Stropodach – co to takiego?
Stropodach stanowi poziomą lub pochyłą zewnętrzną przegrodę budynku ograniczającą budynek od góry, pelniąc równocześnie funkcję dachu oraz stropu w pomieszczeniach najwyższej kondygnacji. Stropodach zabezpiecza pomieszczenia wewnętrzne przed opadami atmosferycznymi oraz przed zmianami temperatury, czyli wpływami klimatu zewnętrznego.
Stropodach składa się z kilku warstw o różnym przeznaczeniu. Na konstrukcji nośnej stropowej ułożone są następujące warstwy: wyrównawcza, izolacji paro-chronnej (paroizolacja), izolacji ciepłochronnej (termoizolacja), wentylacyjna w postaci przestrzeni powietrznej wentylowanej, szczeliny wentylowanej lub kanalików wentylowanych oraz warstwa wodoszczelna (pokrycie dachowe).
Podział stropodachów
Klasyfikacja stropodachów jest możliwa w oparciu o różne kryteria, np. ze względu na rodzaj konstrukcji, układ warstw, spadki połaci dachowych, sposób odprowadzenia wody opadowej, wartość użytkową i eksploatacyjną, itp
Przyjęto następujący podział:
l) ze względu na rodzaj konstrukcji i układ warstw stropodachy dzielimy na:
a) pełne,
b) wentylowane
- — odpowietrzane,
- — kanalikowe,
- — szczelinowe,
- — dwudzielne.
2) ze względu na wielkość spadku połaci dachowych:
a — płaskie,
b — strome poddaszy mieszkalnych;
3) ze względu na układ połaci dachowych:
a — jednospadowe, tzw. pulpitowe,
b — dwuspadowe itd.,
4) ze względu na sposób odprowadzenia wody opadowej:
a — z odwodnieniem zewnętrznym,
b — z odwodnieniem wewnętrznym, tzw. pogrążone.
Stropodachy pełne
Stropodachy pełne mają wszystkie warstwy konstrukcyjne całkowicie przylegające do siebie i nie ma w nich żadnych szczelin ani kanalików powietrznych. Na konstrukcji nośnej stropu (przekrycia) ułożone są bezpośrednio: warstwa ocieplająca oraz pokrycie. Zazwyczaj pod warstwą ocieplającą (termoizolacją) znajduje się paroizolacja, a pod pokryciem warstwa podkładowa (wyrównawcza) z gładzi cementowej.
W zależności od budowy rozróżnia się stropodachy pełne:
a) z termoizolacją ułożoną na konstrukcji nośnej stropu (przekrycia) — rys. 2.2,
b) z termoizolacją wypełniającą konstrukcję nośną stropu (przekrycia)
Płyt wiórowo-cementowych i pilśniowych porowatych można używać do ocieplania stropodachów pełnych tylko nad pomieszczeniami suchymi o wilgotności względnej powietrza nie większej niż 50%. Stosowanie płyt trzcinowych do ocieplania stropodachów pełnych jest niedopuszczalne.
Na ocieplanie należy używać materiałów suchych i mało nasiąkliwych. Materiałów wilgotnych nie wolno stosować. W stropodachach o konstrukcji nośnej żelbetowej lub ceramiczno-żelbetowej dopuszcza się stosowanie luźnego lekkiego kruszywa bez spoiwa, jak np. żużel lub keramzyt. Kruszywo powinno być suche i musi tworzyć równomierną, ubitą warstwę, przykrytą gładzią cementową 1:3 o grubości około 2 cm. Gładź winna być zdylatowana co 4—5 m lub przecięta kielnią co 2—3 m.
W nowych rozwiązaniach stropodachów niezależnie od konstrukcji nośnej zaleca się stosowanie takich materiałów termoizolacyjnych, na których można bezpośrednio przyklejać papę bez używania gładzi cementowej. Zaleca się stosowanie płyt styropianowych, płyt twardych z wełny mineralnej Izopol (tylko odmiany 180), płyt z pianki poliuretanowej lub szkła piankowego.
Dylatacje w stropodachach pełnych
W polskich warunkach klimatycznych temperatura powierzchni dachu latem osiąga ponad +80°C, a zimą ochładza się podczas mroźnych nocy poniżej -20°C. Wahania temperatury powodują zmiany długości elementów stropodachu, które przy braku przerw dylatacyjnych mogą być przyczyną pękania i zarysowania dachu i ścian budynku.
Zaleca się następujące odległości między dylatacjami termicznymi i termiczno-skurczowymi w poszczególnych warstwach stropodachu:
ścianach powinno zapewnić możliwość przesuwu na podporach, aby nie dopuścić do zniszczenia podpór wskutek ruchów termicznych (rys. 2.21). W tym celu stosuje się tzw. podkładki ślizgowe (np. dwie warstwy papy) rys. 2.22. Na rys. 2.23 przedstawiono sposób wykonania dylatacji w gładzi cementowej na ociepleniu stropodachu, a na rys. 2.24-2.26 podano przykład rozwiązania dylatacji przy maksymalnej jej odległości w stropodachach pełnych. Ponadto ścianki attykowe osłaniające stropodach od czoła, a także ściany wyższych części budynku powinny być oddzielone od niego szczeliną dylatacyjną wypełnioną miękkim materiałem ocieplającym
Stropodachy wentylowane
Stropodachy wentylowane powietrzem zewnętrznym charakteryzują się tym, że nad materiałem ocieplającym znajduje się przestrzeń powietrzna, przez którą przepływa powietrze zewnętrzne. W grupie tej można wyróżnić następujące rodzaje stropodachów:
- Stropodachy odpowietrzane, różniące się od stropodachów pełnych tym, że pod pokryciem papowym znajduje się warstwa odpowietrzająca w postaci drobnych kanalików utworzonych przez:
a) zastosowanie specjalnej papy z gruboziarnistą posypką, papy karbowanej, fałdowej lub perforowanej,
b) wykonanie rowków w górnej powierzchni materiału termoizolacyjnego bezpośrednio pod powierzchnią pokrycia.
Warstwa odpowietrzająca stropodachu połączona jest z powietrzem zewnętrznym, co umożliwia odprowadzenie nadmiaru nagrzanego powietrza zawierającego parę wodną dyfundującą do stropodachu z wnętrza budynku.
2. Stropodachy kanalikowe, w których utworzone są kanaliki nad materiałem termoizolacyjnym, np. płyty z eternitu falistego (rys. 2.2/IIIa) lub w samym materiale termoizolacyjnym (rys. 2.2/IIIb).
3. Stropodachy szczelinowe, w których nad warstwą ocieplającą ułożoną na konstrukcji stropowej znajdują się szczeliny powietrzne utworzone np. przez żelbetowe płyty dachowe, jak płyty korytkowe, oparte za pośrednictwem podkładek izolacyjnych na stropie bądź na twardej izolacji cieplnej (rys. 2.2/IV).
4. Stropodachy dwudzielne z przestrzenią poddasza znajdującą się pomiędzy ocieplonym stropem a konstrukcją przekrycia dachowego.