Pokrycie dachowe; zasady doboru materiałów i technologie wykonania pokryć.

 

Pokrycia materiałami palnymi: pokrycie słomą lub trzciną, deskami, dranicami i gontami. Można zmniejszyć palność słomy i trzciny przez zanurzanie w glinie, jednak nie jest to zabezpieczenie pewne.

 

Pokrycie papą

• Krycie na deskowaniu: pod krycie papą stosuje się deski nie strugane, przybijane bez odstępów grubości 25mm. Rozstaw krokwi pod deskowanie zależy od pochylenia dachu i obciążenia śniegiem i wiatrem (przy grubości desek 25mm rozstaw krokwi wynosi 75-90cm).

Stosuje się krycie: jednowarstwowe i dwuwarstwowe:

1. jednowarstwowe (stosuje się w budynkach tymczasowych). Dla pokrycia jednowarstwowego papą smołową dopuszczalne pochylenie wynosi 16-27%, a dla papy asfaltowej 16-37%. Pochylnie zalecane wynosi 20%. Krycie rozpoczyna się od okapu, a papa przybijana jest do czoła ocynkowanymi gwoździami papowymi co 5cm. Zakłady kolejnych warstw papy wynoszą 10cm wzdłuż okapu i 10cm prostopadle do okapu. Zaleca się aby łączenie prostopadłe do okapu wykonywać pod kątem 70¸80°. Pokrycie w kalenicy łączy się na zakład wynoszący 50cm lub nakłada się arkusz papy o szerokości 50cm.
2. dwuwarstwowe (wykonywane jest zawsze w budynkach stałych)

Pochylenie połaci przy kryciu dwuwarstwowym:

• papa smołowa 5¸27%, zalecane 10%
• papa asfaltowa 5¸47%, zalecane 10%

Najlepiej jest dawać obydwie warstwy z papy asfaltowej, która jest trwalsza od smołowej. W normie żąda się aby obydwie warstwy były wykonane z tych samych materiałów np. z pap i lepików asfaltowych lub z pap i lepików smołowych. Warstwę spodnią nakłada się tak jak przy kryciu pojedynczym (ale gwoździe przybija się co 10cm, a nie jak przedtem co 5cm). Warstwa wierzchnia nakładana jest tak, aby zakłady równoległe do okapu były przesunięte w stosunku do zakładów warstwy spodniej o pół szerokości arkusza, a zakłady prostopadłe do okapu w obydwu warstwach nie nakładały się. Warstwę wierzchnią przykleja się do warstwy spodniej lepikiem (dla pewności można każdy arkusz warstwy wierzchniej przybić przy krawędzi górnej gwoździami papowymi co 30cm.

 

Krycie na betonie – na betonie stosuje się tylko krycie dwuwarstwowe. Pochylenie połaci dachowych przy kryciu na betonie jest takie samo jak przy kryciu dwuwarstwowym na deskowaniu. Przy zastosowaniu pap specjalnych, jak papa na osnowie z tkaniny wigoniowej lub papa na osnowie z folii aluminiowej, pochylenia mogą być mniejsze, więc 2-20%, ale zalecane wynosi 5%. Podłoże musi być oczyszczone i wyrównane. Warstwa spodnia przykleja się do podłoża z zakładami 10cm. Wierzchnia warstwa jest przesunięta o pół szerokości arkusza. Przy większych spadkach dachów stosuje się często krycie krzyżowe, gdzie warstwy wierzchnie nakładane są prostopadle do okapu (krycie krzyżowe zalecane dla krycia dachów betonowych o powierzchni walcowej. Warstwy przykleja się lepikami na zimno lub na gorąco (lub spodnia warstwa lepikiem na gorąco, do wierzchniej lepiki na zimno, odwrotnie jest niedopuszczalne).

 

Pokrycie arkuszami z blachy stalowej ocynkowanej

Pod pokrycie blaszane daje się deski nie strugane o grubości 25mm, przybijane z odstępami 3-5cm. Pochylenie połaci dachowych powinno być większe od 20%, zalecane 30%. Do pokryć stosuje się blachy o gr. 0,5-0,7mm. Im grubsza blacha tym trwałość pokrycia większa. Dwustronna warstwa cynku chroni blachę stalową przed korozją. Blachę nakłada się na dachu dłuższym wymiarem prostopadle do okapu, ale tak aby szwy sąsiednich pasów były przesunięte o pół długości arkusza. Arkusze blachy łączy się między sobą na rąbki. Szwy prostopadłe do okapu na rąbek stojący podwójny, a szwy równoległe do okapu na rąbek leżący pojedynczy lub podwójny.

Zaginanie rąbków odbywa się przy pomocy młotków drewnianych, nie wolno używać młotków stalowych (bo odpryskuje warstwa cynku).

 

Pokrycie blachą cynkową

Deskowanie takie jak poprzednio. Stosowne są blachy o gr. 0,5-0,7mm. Wadą blachy cynkowej jest jej kruchość i łamliwość na mrozie oraz duży współczynnik rozszerzalności termicznej (2,5 razy większy niż blachy stalowej), dlatego łączenie arkuszy musi umożliwić swobodę ruchów termicznych. Szwy prostopadłe do okapu wykonywane są na zwoje, szwy równoległe do okapu na zakład wiszący 10cm. Minimalne pochylenie (krycia tą blachą) norma podaje 36%, a zalecane 45%.

