Przekrycia dachowe
Nowy okres prac typizacyjnych rozpoczął się w 1953 roku (programy do uprawnień architektonicznych). Charakteryzował się on rozwiązywaniem typowych przekryć jako ustrojów budowlanych, które można było wykorzystać w wielu przypadkach. W efekcie doprowadziło to do stworzenia ograniczonej ilości typów o znaczeniu uniwersalnym.
Zanim zaczęto typizować przekrycia, w pierwszej kolejności niezbędne było wykonanie schematów gabarytów przestrzennych. Podstawami schematów były:
– szczegółowa analiza kilkuset projektów hal, które powstały w latach 1947-1953,
– kilkadziesiąt projektów, które miały być wykonane w kolejnych latach.
Dzięki analizie ustalono, że różnorodność parametrów, które są cechami charakterystycznymi wszystkich rozpatrzonych budynków, nie są spowodowane specyficznymi warunkami produkcji lub gałęzi przemysłu. Powodem był brak typizacji rozwiązań budowlanych w przemyśle podstawowym (np. maszynowym) czy w poszczególnych gałęziach przemysłów specjalizowanych.
Ujednolicono je w momencie analizowania i ustalania schematów gabarytów przestrzennych i parametrów technicznych dla ustrojów przekryć hal produkcyjnych. W efekcie udało się objąć działy produkcji 14 typami przekryć w kilku najracjonalniejszych dla danego typu siatkach słupów. W sumie było to 28 projektów. Dotyczyło to przemysłów średniego i lekkiego oraz przemysłu włókienniczego, Doszło tam do niskiego zużycia materiałów deficytowych.
Na skutek przeprowadzonego ujednolicenia i ograniczenia ilości typów przekryć hal do najbardziej niezbędnego minimum, na początku projektowania założono takie rozpiętości konstrukcyjne naw: 12, 18, 24 m. Nie brano pod uwagę innych rozpiętości (9, 15, 21, 27 i 30 m). Spowodowane to było tym, że wcześniejsze badania potwierdziły, że można umiejscawiać w halach sporą część procesów technologicznych danej produkcji (egzamin na uprawnienia architektoniczne). Oprócz tego ustalono, że wykorzystywanie parzystych wymiarów wpływa w znaczący sposób na typizację konstrukcji budowlanej. Powoduje ona:
– zmniejszenie ilości typów dźwigarów,
– stosowanie jednakowego rozmieszczenia płyt pokrycia dla wszystkich rozpiętości,
– znaczne uproszczenia komponowania budynku hali przy prostopadłych przęsłach i nawach.
Rozstaw słupów
Wzięto również pod uwagę kwestię rozstawu słupów wzdłuż naw hal. Można je podzielić na dwie grupy według charakterów parametrów budowlanych:
1) działy masowej i wielkoseryjnej produkcji:
– w wynikach analizy rozplanowania urządzeń w działach wyszło, że oszczędność powierzchni przy rozstawie 12 m w stosunku do 6 m dochodzi tylko do 10%,
– na skutek tego, że występuje tam transport podparty – zachowano rozstaw słupów 6 m, mimo, że zaleca się rozstaw o szerokości 12 m,
2) działy produkcji indywidualnej i małoseryjnej.
Założono zatem, że istnieją dwa rodzaje rozstawu słupów wzdłuż naw:
– dla suwnic podpartych – 6 m,
– dla suwnic podwieszonych (monorelsy, birelsy) – 12 m (uprawnienia architektoniczne – egzamin).
Pominięto wielkości takie jak 9, 15 i 18 m. Spowodowane to było tym, że:
– w przypadku suwnic podpartych rozstaw 9 i 12 m jest nieekonomiczny w stosunku do przekroju belek podsuwnicowych,
– w przypadku suwnic podwieszonych rozstaw 6 i 9 m powoduje utrudnienia w wyginaniu torów transportowych z linii podłużnej nawy w kierunku poprzecznym, czyli wzdłuż ewentualnych toków produkcyjnych.
Analiza wykazała również to, ze hale, które mają transport główny podwieszony, są mają bardziej uniwersalne zastosowanie niż np. hale bezsuwnicowe. W momencie, kiedy w niewielkim stopniu zwiększy się nakłady inwestycyjne, można wykorzystywać hale bezsuwnicowe do produkcji, która nie wymagają transportu górnego. Należy z tego skorzystać, ponieważ na skutek procesu technologicznego coraz częściej niezbędny okazuje się transport górny. Kolejne ustalenia parametrów, które dotyczyły typizacji ustrojów przekryć wiązały się z redukcją ilości typów, które dotyczyło udźwigów suwnic. Wówczas przyjęto dla transportu podwieszonego równe 3 i 5 t, a dla transportu podpartego – 10,15 i 20 t (egzamin na uprawnienia architektoniczne).