktyk po rezygnacji?

Przerwanie praktyk zawodowych nie musi oznaczać definitywnego końca ścieżki edukacyjnej lub zawodowej. W wielu przypadkach możliwe jest ponowne ich rozpoczęcie – zarówno w ramach obowiązków szkolnych, jak i w programach organizowanych przez urzędy pracy. Kluczowe są jednak okoliczności rezygnacji, regulacje instytucji oraz gotowość praktykanta do spełnienia wymogów formalnych i organizacyjnych.

Czy można ponownie ubiegać się o praktyki po przerwaniu?

Tak – można ponownie ubiegać się o praktyki zawodowe, nawet po wcześniejszym przerwaniu lub wypowiedzeniu umowy o praktyki. W praktyce zależy to od typu placówki oraz przyczyny rezygnacji.

W szkołach branżowych, technikach i szkołach policealnych

Uczeń, który przerwał praktyki uczniowskie, jest zobowiązany do ich ponownego odbycia, jeśli są elementem programu nauczania. Szkoła może:

• wyznaczyć nowy termin i miejsce praktyk,
• nałożyć obowiązek odrobienia opuszczonych godzin,
• wskazać innego pracodawcę, jeśli poprzedni rozwiązał umowę z przyczyn dyscyplinarnych.

Przykład: Uczeń technikum przerwał praktyki w czerwcu z powodów zdrowotnych. Po uzyskaniu zaświadczenia lekarskiego i zgodzie szkoły może wrócić na praktyki we wrześniu – w nowej firmie.

Na studiach

Student, który nie ukończył obowiązkowej praktyki zawodowej, może ubiegać się o jej ponowne odbycie w kolejnym semestrze lub roku akademickim. Uczelnia zwykle wymaga złożenia:

• prośby o wznowienie praktyki,
• uzupełnienia dokumentacji (np. dziennika praktyk, zaświadczenia),
• zgody dziekana lub opiekuna praktyk.

Uwaga: Rezygnacja z praktyk studenckich bez uzasadnienia może wydłużyć czas trwania studiów.

Praktyki absolwenckie i staże z urzędu pracy

Możliwość ponownego udziału w stażu lub praktykach organizowanych przez urząd pracy zależy od:

• powodu wcześniejszej rezygnacji – jeśli była z uzasadnionych przyczyn (np. podjęcie pracy), ponowny udział nie stanowi problemu,
• liczby dostępnych miejsc,
• przepisów lokalnego urzędu pracy.

W przypadku rezygnacji z własnej winy (np. nieusprawiedliwiona nieobecność), powrót do programu stażowego może być zablokowany na 120–270 dni – zgodnie z przepisami o utracie statusu bezrobotnego.

Warunki powrotu i ponownego odbywania praktyk

Warunki ponownego podjęcia praktyk zawodowych różnią się w zależności od instytucji, ale pewne elementy są wspólne:

1. Uzasadniona rezygnacja = większa elastyczność

Jeśli wypowiedzenie praktyk nastąpiło z powodów zdrowotnych, rodzinnych, podjęcia pracy lub nauki – szkoła, uczelnia lub urząd pracy zazwyczaj umożliwiają powrót bez dodatkowych przeszkód.

2. Rezygnacja z winy praktykanta = dodatkowe konsekwencje

W przypadku:

• nieusprawiedliwionej nieobecności,
• naruszenia zasad BHP lub regulaminu,
• opuszczenia miejsca praktyk bez zgłoszenia,

szkoła lub urząd pracy mogą nałożyć dodatkowe warunki – np. obowiązek odbycia praktyk w innym zakładzie, bez możliwości wyboru, lub zawieszenie udziału w programach urzędowych.

3. Regulaminy i dokumentacja

Powrót do praktyk wymaga często:

• uzupełnienia lub poprawienia dokumentacji (np. dzienniczka praktyk),
• podpisania nowej umowy o praktyki zawodowe,
• aktualizacji skierowania (w przypadku urzędu pracy).

Niektóre szkoły/uczelnie mogą też zażądać dodatkowego podania lub oświadczenia.

