Niezależnie od warunków klimatycznych, w których mają powstać budynki, w pierwszej kolejności należy wykonać wykopy (materiały do egzaminu na uprawnienia architektoniczne). Następnym krokiem jest wykonanie fundamentów, na których powstanie w późniejszym czasie budynek.
Wznoszenie budynków
O głębokości wykopu w budynkach podpiwniczonych oraz niepodpiwniczonych decydują takie czynniki jak:
a) wypieranie gruntu spod fundamentu,
b) możliwość podmycia fundamentów,
c) pochylenie terenu,
d) poziom zalegania warstwy gruntu nośnego,
e) głębokość:
– przemarzania lub odmarzania gruntu,
– piwnic,
– posadowienia fundamentów budowli sąsiednich,
– ułożenia przewodów w sąsiedztwie realizowanego budynku.
Warunki klimatyczne, a uściślając szerokość geograficzna ma ogromny wpływ na głębokość przemarzania gruntów. W Polsce mamy taki klimat, że nie można mówić o trudnych warunkach fundamentowania. Zgodnie z normą PN/B- -03020 Polska podzielona jest na trzy strefy przemarzania. Głębokość strefy przemarzania w Polsce wygląda następująco:
a) 0,8 m – w województwach zachodnich oraz północno-zachodnich,
b) 1 m – w województwach centralnych i południowych,
c) 1,2 m – w województwach północno-wschodnich oraz na terenach, które znajdują się powyżej 500 m nad poziomem morza (uprawnienia architektoniczne).
Fundamenty
Fundament bezpośredni (płytki) to sytuacja, kiedy fundamenty budynku opierają się na gruncie. Ma to miejsce w sytuacji, kiedy:
– grunt jest jednolity pod poziomem posadowienia,
– warstwa nośna znajduje się na niewielkiej głębokości, a grubość wynosi co najmniej 3-4 m.
Fundamentami bezpośrednimi są:
– ławy,
– stopy,
– ruszty,
– płyty,
– skrzynie.
Fundamenty pośrednie, czyli głębokie stosuje się wtedy, gdy:
– grunt jest uwarstwiony,
– warstwy mają odpowiednią nośność i grubość mniejszą od 3 m,
– warstwy zalegają głęboko.
Zastosowany typ fundamentu pośredniego zależy przede wszystkim od:
– głębokości zalegania gruntu nośnego,
– rodzaju i wielkości budowli,
– ilości robót,
– możliwości wykonawczych.
Z kolei do fundamentów głębokich zalicza się:
– pale,
– studnie,
– kesony,
– słupy.
Wypieranie gruntu spod fundamentu ma miejsce w momencie, kiedy dochodzi do zbyt płytkiego zagłębienia fundamentu w gruncie. W związku z tym należy dopilnować, żeby zagłębienie wynosiło co najmniej 0,5 m. W przypadku fundamentów budynków, które powstają w okolicy przewodów m.in. sieci kanalizacyjnej lub wodociągowej, należy je posadawiać na takiej głębokości, która nie pozwala na rozluźnienie gruntu oraz osiadanie fundamentu (materiały do egzaminu na uprawnienia budowlane).
Rodzaje ław
Istnieje wiele rodzajów ław. Wyróżnia się ławy:
a) kamienne i ceglane:
– wykonuje się je z jedną odsadzką,
– muruje się je głównie na zaprawie cementowej, rzadko kiedy na cementowo-wapiennej,
– nie można ich stosować poniżej poziomu wód gruntowych,
– nie nadają się do budynków, które są obciążone dynamicznie,
b) betonowe:
– można je wykorzystywać poniżej poziomu wód gruntowych,
– idealne w przypadku, kiedy ławy ceglane lub kamienne są za bardzo grube,
– wysokość ław nie może być większa od wysięgu poza krawędź muru fundamentowego,
– przekrój prostokątny ław wykonuje się, gdy są one wysokie do 40 cm,
– przekrój trapezowy występuje w ławach, które są wyższe (oszczędniejszy wariant),
– w przypadku, kiedy budynek znajduje się na niejednorodnym gruncie albo w murach fundamentowych nad ławą przewidziano otwory, należy zastosować podłużne zbrojenie ław przy wykorzystaniu czterech prętów (ich średnica 12 mm),
c) żelbetowe:
– stosowane w przypadku budynków, które są posadawiane na gruntach, które mają małą nośność bądź ze względu na dużą wysokość budynku bądź obciążenia ławy murowane lub betonowe byłyby bardzo wysokie,
– najekonomiczniej jest stosować te ławy w sytuacji, kiedy występuje niższe zbrojenie główne ław i układa się je poprzecznie,
– wykorzystuje się je pod ścianami czy gęsto rozstawionymi słupkami murowanymi, stalowymi, betonowymi lub żelbetowymi,
– żeby wyrównać podłoże pod ławami, stosuje się warstwę chudego betonu o grubości 5 cm,