 

 

Pokrycie dachówkami

Należy ono do najmniej szczelnych, dlatego spadki dachu muszą być większe. Dachówka jest chętnie stosowna ponieważ jest niepalna, ma trwałość znacznie większą od trwałości papy i blachy. Dachówki układane są na łatach o przekroju 38x50mm. Rozstawienie łat zależy od sposobu krycia i rodzaju dachówki.

1. Pokrycie karpiówką – pojedyncze nie bywa stosowne, bo jest nieszczelne, pokryć podwójnych są dwa sposoby krycia: w łuskę i w koronkę
2. Pokrycie w łuskę wymaga pochylenia połaci dachowych 60-100%, zalecane 70%. Łaty przybija się w odstępie osiowym 14cm. Każda dachówka zaczepiona jest noskiem o łatę. Przesunięcie styków prostopadłych do okapu w sąsiednich warstwach o pół szerokości dachówki. Styki uszczelnia się zaprawą wapienną.
3. Pokrycie w koronkę uważane jest za mniej szczelne. Pochylenie połaci dachowej powinno wynosić 70-100%, przy zalecanym pochyleniu 80%. Rozstaw łat wynosi 28cm. Pokrycie w koronkę stosuje się przy większych pochyleniach, przy pochyleniach mniejszych pokrycie w łuskę. Nad morzem i w górach dachy narażone są na silne wiatry, w tych okolicach konieczne jest przywiązywanie co 5-6 dachówki do łat.
4. Pokrycie dachówką zakładkową. Dachówkę zakładkową układa się na dachach o pochyleniach 50-100%, pochylenie zalecane 70%. Dachówki zakładkowe układane są jednowarstwowo z niewielkimi zakładkami. Kalenice nakryte są gąsiorami, a kosze wyłożone są blachą stalową ocynkowaną. Łaty rozstawione są co 32-33cm, co przy długości dachówki 41 (szer. 22cm) daje zakłady 8-9cm.
5. Pokrycie dachówką holenderką (esówką). Pochylenie pochylenia powinny wynosić 80-120%, zalecane pochylenie 100%. Dachówki mają w przekroju kształt litery S, styki prostopadłe do okapu układa się na zaprawie wapiennej z dodatkiem sierści bydlęcej, dla większej trwałości.
6. Pokrycie dachówkami nieceramicznymi (dachówki cementowe i szklane). Pokrycie dachówką cementową karpiówką podwójną wykonywane jest tak samo jak pokrycie z dachówki ceramicznej karpiówki w koronkę. Ze szklanych dachówek nie wykonuje się nowych powierzchni dachowych, ale tylko np. dla oświetlenia poddasza wstawiane są między dachówki ceramiczne.

Pokrycie płytami azbestowo cementowymi (eternit)

• Pokrycie płytami płaskimi

Dopuszczalne pochylenie połaci dachowych 60-100%, zalecane 80%. Płyty układane są na łatach o rozstawie 22cm. Stosowane bywa też układanie płyt na deskowaniu pokrytym jedną warstwą papy (gdy chcemy zwiększyć szczelność na przenikanie powietrza, lub zmniejszyć przewodność cieplną pokrycia dachowego). Krycie rozpoczyna się od okapu, każda płyta przybita jest do łat lub do deskowania dwoma gwoździami.

• Pokrycie płytami falistymi (należy ono do najlżejszych i szczelnych pokryć)

Pochylenia połaci są zróżnicowane:

• – na budynkach stałych 36-80%, zalecane 50%
• – na budynkach prowizorycznych mieszkalnych i magazynowych 32-80%
• – na wiatach 10-25%, zalecane 18%

Płyty faliste układa się najczęściej na łatach drewnianych, ale mogą być też układane na płatwiach stalowych lub żelbetowych. Przekrój łat nie może być mniejszy niż 38x50mm. Rozstaw łat zależnie od wymiarów płyt (np. dla fal niskich rozstaw co 50cm, a dla płyt wysokofalistych do 100cm. Po pokryciu nie wolno chodzić. Zakłady równoległe do fal (prostopadłe do okapu) wykonuje się na 1,5; 1 lub 0,5 fali, zależnie od typu płyty.

Zakłady prostopadłe do fal (równoległe do okapu) zależą od pochylenia połaci dachowej:

• – przy pochyleniu mniejszym niż 30% – minimum 20cm
• – przy pochyleniu większym od 30% – minimum 14cm

Każda płyta mocowana jest do łat wkrętami (a do płatwi stalowych lub żelbetowych śrubami). Pod każdy wkręt lub nakrętkę śruby należy włożyć podkładkę uszczelniającą z papy i podkładkę metalową. Płyt nie wolno dociskać wkrętami do łat lepiej zostawić luzy (aby nie pękały płyty).

Kosze wykłada się blachą, a grzbiety przykrywa się gąsiorami półokrągłymi.