4. Dostępność miejsc

W niektórych przypadkach kluczowym ograniczeniem może być… brak wolnych miejsc u pracodawców. Wtedy praktykant jest wpisywany na listę rezerwową lub musi szukać miejsca praktyk we własnym zakresie – oczywiście za zgodą szkoły.

5. Wymagania ustawowe

W przypadku zawodów regulowanych (np. w budownictwie, energetyce, medycynie), liczy się suma godzin odbytych praktyk zawodowych. Przerwanie nie przekreśla więc całkowicie szans na zaliczenie, jeśli później praktyka zostanie kontynuowana.

Alternatywy dla rezygnacji z praktyk zawodowych

Nie każda trudność na praktykach musi kończyć się ich przerwaniem. Zamiast decydować się na rezygnację z praktyk zawodowych, warto rozważyć dostępne alternatywy. Często wystarczy zmienić miejsce praktyk albo poszukać innych form ich zaliczenia – zgodnych z programem nauczania, ale lepiej dopasowanych do indywidualnych potrzeb i sytuacji.

Czy mogę zmienić miejsce odbywania praktyk zamiast rezygnować?

Tak – i to często znacznie lepsze rozwiązanie niż całkowite wycofanie się z praktyk.

W szkołach i technikach:

Uczeń może złożyć wniosek o zmianę miejsca praktyk, np. z powodu:

• nieodpowiednich warunków pracy,
• braku opieki ze strony pracodawcy,
• konfliktu interpersonalnego,
• sytuacji zdrowotnej lub rodzinnej.

Szkoła ocenia zasadność wniosku i – po akceptacji – może wskazać nowe miejsce realizacji praktyk. Nie trzeba wtedy przechodzić przez cały proces wypowiedzenia umowy o praktyki.

Na studiach:

Student może wystąpić z prośbą do dziekana lub opiekuna praktyk o zmianę miejsca odbywania praktyk – przed lub po ich rozpoczęciu. Decyzja zależy m.in. od:

• dostępności nowego miejsca,
• zakresu realizowanych zadań,
• zgodności z programem praktyk.

Przed czy po rozpoczęciu praktyk?

• Przed rozpoczęciem – zmiana miejsca praktyk jest formalnie łatwiejsza, wystarczy aktualizacja umowy lub porozumienia.
• Po rozpoczęciu – wymagana jest zgoda szkoły lub uczelni, wycofanie się z dotychczasowego miejsca oraz dopełnienie formalności w nowym.

Inne sposoby zaliczenia praktyk – praca zawodowa, wolontariat, praktyki zdalne

Jeśli nie możesz odbyć praktyk w standardowej formie, szkoła lub uczelnia może uznać inne formy aktywności zawodowej:

Praca zawodowa

Jeśli pracujesz (lub pracowałeś) w zawodzie zgodnym z kierunkiem nauki – możesz wnioskować o zaliczenie pracy na poczet praktyk zawodowych. Wymagane dokumenty:

• wniosek o zaliczenie,
• umowa o pracę/zlecenie,
• opis stanowiska i zakres obowiązków,
• zaświadczenie od pracodawcy o czasie pracy i charakterze zadań.

Staż lub wolontariat

Masz za sobą praktyczne doświadczenie jako wolontariusz lub stażysta w branży? Złóż:

• zaświadczenie o odbyciu stażu/wolontariatu,
• opis wykonywanych obowiązków,
• wniosek o uznanie zaliczenia.

Praktyki zdalne lub hybrydowe

Niektóre szkoły i uczelnie dopuszczają praktyki online, szczególnie w branżach takich jak:

• IT,
• marketing i PR,
• administracja,
• projektowanie graficzne,
• e-commerce.

Wymagane: szczegółowy program praktyk, opiekun po stronie firmy, możliwość dokumentowania postępów.

Podsumowanie – czy warto zrezygnować z praktyk?

Decyzja o rezygnacji z praktyk zawodowych to nie spacer po parku. Z jednej strony masz własne potrzeby, komfort psychiczny i plany na przyszłość. Z drugiej – zobowiązania wobec szkoły, uczelni, a czasem także urzędu pracy. Czy warto zrezygnować z praktyk? Odpowiedź brzmi: to zależy. Prześledźmy chłodnym okiem, co możesz zyskać, co stracić i jak nie popełnić błędu, który odbije się czkawką w CV.

Co zyskasz, a co możesz stracić?

Co możesz zyskać?

• Czas i oddech – Jeśli praktyki zaczęły pochłaniać Cię bardziej niż przygotowania do matury, sesji czy kursu językowego, ich przerwanie daje szansę na złapanie równowagi.
• Spokój psychiczny – Kiepska atmosfera w firmie, brak wsparcia, toksyczny opiekun? Rezygnacja z praktyk zawodowych może być najlepszym prezentem, jaki sobie zrobisz.
• Lepsze opcje rozwoju – Praca w innej branży, wolontariat, kursy online albo praktyki zdalne – to wszystko może dać Ci więcej niż tkwienie w miejscu, które nie daje Ci nic.

Co możesz stracić?

• Realne doświadczenie zawodowe – Tego nie kupisz. Nawet kilka tygodni dobrze przepracowanych praktyk daje Ci wpis do CV, referencje i punkt zaczepienia na rynku pracy.
• Zaliczenie semestru/roku – W technikum, szkole branżowej czy na uczelni rezygnacja z praktyk często oznacza jedno: nie zaliczasz roku. I musisz odrabiać.
• Środki finansowe – Przerwanie praktyk organizowanych przez urząd pracy może kosztować Cię więcej, niż się spodziewasz: zwrot kosztów, utrata statusu bezrobotnego i brak świadczeń.
• Wizerunek w oczach przyszłych pracodawców – Szczególnie jeśli odejście było nagłe, bez uprzedzenia i bez wyjaśnienia.

Kiedy rezygnacja z praktyk jest uzasadniona?

Nie każda rezygnacja to porażka. W niektórych przypadkach to zdrowy, racjonalny wybór. Kiedy naprawdę warto rozważyć wypowiedzenie umowy o praktyki?

• Znalazłeś pracę – Masz lepszą ofertę? Super. Jeśli nowa praca pokrywa się z kierunkiem kształcenia, możesz nawet zaliczyć ją jako praktykę.
• Problemy zdrowotne lub rodzinne – Twój komfort i zdrowie są ważniejsze niż jakikolwiek dzienniczek praktyk. Rezygnacja w takiej sytuacji jest w pełni uzasadniona.
• Brak merytorycznego sensu praktyk – Jeśli przez kilka tygodni myjesz kubki, odbijasz się od ścian albo siedzisz bez zadań – to nie praktyka, to strata czasu.
• Masz już doświadczenie – Jeśli zawodowo robisz to, czego uczą na praktykach, możesz zawnioskować o zwolnienie z obowiązku ich odbycia. Trzeba tylko to udokumentować.

Wskazówki na zakończenie – jak podjąć świadomą decyzję?

Zanim złożysz wypowiedzenie umowy o praktyki i wyjdziesz trzaskając drzwiami – zatrzymaj się na chwilę. Oto 5 kroków, które warto przemyśleć:

1. Zrób listę „za” i „przeciw” – spisz, co zyskasz i co stracisz. Weryfikuj to nie emocjami, ale faktami.
2. Pogadaj z kimś z zewnątrz – opiekun praktyk, wychowawca, doradca zawodowy – oni często potrafią doradzić lepiej niż znajomi z klasy.
3. Zastanów się nad alternatywą – może zamiast rezygnować, lepiej zmienić miejsce praktyk? A może masz już pracę, którą da się podpiąć pod zaliczenie?
4. Nie pal mostów – złożenie wypowiedzenia nie musi oznaczać konfliktu. Zrób to profesjonalnie – na piśmie, z uzasadnieniem, z podziękowaniem.
5. Dopilnuj formalności – oddaj dzienniczek, rozlicz się z pracodawcą, poproś o potwierdzenie odbytych dni praktyk. To ważne dla Twoich papierów – i dla Twojej reputacji.